آمار
| تعداد نشریات | 23 |
| تعداد شماره‌ها | 393 |
| تعداد مقالات | 3,094 |
| تعداد مشاهده مقاله | 2,831,491 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,983,998 |
تحلیل و بررسی انسجام و هماهنگی انسجامی دو داستانک از مثنوی معنوی بر اساس نظریة انسجام هلیدی | ||
| پژوهشنامه متون ادبی دورۀ عراقی | ||
| دوره 6، شماره 1، فروردین 1404، صفحه 115-136 اصل مقاله (416.45 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/ltip.2023.9432.1174 | ||
| نویسندگان | ||
| وحید مبارک* 1؛ علی سهامی2 | ||
| 1دانشیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران | ||
| 2دانش آموخته دکتری، گروه زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران. | ||
| چکیده | ||
| یکی از مسائلی موردتوجه تحلیلگران متن، انسجام متن است. هلیدی از زبان‌شناسانی است که علاوه بر توجه به معناگرایی و بافت موقعیت و کارکردهای متن، به انسجام متن نیز توجه کرده است. در این مقالۀ توصیفی-تحلیلی براساس نظریۀ نقشگرای هلیدی، عوامل انسجام متن، در دو داستانک از مثنوی مورد ارزیابی قرارگرفته است و نگارندگان در این جستار بر آن هستند تا نشان دهند، مثنوی مولوی، قابلیتهای زبانی و انسجام دستوری، واژگانی و پیوندی شایسته‌ای دارد و این نظریه را میتوان برای مشخصکردن میزان انسجام و هماهنگی انسجامی در متون نظم روایی به‌کار گرفت. یافتههای داستانک عاشق و معشوق نشان میدهد که بیشتر فرایندها، مادی هستند و حذف و ارجاع در انسجام دستوری و تکرار در انسجام واژگانی و رابطة سببی در انسجام پیوندی این متن غلبه دارند؛ ولی در داستانک بقال و طوطی، غلبه با فرایندهای ذهنی و سپس مادی است و جایگزینی و حذف و ارجاع از عوامل انسجام دستوری، نقش مهمی در فضاسازی و ساخت محور عمودی دارد. باهمآیی و تکرار چندان مشهود نیست، ولی پیوندهای تقابلی و سببی و زمانی با قوت تمام به‌کار گرفته شدهاند. گفتمان برتری عشق و ناتوانی عقل، هر دو متن را منسجم تر کرده اند که با کلیت مثنوی مطابقت دارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| انسجام متن؛ داستانک؛ مثنوی معنوی؛ هلیدی | ||
| مراجع | ||
|
آقاگلزاده، فردوس (1392). فرهنگ توصیفی تحلیل گفتمان و کاربردشناسی. تهران: علمی.
آقاگلزاده، فردوس (1394). تحلیل گفتمان انتقادی. تهران: علمی و فرهنگی.
پهلواننژاد، محمدرضا و رضا زمردیان (1383). «تحلیل نحوی-معنایی ساختمان بند ساده در زبان فارسی بر پایه دستور نقشگرای نظام‌مند هلیدی»، مجلۀ دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی مشهد، شمارۀ 145، 55-74.
خادمی کولایی، مهدی و رحمت رحیمی ابوخیلی (1393) «ماهیتشناسی مینیمالیسم و بررسی داستان‌های مینیمال فارسی از آغاز تا امروز»، تهران: میترا.
رحمانی، فاطمه (1384). بررسی عوامل انسجامی در آثار ادبی جلال آل احمد. پایاننامة کارشناسی ارشد، تهران: دانشگاه پیام نور، گروه زبانشناسی.
سارلی، ناصرقلی و طاهره ایشانی (1390). «نظریۀ انسجام و هماهنگی انسجامی و کاربست آن در یک داستان (قصۀ نردبان)». فصلنامۀ زبان پژوهی دانشگاه الزهرا (س)، سال دوم، شمارۀ 4، 51-77.
سجودی، فرزان (1393). نشانه‌شناسی کاربردی، تهران: علمی.
صلح‌جو، علی (1391). گفتمان و ترجمه، تهران: مرکز.
قوامی، بدریه و لیدا آذرنوا (1392). «تحلیل انسجام و هماهنگی در شعری کوتاه از شاملو»، فصلنامۀ علمی زبان و ادب فارسی، دانشکدۀ ادبیات و زبان‌های خارجی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج، سال پنجم، شمارۀ 15، 71-84
کهنموییپور، ژاله (1389). نقد جامعه‌شناختی و لوسیین گلدمن. تهران: علمی و فرهنگی.
مولوی، جلال‌الدین محمد (1390). مثنوی معنوی. شرح کریم زمانی، ج3، تهران: اطلاعات.
مهاجر، مهران و محمد نبوی (1376). زبانشناسی شعر. تهران: مرکز.
مهاجر، مهران و محمد نبوی (۱۳93). به‌سوی زبانشناسی شعر. رهیافتی نقشگرا، تهران: مرکز.
هلیدی، مایکل و رقیه حسن (1393). زبان، بافت و متن. ترجمۀ مجتبی منشی‌زاده و طاهره ایشانی، تهران: علمی.
یارمحمدی، لطف‌الله (1383). گفتمان‌شناسی رایج و انتقادی. تهران: هرمس.
یارمحمدی، لطف‌الله (۱۳۸9). ارتباطات از منظر گفتمان شناسی انتقادی. چ2، تهران: هرمس.
یول، جورج (1385). بررسی زبان. ترجمۀ علی بهرامی، تهران: رهنما.
یول، جورج (1391). کاربردشناسی زبان. ترجمۀ محمد عموزاده و منوچهر توانگر، تهران: سمت. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 92 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 12 |
||