تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 393 |
تعداد مقالات | 3,094 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,831,487 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,983,996 |
تغییرات زمانی مکانی میزان ازن کل جو ایران | ||
جغرافیا و پایداری محیط | ||
دوره 15، شماره 1 - شماره پیاپی 55، فروردین 1404، صفحه 43-61 اصل مقاله (1.32 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/ges.2024.10929.2773 | ||
نویسندگان | ||
محسن حمیدیان پور* 1؛ محمود خسروی1؛ مرتضی اسمعیل نژاد2 | ||
1گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده جغرافیا و برنامهریزی محیطی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران. | ||
2گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران. | ||
چکیده | ||
ازن اتمسفری بهعنوان یک گاز گلخانهای و محافظ در برابر پرتوهای ماورای بنفش، نقش مهمی در تعادل اکوسیستم و سلامت انسان ایفا میکند. نوسانات غلظت آن میتواند اثر منفی بر تغییرات اقلیمی و کیفیت هوا داشته باشند؛ بنابراین، پایش مستمر ازن برای مدیریت پایداری محیطزیست ضروری است. بدین منظور، از دادههای MERRA-2 در طول دوره 2019-1980 استفاده شد. پژوهش پیشرو دارای دو بخش است. این مطالعه به تحلیل فضایی-زمانی میزان ازن در جو ایران پرداخته و برای آشکارسازی روند تغییرات زمانی-فضایی از روش ناپارامتریک من-کندال و شیب سن استفاده کرده است. نتایج بخش اول نشان داد که بیشترین ازن در ماه مه و فصل بهار و کمترین آن مربوط به ماه اکتبراست. از نظر جغرافیایی، بیشترین غلظت ازن در نواحی شمال و شمال غرب ایران مشاهده میشود، در حالی که کمترین میزان آن به نواحی جنوبی اختصاص دارد. این تغییرات بهطور ماهانه تحت تأثیر عوامل مختلف، دستخوش نوساناتی میگردد. در فصل سرد سال، غلظت ازن به طور عمده تابعی از عرض جغرافیایی است، درحالیکه در فصل گرم سال، تأثیر ارتفاع نسبت به عرضجغرافیایی به مراتب بیشتر و بارزتر میشود. تغییرات زمانی – فضایی مطالعه نشان داد که دامنه تغییرات سالانه ازن بین 294 تا 47/354 دابسون است. دیگر یافتهها نشان داد که در میزان کلی ازن جو ایران در مقیاس سالانه، فصلی و ماهانه روند منفی مشاهده میگردد. روند میزان ازن در دورۀ (ماههای) سرد سال به طور کلی مشهودتر و به لحاظ آماری در فصل زمستان معنیدار بود. به لحاظ فضایی نواحی شمالغربی کشور تا ضلع مرکزی کشور دارای روند منفی معنیدار بوده و دیگر نواحی همان روند منفی مشاهده میشود ولی در هیچ سطح آماری معنیدار نیستند. | ||
کلیدواژهها | ||
ازن؛ گازهای گلخانهای؛ تغییر اقلیم؛ گرمایش جهانی؛ اقلیمشناسی؛ توسعه پایدار | ||
مراجع | ||
احمدی مقدم، مهدی؛ محمودی، پرویز (1392). تحلیل دادههای آلودگی هوای تهران در دهه اخیر (۱۳۸۸-۱۳۷۹). سلامت و محیطزیست. ۶ (۱)، ۳۳-۴۴. URL: http://ijhe.tums.ac.ir/article-1-5135-fa.html.
حیدرزاده، احسان؛ بهزادفر، مصطفی (1398). تأثیر تراکم جمعیتی بر شاخصهای کیفیت زندگی شهری نمونۀ مطالعه: منطقۀ 3 کلانشهر تهران. پژوهش و برنامهریزی شهری، 10(37)، 1-12. doi: 20.1001.1.22285229.1398.10.37.1.5.
رئیسپور، کوهزاد؛ حسین، عساکره (1398). پایش ماهوارهای تغییرات لایۀ اُزون در اتمسفر ایران. مخاطرات محیط طبیعی، 8(22)، 213-231. doi: 10.22111/jneh.2019.28381.1490
شرعیپور، زهرا؛ علیاکبری بیدختی، عباسعلی (1393). بررسی توزیع مکانی زمانی آلایندههای هوا در شهر تهران برای ماههای سرد سالهای 2013-2011. علوم و تکنولوژی محیطزیست، 16(ویژهنامه)، 133-147. URL: https://sanad.iau.ir/Journal/ jest/Article/839712.
فرجزاده، منوچهر؛ قویدل، یوسف؛ علیاکبر بیدختی، عباسعلی؛ موسوی، سید شفیع (1395). تحلیل همدیدی رخداد حفرههای کوچک ازن در منطقه ایران مرکزی (اصفهان). فیزیک زمین و فضا، 42(3)، 686-673. doi: 10.22059/jesphys.2016.58890
کاظمی، آفاق؛ اسکندری، امید؛ کریمی، محمد (1394). بروز و توزیع جغرافیایی سرطان پوست در استان کردستان ایران. پوست و زیبایی. ۶ (۱)، ۳۸-۴۵. URL: http://jdc.tums.ac.ir/article-1-5110-fa.html
مجله ویستا (1403). نقشه سرطان در ایران. برگرفته از: https://vista.ir/w/a/16/w1ss5/ نقشه-سرطان-در-ایران | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 241 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 174 |