آمار
| تعداد نشریات | 23 |
| تعداد شماره‌ها | 368 |
| تعداد مقالات | 2,890 |
| تعداد مشاهده مقاله | 2,566,188 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,852 |
بررسی شیوه صحنه‌پردازی در ماجرای عاشق‌شدن خورشیدشاه در روایت سمک عیار | ||
| پژوهش نامه ادبیات داستانی | ||
| مقاله 6، دوره 13، ویژه نامه پاییز - شماره پیاپی 49، مهر 1403، صفحه 141-172 اصل مقاله (715.84 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/rp.2023.8418.1727 | ||
| نویسندگان | ||
| هیرود سلطانیان* 1؛ سعید حسامپور2؛ کاووس حسن لی2 | ||
| 1دانش‌آموخته دکتری، زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران. | ||
| 2استاد، زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران | ||
| چکیده | ||
| در روایت مکتوب، از دید روایت‌شناسی امروز و نگاه انتقادی خواننده‌محور، تخیلی و فردی‌بودن صحنه‌پردازی در ذهن مخاطب پدیده‌ای پراهمیت است. در این پژوهش صحنه‌پردازی در ماجرای عاشق‌شدن خورشیدشاه، قهرمان اصلی داستان عامة بلند سمک عیار، بررسی شده، به ترسیم دقیق و جزء‌به‌جزء جهان روایتِ ممکن‌شده از مکان‌های آن می‌پردازد. نتایج به‌دست آمده نشان می‌دهد که راوی سمک عیار در مواردی، صحنه را برای مخاطب به‌اختصار توصیف میکند؛ گاهی از تراکم و انباشت صحنة توصیف‌شده برای کانونی‌سازی آن استفاده میکند و بر جلوههای تصویری با ذکر جزئیات می‌افزاید تا به‌گونهای صحنه را به ذهن مخاطب القا کند؛ در مواردی نیز وجودِ مکان صحنه‌های ناگفته را به تخیل و استنباط مخاطب واگذار میکند تا براساس قرینه‌های موجود در متن، در ذهن خود به بازسازی آن صحنه‌ها در جهان روایت بپردازد؛ در برخی صحنه‌ها نیز به‌طور موازی از هر دو نوع صحنه‌پردازی برای معرفی چند مکان استفاده میکند. در این پاره‌روایت کهن، صحنه‌پردازی استنباطی، یکی از ارکان مهم در بسط و تکمیل گسترة جهان روایت حاصل از صحنه‌هایی است که راوی ناگزیر به توصیف آن بوده است؛ همچنین مشاهده می‌‌شود که با بهره‌گیری از تلفیق انواع صحنه‌پردازی و تولید نقشة جهان روایت چندمرحله‌ای، می‌توان ابعاد روشن‌تر و کامل‌تری از فضای روایت‌های بلند عامه را پیش‌روی مخاطب گسترد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| صحنه؛ جهان روایت؛ نقشه؛ روایت‌شناسی؛ سمک عیار | ||
| مراجع | ||
|
ارجانی، فرامرز بن خداداد. (1363) سمک عیار. به تصحیح پرویز ناتل خانلری. جلد نخست. تهران: انتشارات آگاه.
بالو، فرزاد. (1397) «نقدی بر تلقّی رایج از هرمنوتیک فلسفی گادامری به‌مثابة هرمنوتیک خواننده محور/ مفسّرمحور». فصلنامة علمی‌پژوهشی نقد ادبی، شمارة 44، زمستان، صص 7-28.
حسامپور، سعید. (1382) عناصر داستان در داستان‌های بلند عامیانه تا قرن ششم با محوریت سمک عیار و داراب‌نامه و اسکندرنامه. رسالة دکتری رشتة زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شیراز.
حسن‌لی، کاووس؛ نادری، سیامک. (1396) «بازیابی عنصر مکان در بوف کور صادق هدایت برپایة جغرافیای تاریخی ری و تهران». فصلنامة علمی‌پژوهشی نقد ادبی، شمارة 37، بهار، صص 163-185.
ذوالفقاری، حسن. (1394) زبان و ادبیات عامة ایران. تهران: نشر سمت.
ژوو، ونسان. (1394) بوطیقای رمان. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
کریمیان، فرزانه؛ حاجی، غزاله. (1396) «جلوههای تهران در دستار و گل سرخ: نقدی جغرافیایی بر پایتخت بر اساس دید خارجی». پژوهش ادبیات معاصر جهان، دورة 22، شمارة 1، بهار و تابستان، صص 5-31.
موسوی‌نیا، سید رحیم. (1397) «ابهام در غارهای مارابار: خوانشی شرق‌شناسانه از گذری به هند اثر ادوارد مورگان فورستر». دوفصلنامة علمی‌پژوهشی نقد زبان و ادبیات خارجی، شمارة 21، پاییز و زمستان، صص 255-271.
یوسفیان کناری، محمد جعفر؛ قلی‌پور، زهره. (1395) «بررسی تطبیقی زاویة‌دید روایی و جهان‌های ممکن در ادبیات داستانی و نمایشی ایران». دو‌ماه‌نامة جستارهای زبانی، شمارة 33، آذر و دی، صص 239-267. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 513 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 652 |
||