آمار
| تعداد نشریات | 23 |
| تعداد شماره‌ها | 383 |
| تعداد مقالات | 3,036 |
| تعداد مشاهده مقاله | 2,760,800 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,950,056 |
برابرسازی ساختاری-معنایی واژه‌های مصوب فرهنگستان سوم برای اصطلاحات انگلیسی: موردپژوهی پسوندها | ||
| مطالعات زبان‌ها و گویش‌های غرب ایران | ||
| مقاله 4، دوره 13، شماره 1، فروردین 1404، صفحه 55-73 اصل مقاله (1.22 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/jlw.2024.10101.1744 | ||
| نویسندگان | ||
| اکرم دهقان زاده* 1؛ محمدرضا احمدخانی2؛ علاءالدین طباطبایی3 | ||
| 1پژوهشگر پسادکتری، گروه زبان‌شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران. | ||
| 2دانشیار، گروه زبان‌شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران. | ||
| 3دانشیار، گروه واژه‌گزینی، فرهنگستان زبان و ادب فارسی، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| در پژوهش پیشِ‌رو با رویکردی ساخت‌بنیاد در چارچوب نظریة ساخت‌واژة ساختی، معادل‌های فارسی برگزیدة فرهنگستان سوم دربرابر اصطلاحات انگلیسی در حوزة پسوند بررسی شده است. این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی الگوهای واژه‌سازی را برپایة طرح‌واره‌های ساختی-معنایی تبیین کرده است. هدفی که در این نوشتار دنبال می‌شود شناخت زوایای پنهان و آشکار ساخت‌واژه در واژه‌سازی زبان علم است. داده‌های پژوهش از 17 دفتر فرهنگستان زبان و ادب فارسی به‌صورت تمام‌شماری (51200 واژه) گردآوری شده است. براساس یافته‌ها، درمیانِ 51200 واژة مصوب، تعداد 8995 واژه با روش پسوندافزایی ساخته شده‌اند. فرهنگستان سوم با افزودن تعداد 11 پسوند و 156 پسوندواره (اسمی و فعلی)، تعداد 192 پسوند و پسوندوارة فعّال و نیمه‌فعّال را در ساخت‌واژه‌های مصوب فرهنگستان سوم به کار گرفته است که این شمار برای ساخت واژه‌های علمی بسنده نیست و فرهنگستان سوم برای رفع نیاز زبان علم، برخی پسوندهای موجود را به‌لحاظ ساختاری و معنایی گسترش داده است. باوجودِ تلاش درخور ستایش فرهنگستان سوم می‌توان به وجود چندگانگی اشتقاق‌های پسوندی، ناهمگونی معنایی–ساختاری برخی پسوندهای فارسی دربرابر پسوندهای انگلیسی و مغایرت با برخی اصول و ضوابط واژه‌گزینی نیز اشاره کرد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| واژه‌گزینی؛ ساختاری-معنایی؛ صرف ساختی؛ پسوند؛ فرهنگستان زبان و ادب فارسی | ||
| مراجع | ||
|
آشوری، داریوش (1387). زبانِ باز: پژوهشی درباره زبان و مدرنی. تهران: مرکز.
انزابی‌نژاد، رضا (1396). طرزی افشار شاعری یگانه، شیوای یگانه. نامه فرهنگستان، 4(3 (15))، 96-103.
حسابی، محمود (1379). توانایی زبان فارسی. به‌کوشش بنیاد پرفسور محمود حسابی، در راه ما: گفتارهایی از پرفسور سید محمود حسابی (صص. 41-51). تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان چاپ و انتشارات.
حق‌شناس، علی‌محمد (1356). بلوای واژه‌سازی. نگین، (149)، 10-16.
دبیرمقدم، محمد (1392). رده‌شناسی زبان‌های ایرانی. جلد 2. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم‌انسانی دانشگاه‌ها (سمت).
سمایی، فرشید (1384). مکاتب اصطلاح‌شناسی و گرایش‌های فرهنگستان سوم. به‌کوشش علی کافی. مجموعه‌مقالات دومین هم‌اندیشی واژه‌گزینی و اصطلاح‌شناسی (صص. 89-107). تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
صفری، علی؛ نیک‌نسب، لیلا (1399). تحلیل واژه‌سازی زبان فارسی براساس نظریه صرف‌بنیاد: ساخت شواهدی از کلمات مرکب. فصلنامة علمی زبان‌پژوهی دانشگاه (الزهرا)، 12(36)، 166-186.
صمصامی، سیدمحمد (1346). کامل‌ترین دستور زبان فارسی. اصفهان: بنگاه مطبوعاتی مشعل.
طباطبایی، علاءالدین (1387). گرده‌برداری در واژه‌سازی. نامة فرهنگستان، 10(3 (پیاپی 9)، 188-195.
طباطبایی، علاءالدین (1395). فرهنگ توصیفی دستور زبان فارسی. تهران: فرهنگ معاصر.
عباسی، زهرا (1396). تحلیل واژه‌های غیربسیط فارسی در صرف واژگانی و صرف ساختی. جستارهای زبانی، 8(3)، 67-93.
فرهنگستان زبان و ادب فارسی (1387). فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان 1376-1385. تهران: نشر آثار.
فرهنگستان زبان و ادب فارسی (1387). فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. دفتر پنجم. تهران: نشر آثار.
فرهنگستان زبان و ادب فارسی (1388). فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. دفتر ششم. تهران: نشر آثار.
فرهنگستان زبان و ادب فارسی (1389). فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. دفتر هفتم. تهران: نشر آثار.
فرهنگستان زبان و ادب فارسی (1390). فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. دفتر هشتم. تهران: نشر آثار.
فرهنگستان زبان و ادب فارسی (1391). فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. دفتر نهم. تهران: نشر آثار.
فرهنگستان زبان و ادب فارسی (1392). فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. دفتر دهم. تهران: نشر آثار.
فرهنگستان زبان و ادب فارسی (1393). فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. دفتر یازدهم. تهران: نشر آثار.
فرهنگستان زبان و ادب فارسی (1394). فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. دفتر دوازدهم. تهران: نشر آثار.
فرهنگستان زبان و ادب فارسی (1395). فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. دفتر سیزدهم. تهران: نشر آثار.
فرهنگستان زبان و ادب فارسی (1396). فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. دفتر چهاردهم. تهران: نشر آثار.
فرهنگستان زبان و ادب فارسی (1397). فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. دفتر پانزدهم. تهران: نشر آثار.
فرهنگستان زبان و ادب فارسی (1398). فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. دفتر شانزدهم. تهران: نشر آثار.
فرهنگستان زبان و ادب فارسی (1401). فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. دفتر هفدهم. تهران: نشر آثار.
کشانی، خسرو (1371). اشتقاق پسوندی در زبان فارسی امروز. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
کلباسی، ایران (1380). ساخت اشتقاقی واژه در فارسی امروز. تهران: پژوهشگاه علوم‌انسانی و مطالعات فرهنگی.
گالینسکی، کریستین (1382). واژه‌شناسی اصول و هماهنگ‌سازی. مترجم: فاطمه اکبری. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
لوائی، محمدعلی (1316). وندهای پارسی. تهران: چاپخانه مجلس.
منصوری، رضا (1390). واژه‌گزینی در ایران و جهان. تهران: نشر آثار. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 90 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 88 |
||