تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 393 |
تعداد مقالات | 3,094 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,831,489 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,983,996 |
تحلیل انتقادی گفتمان رمان وضعیت بیعاری اثر حامد جلالی بر اساس رویکرد فرکلاف | ||
پژوهش نامه ادبیات داستانی | ||
مقاله 6، دوره 14، شماره 1 - شماره پیاپی 51، فروردین 1404، صفحه 137-157 اصل مقاله (473.62 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/rp.2023.7799.1574 | ||
نویسندگان | ||
زینب شیخ حسینی* 1؛ آرزو پوریزدانپناه کرمانی2 | ||
1دانشیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده حضرت نرجس(س)، دانشگاه ولی عصر(عج) رفسنجان، رفسنجان، ایران. | ||
2دانشیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده زبان و ادبیات، دانشگاه یزد، یزد، ایران. | ||
چکیده | ||
تحلیل گفتمان انتقادی رویکردی است که با تحلیل سطوح مختلف زبان، بافت متن را بررسی کرده اندیشههای پنهانی نویسنده را مشخص میکند. فرکلاف یکی از نظریهپردازان تحلیل گفتمان انتقادی است که زبان را به مثابه کرداری اجتماعی میداند که با ایدئولوژی پیوند خورده است. وی برای بررسی انتقادی گفتمان متن سه سطح توصیف، تفسیر و تبیین را پیشنهاد میکند. از آنجا که شاعران و نویسندگان در هر دورهای به مسائل اجتماعی و سیاسی مختلف توجه نشانمیدهند، متون ادبی نیز حاصل شرایط جامعه هستند. در پژوهش حاضر سعی بر آن است با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی رمان وضعیت بیعاری اثر حامد جلالی را با استفاده از رویکرد فرکلاف تحلیل و تبیین کرد تا چگونگی نگرش نویسنده به مسائل اجتماعی بررسی شود و فرآیندهای مؤثر در تولید متن مشخص گردد. بر اساس پژوهشهای انجام شده این داستان در سطح توصیف، ویژگیهای صوری زبان مثل ایجاد تقابلهای معنایی، غلبه وجه خبری، جملات معلوم و...اندیشههای خود را منعکس کرده است. در سطح تفسیر و تبیین نویسنده تحتتأثیر گفتمان انقلاب اسلامی است. میتوان گفت اگرچه نویسنده داستانی عاشقانه را برای مخاطب خود بیان میکند؛ اما در خلال این داستان به صورت ضمنی از گفتمان حاکم بر جامعۀ عصر خود حمایت میکند و ایدئولوژی نویسنده پشت زبان پنهان گردیده است. | ||
کلیدواژهها | ||
تحلیل گفتمان انتقادی؛ جلالی؛ رمان؛ فرکلاف؛ وضعیت بیعاری | ||
مراجع | ||
احمدی، اصغر و همکاران. (1393) «تحلیل گفتمان سیاسی رمان صادق چوبک تنگسیر، فصلنامه انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، سال دهم، ش 36، 129-95.
آقاگلزاده، فردوس و عباسی، زهرا. (1391) «بررسی وجه فعل در زبان فارسی بر پایۀ نظریۀ فضاهای ذهنی»، ادبپژوهی، ش 2، 154-135.
آقاگلزاده، فردوس.( 1392) فرهنگ توصیفی تحلیلی گفتمان و کاربردشناسی، تهران: علمی. تاجیک، محمدرضا. (1379) گفتمان و تحلیل گفتمانی: مجموعه مقالههایی از محمدرضا تاجیک، شعبانعلی بهرامپور، دایان مک دانل و...، تهران: فرهگ گفتمان. جاور، سعیده و ناصر علی زاده. (1396) «هویت در رمان از شیطان آموخت و سوزاند اثر فرخنده آقایی(بر پایۀ تحلیل گفتمان انتقادی نورمن فرکلاف)»، بهارستان سخن، ش 38، 266-247.
جلالی، حامد. (1397) وضعیت بیعاری، تهران: شهرستان ادب.
حدادی، الهام و فریده داودی مقدم و مصطفی گرجی. (1391) «کردار گفتمانی و اجتماعی در رمان مدار صفر درجه بر پایۀ الگوی تحلیل گفتمان فرکلاف»، فصلنامۀ علمی – پژوهشی نقد ادبی، ش18، (49-25).
زارع، ناصر، بلاوی، ناصر و هاشمی تزنگی، زهرا. (1399) «تحلیل گفتمان رمان اثر یوسف القعید «الحرب فی بر مصر» (براساس نظریۀ تحلیل گفتمان انتقادی نورمن فرکلاف. زبان و ادبیات عربی (دو فصلنامه علمی)، سال دوازدهم، ش 1. 160-147. 10.22067/jall.v12.i1.77205
صالحی، پریسا و نیکوبخت، ناصر. (1391) «واژه گزینیهای شعری قیصر امینپور از منظر تحلیل گفتمان انتقادی»، پژوهش زبان و ادبیات فارسی، ش24، 99-75
فتوحی رود معجنی، محمود. (1390) سبکشناسی؛ نظریهها، رویکردها و روشها، تهران: سخن.
فرکلاف، نورمن. (1397) تحلیل انتقادی گفتمان، ترجمۀ فاطمه شایسته پیران و دیگران، تهران: دفتر مطالعات و توسعه رسانه های صدا و سیما.
قاسمزاده، سید علی و مصطفی گرجی. (1390) تحلیل گفتمان انتقادی رمان دکتر نون زنش را بیشتر از مصدق دوست داشت، ادب پژوهی. ش 17 33-63.
کریمی فیروزجایی، علی. (1396) گفتمانشناسی انتقادی، تهران: جامعهشناسان.
گرجی، مصطفی و همکاران. (1390) بررسی و تحلیل ادبیات داستانی سیاسی معاصر،گزارش طرح پژوهشی مصوب پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی تهران.
مسعود نیا، حسین و فروغی، عاطفه. (1391) «بررسی جایگاه رمان در شناخت گفتمان سیاسی در ایران پس از انقلاب مطالعه موردی 84-1376»، دانش سیاسی و بین الملل، ش دوم. 128-102.
یارمحمدی، لطف الله. (1383) گفتمانشناسی رایج و انتقادی. تهران: هرمس.
یاسمی،کلثوم و آقا گل زاده. (1395) «تحلیل گفتمان انتقادی کتاب امریکن اینگلیش فایل با استفاده از مدل ون دایک»، مطالعات فرهنگ ارتباطات، سال 17، ش 34، 185-205.
یورگنسن، ماریان و فیلیپس، لوئیز. (1389) نظریه و روش در تحلیل گفتمان، ترجمۀ هادی جلیلی ، تهران: نی. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 63 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 23 |