آمار
| تعداد نشریات | 23 |
| تعداد شماره‌ها | 383 |
| تعداد مقالات | 3,036 |
| تعداد مشاهده مقاله | 2,760,786 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,950,053 |
ارزیابی ارتباط بین فرسایش‌پذیری خاک و اتصال رسوب و کاربرد آن در مدیریت پایدار حوضه آبخیز چهل چای استان گلستان | ||
| جغرافیا و پایداری محیط | ||
| دوره 15، شماره 1 - شماره پیاپی 55، فروردین 1404، صفحه 83-96 اصل مقاله (1.44 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/ges.2025.11295.2796 | ||
| نویسندگان | ||
| سعیده جلالی؛ کاظم نصرتی* ؛ شهرام بهرامی | ||
| گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| استفادة بیرویه از منابع طبیعی سبب تشدید هدررفت خاک و تولید رسوب شده است. آگاهی از پهنههای مهم و مستعد انتقال رسوب از ملزومات طراحی راهبردی مؤثر در مدیریت پایدار منابع طبیعی است. یکی از مفاهیم مهم در این زمینه، بررسی اتصال رسوب است که انتقال رسوب از یک بخش به بخش دیگر و امکان بالقوه جابهجایی برای ذرات رسوب را مورد بررسی قرار میدهد. انتخاب عامل وزنی یکی از موضوعات چالش‌برانگیز در محاسبه اتصال رسوب است و متناسب با شرایط هر منطقه، ویژگی‌های سطح خاک و داده‌های موجود، انتخاب می‌شود. هدف از این پژوهش ارزیابی عامل فرسایش‌پذیری خاک به‌عنوان عامل وزنی در محاسبة شاخص اتصال رسوب و بررسی پراکنش مکانی اتصال رسوب می‌باشد. در این پژوهش با استفاده از نقشه لایههای شیب، جهت جریان و جریان تجمعی و لایه رقومی عامل پوشش گیاهی تهیه شد. نرخ فرسایش‌پذیری خاک بر اساس نمونه‌برداری و اندازه‌گیری خصوصیات خاک محاسبه و نقشه مورد نظر تهیه گردید. نتایج نشان داد کاربری جنگل بیشترین میزان مواد آلی (5/5 کیلوگرم در مترمکعب) و کمترین نرخ فرسایش‌پذیری را به خود اختصاص داده است و در کاربری مرتع بیشترین میزان فرسایش‌پذیری وجود دارد و مواد آلی کاربری مذکور 8/3 کیلوگرم در مترمکعب بوده که نسبت به سایر کاربریها در کمترین میزان است. میانگین فرسایش‌پذیری در کاربری جنگل و مرتع به ترتیب با میزان 014/0 و 260/0 بهترتیب کمترین و بیشترین نرخ را به خود اختصاص داده است. همچنین بر اساس اجرای مدل، اتصال رسوب در محدوده‌ی 9/1- و 3/5 قرار دارند. معادلۀ رگرسیون خطی محاسبه و ضریب تبیین (۷۴/. = R) برآورد شد. نتایج اثبات می‌نماید که پراکنش مکانی شاخص اتصال رسوب با فرسایش‌پذیری منطبق می‌باشد. بدین‌ترتیب آگاهی از میزان فرسایش‌پذیری خاک و نحوۀ پراکنش مکانی روند انتقال رسوب تولیدی، نقش مهمی در مدیریت پایدار حوضه دارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اتصال رسوب؛ فرسایش‌پذیری خاک؛ مدیریت پایدار؛ حوضه آبخیز چهل چایی | ||
| مراجع | ||
|
ذرتی‌پور، امین؛ حیدری، کهزاد (1401). بررسی تغییرات سلولی رسوب با استفاده از شاخص اتصال ساختاری حوضه (مطالعه موردی: حوزه آبخیز ابوالعباس خوزستان). مجله تحقیقات آب‌وخاک ایران، 5 (6)، 1213-1226 doi: 10.22059/ijswr. 2022.340158.669224
رفاهی، حسین‌قلی (1388). فرسایش آبی و کنترل آن تهران. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
گرامی، زهرا؛ عرب‌خدری، محمود؛ کریمی، احمد؛ اسدی، حسین (1401). مروری بر مبانی و کاربرد شاخص اتصال رسوبی در مطالعات فرسایش خاک. مجله تحقیقات آب و خاک ایران، 53 (9)، 2308-2191. doi: 10.22059/ijswr.2022. 345385.669310
نجفی، سعید؛ صادقی، سید حمیدرضا؛ هکمن، توبیاس (1396). تغییرات زمانی و مکانی الگوی اتصال ساختاری رسوب در حوضۀ آبخیز تهم‌چای زنجان. مجله پژوهش‌های حفاظت آب‌وخاک، 24(3)، 131-147. doi: 10.22069/jwfst.2017. 112220.2557
نصرتی، کاظم؛ زارع، محمدرضا؛ جلالی، سعیده (1396). تعیین سهم سازندهای زمین‌شناسی در تولید رسوب معلق با استفاده ازروش منشایابی رسوب حوزه آبخیز زیارت استان گلستان، تحقیقات آب و خاک ایران، 50 (2)، 379-387. doi: 10.22059/ijswr.2018.254423.667874 | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 285 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 175 |
||