تعداد نشریات | 20 |
تعداد شمارهها | 408 |
تعداد مقالات | 3,249 |
تعداد مشاهده مقاله | 3,065,811 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,126,801 |
چند روایت دربارۀ «داش آکل»(در جستجوی شخصیت تاریخی وی) | ||
پژوهش نامه ادبیات داستانی | ||
مقاله 6، دوره 14، شماره 2 - شماره پیاپی 52، تیر 1404، صفحه 115-141 اصل مقاله (507.09 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/rp.2024.10665.1949 | ||
نویسندگان | ||
محمد هادی خالق زاده* ؛ مهدی فاموری | ||
دانشیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد یاسوج، دانشگاه آزاد اسلامی، یاسوج، ایران | ||
چکیده | ||
«داش آکل»، یکی از داستانهای پرآوازۀ صادق هدایت (1330 – 1281 خ.) است. میتوان این اثر را در کنار بوف کور (1315خ) معروفترین آثار داستانی هدایت و خود شخصیت قهرمان آن را، چهرهشدهترین شخصیت داستانی قصّههای وی، بلکه کل ادبیات داستانی معاصر فارسی بدانیم. این داستان قصۀ یکی از لوطیان شیراز است که «داش آکل» نام دارد. گفتار حاضر در پی دو هدف سامان یافتهاست: نخست گردآوری روایات پراکنده دربارۀ شخصیتِ «داش آکل» که شامل روایات مکتوب و شفاهی رایج در میان مردم شیراز است. دوم: دستهبندی این روایات و کوشش برای رسیدن به شخصیت بیرونی و تاریخی وی و روشن کردن این نکته که صادق هدایت در پردازش قهرمان داستان خود، تا چه و در کجا از روایات و شخصیتهای گوناگون تاریخی الهام و تاثیر پذیرفته است. دربارۀ شخصیت تاریخی داش آکُل، در کل، سه دسته روایت (و تحلیل) دیده میشود که دو دسته از آنها روایات اصلی و یک دسته روایتی منفرد است. باور نگارندگان این گفتار آن است که «داش آکُلِ» صادق هدایت، تلفیقی از شخصیتهای روایتهای دستۀ اوّل و دوم است یعنی اصل و بدنۀ شخصیت وی همان شخصیت روایات دستۀ اوّل (اکبرِ داییمحمد)؛ و عشق و مرگ او، برگرفته از زندگی شخصیت دوم (لوطیِ مرجان) است. | ||
کلیدواژهها | ||
اکبر دایی محمّد؛ داش آکل؛ صادق هدایت؛ شخصیت داستانی؛ شخصیت تاریخی | ||
مراجع | ||
اژدریخواه، فخرالدّین. (1397) دو میراث جاویدان (زورخانه و نمایش پهلوانی)، شیراز: ناشر مؤلف.
افشار، ایرج. (1372) «دربارۀ داش آکل، آکل و کلو»، مجلۀ ایرانشناسی، شمارۀ 19، 680.
امداد، حسن. (1389) «اکبرِ دایی محمّد: شخصیت داش آکل با اکبر دایی محمّد قابل قیاس نیست.»، در: اران یکشنبه، دفتر دوم و سوم، به کوشش صادق همایونی، شیراز: نوید، 263-261.
بیگزاده، خلیل، خسروی، شعیب. (1403) «تحلیل داستان کوتاه شبهای ورامین صادق هدایت بر پایه نظریه ایدئولوژی»، مجلۀ پژوهشنامۀ ادبیات داستانی، دورۀ 13، شمارۀ 3 (49)، 66 - 51. 10.22126/rp.2023.7325.1490.
پرهام، باقر. (1372) «داش آکُل یا داش آکَل؟»، مجلۀ ایرانشناسی، شمارۀ 17، 220.
پرهیزگار، رضا. (1389) «آکَل، اَکُل، آکُل»، در: یاران یکشنبه، دفتر دوم و سوم، به کوشش صادق همایونی، شیراز: نوید، 268 – 267.
تنکابنی، فریدون. (1372) «داش آکُل یا داش آکَل؟»، مجلۀ ایرانشناسی، شمارۀ 19، 681.
دانشور، سیمین. (1383) «گفتگو با علی دهباشی» در: بر ساحل جزیرۀ سرگردانی (جشننامۀ سیمین دانشور)، به کوشش علی دهباشی، تهران: سخن.
سرشار، محمّدرضا. (1388) داش آکل؛ حواشی و تبعات، تهران: کانون اندیشۀ جوان.
شبانی، عزیز. (1389) «خواهرِ داش آکل»، در: یاران یکشنبه، دفتر دوم و سوم، به کوشش صادق همایونی، شیراز: نوید، 266 – 264.
فقیری، ابوالقاسم. (22 اردیبهشت 1400) «شیراز داش آکل نداشتهاست»، وبگاه ایبنا (Ibna.ir)
کاشف، منوچهر. (1371) «داش آکَل، نه داش آکُل»، مجلۀ ایرانشناسی، شمارۀ 15، 668.
کاشف، منوچهر. (1373) «باز هم دربارۀ داش آکل»، مجلۀ ایرانشناسی، شمارۀ 1، 227.
کیمیایی، مسعود. (28 تیر 99) «داش آکل»، وبلاگ «رازهای کتابخانۀ من»(امیر تهرانیراد) (khaneman.blogfa.com).
گلستان، ابراهیم. (1377) نکتهها، آمریکا (نیوجرسی): روزن.
گلشیری، هوشنگ. (1378) باغ در باغ، ج2، تهران: نیلوفر.
ندیم، مصطفی. (1400) اکبرِ داییمحمّد(داش آکل)، شیراز: سیوند.
نیّر شیرازی، عبدالرسول. (1387) روزگار پهلوی اوّل (جلد دوم از مجموعۀ تحفۀ نیّر)، به تصحیح محمّدیوسف نیّری، شیراز: دریای نور، با همکاری قطب علمی فارس.
هدایت، صادق. (1343) سه قطره خون، تهران: کتابهای پرستو، چاپ هفتم.
[ناشناس]. (1361) وقایع اتفاقیه (مجموعه گزارشهای خفیهنویسان انگلیس در ولایات جنوبی ایران از سال 1291 تا 1322 قمری)، به کوشش علیاکبر سعیدی سیرجانی، تهران: نو. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 230 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 29 |