تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 368 |
تعداد مقالات | 2,890 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,566,216 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,874 |
اولویتبندی حفاظتی لکههای داغ تنوعزیستی استان یزد | ||
جغرافیا و پایداری محیط | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 11 دی 1403 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/ges.2024.11465.2808 | ||
نویسندگان | ||
فاطمه جمشیدی1؛ مریم مروتی* 2؛ صدیقه عبداللهی3؛ مهدی الهی4 | ||
1دانشجوی کارشناسی ارشد زیستگاهها و تنوع زیستی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اردکان، اردکان، ایران. | ||
2دانشیار گروه علوم و مهندسی محیط زیست، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اردکان، اردکان، ایران | ||
3پژوهشگر پسا دکتری، گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان، ایران | ||
4استادیار گروه علوم و مهندسی محیط زیست، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اردکان، اردکان، ایران. | ||
چکیده | ||
حفاظت از تنوع زیستی و مدیریت پایدار زیستگاهها، یکی از اصلیترین چالشهای محیطزیستی در مناطق خشک و نیمهخشک است. براین اساس، زیستگاه چهار گونه پستاندار مهم و با ارزش حفاظتی استان یزد شامل کل و بز (Capra aegagrus)، قوچ و میش (Ovis orientalis)، جبیر (Gazalla bennettii) و پلنگ (Panthera pardus) با استفاده از مدل کیفیت زیستگاه اینوست (InVEST) ارزیابی شد و با استفاده از دو رویکرد گتیس اردجی و انسلین موران محلی لکههای داغ زیستگاهی شناسایی گردید.سپس، با استفاده از نمودار مشخصه عملکرد و نقاط حضور گونهها دقت و صحت این رویکردها ارزیابی شد. لکههای داغ ریستگاهی با بهکارگیری تعدادی از سنجههای سیمای سرزمین ارزیابی شد و میزان اهمیت سنجههای سیمای سرزمین برای الویتبندی لکههای داغ زیستگاهی با استفاده از تحلیل مولفههای اصلی بررسی شد. نتایج نشان داد که لکههای زیستگاهی مطلوب در نواحی دور از مناطق مسکونی و کشاورزی قرار دارند. تحلیلها بیانگر تأثیرگذاری شاخصهای سیمای سرزمین شامل پیوستگی، فشردگی و چینخوردگی در ارزش حفاظتی لکهها بود. نقشههای تحلیل حساسیت زیستگاهها نشان داد که بیشترین حساسیت زیستگاه در مجاورت مناطق مسکونی و کشاورزی با مقدار 15/0 است. مساحت لکههای زیستگاهی دارای اهمیت بالا به ترتیب شامل 18/11182 کیلومتر مربع برای کل و بز، 29/8929 کیلومتر مربع برای جبیر، 12/12708 کیلومتر مربع برای قوچ و میش و 68/6595 کیلومتر مربع برای پلنگ محاسبه شد. تحلیل مؤلفههای اصلی نیز نشان داد که سه مؤلفه اول بیش از 94 درصد واریانس دادهها را توضیح میدهند. یافتهها بر اهمیت حفاظت از لکههای زیستگاهی با ویژگیهای بومشناختی مطلوب و کاهش فشارهای انسانی تأکید دارد. با توجه به نتایج این پژوهش، میتوان نتیجه گرفت که استان یزد با چالشهای جدی در زمینه حفظ زیستگاههای طبیعی و تنوع زیستی روبرو است. فعالیتهای انسانی بهویژه در مناطق کشاورزی و مسکونی تأثیرات منفی عمدهای بر کیفیت و پیوستگی زیستگاهها گذاشته است. | ||
کلیدواژهها | ||
مدیریت پایدار؛ تنوع زیستی؛ لکههای زیستگاهی؛ مدل InVEST؛ تحلیل سیمای سرزمین | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 170 |