تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 383 |
تعداد مقالات | 3,036 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,760,819 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,950,059 |
تحلیل داستان شیخ صنعان براساس روایتشناسی کلود برمون | ||
پژوهش نامه ادبیات داستانی | ||
مقاله 11، دوره 13، شماره 4 - شماره پیاپی 50، دی 1403، صفحه 251-274 اصل مقاله (534.6 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/rp.2022.8361.1674 | ||
نویسندگان | ||
محمدامیر مشهدی* 1؛ سارا نظام دوست2 | ||
1استاد، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران. | ||
2دانشجوی دکتری، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران. | ||
چکیده | ||
واکاوی ساختار حاکم بر اشکال روایی داستان، یکی از راههای بررسی عناصر روایت، از دیدگاه نظریهپردازانِ ساختارگرای روایتشناس است که زمینههای دریافت ماهیت ادبیات را فراهم ساخته و به گسترش الگوهای پردازشِ آثار ادبی، کمک میکند. این پژوهش به بررسی و تحلیل داستان شیخ صنعان که در مثنوی منطقالطیر عطار آمده، بر پایۀ نظریۀ ساختاری کلود برمون میپردازد که با روش توصیفی-تحلیلی انجام شده است. از نظر برمون، پیرفت عنصر اصلی روایت است که هر داستان بر پایة پیرفتهای موجود، تحلیل میشود. هر پیرفت بر مبنای سه کارکرد امکان، فرآیند و پیامد شکل میگیرد. داستان شیخ صنعان با داشتن هفت پیرفت و سه توالی زنجیرهای، انضمامی و پیوندی با الگوی روایتی برمون منطبق است و شیخ صنعان با تغییر حالت کنشگری به کنشپذیری و بالعکس، به عنوان قهرمان داستان به خوبی ایفای نقش میکند و با کمک شخصیتهای یاریگر در مسیر داستان، پیروز میشود که این نشان از هنرمندی عطار در شیوۀ روایتپردازی و ساختار نظاممند داستان شیخ صنعان است. | ||
کلیدواژهها | ||
روایتشناسی ساختارگرا؛ کلود برمون؛ پیرفت؛ داستان شیخ صنعان؛ دختر ترسا | ||
مراجع | ||
احمدی، بابک. (1391) ساختار و تأویل متن. تهران: مرکز.
اخوت، احمد. (1371) دستور زبان داستان. تهران: فردا.
اسکولز، رابرت. (1383) درآمدی بر ساختارگرایی در ادبیات. ترجمۀ فرزانه طاهری، تهران: مرکز.
آلن، گراهام. (1385) رولان بارت. ترجمۀ پیام یزدان جو، تهران: مرکز.
بارت، رولان. (1387) درآمدی بر تحلیل ساختاری روایتها. ترجمۀ محمد راغب، تهران: فرهنگ صبا.
برتنس، هانس. (1384) مبانی نظریۀ ادبی. ترجمۀ محمدرضا ابوالقاسمی، تهران: ماهی.
تودوروف، تزوتان. (1379) بوطیقای ساختارگرا. ترجمۀ محمد نبوی و مهران مهاجر، تهران: آگاه.
خراسانی، محبوبه. (1383) ریختشناسی هزار و یک شب. پژوهشهای ادبی، شمارۀ 6، 66-45.
دزفولیان، کاظم؛ مولوی، فؤاد. (1390) تحلیل منطقالطیر بر پایۀ روایتشناسی. پژوهش زبان و ادبیات فارسی، شمارۀ بیستم، 135-113.
دژم، مهرنوش؛ حسنآبادی، محمود. (1398) ساختارگرایی در قاب روایت جنوب، تحلیل عناصر داستانی کجا میری ننه امرو و مادر نخل بر اساس نظریۀ کلود برمون. پژوهشنامۀ ادبیات داستانی، دانشگاه رازی، دورۀ هشتم، شمارۀ 4، 33-19. 10.22126/RP.2019.2767.1101
روحانی، مسعود؛ شوبکلابی، علی اکبر. (1391) تحلیل داستان شیخ صنعان و منطق الطیر بر اساس نظریۀ کنشی گرماس. ادب عرفانی (گوهر گویا)، سال ششم، 2 (22)، 89-112.
ریمونکنان، شلومیت. (1387) روایتشناسی بوطیقای معاصر. ترجمۀ ابوالفضل حری، تهران: نیلوفر.
سلدن، رامان. (1372) راهنمای نظریۀ ادبی معاصر. ترجمۀ عباس مخبر، تهران: طرح نو.
شفیعی کدکنی، محمدرضا. (1378) زبور فارسی. تهران: آگاه.
شمیسا، سیروس. (1386) نقد ادبی. تهران: میترا.
صافی پیرلوجه، حسین؛ فیاضی، مریم السادات. (1387) نگاهی گذرا به پیشینۀ نظریههای روایت. نقد ادبی، 1 (2)، 170-145.
صالحی، پیمان؛ مرادزاده، سمیرا. (1396) تحلیل رمان اللص و الکلاب اثر نجیب محفوظ با الگوی ساختاری کلود برمون. نقد ادبی معاصر عربی، دانشگاه یزد، سال هفتم، 14 (12)، 43-66.
صفری، جهانگیر؛ فتحی، امیر. (1391) تحلیل ساختاری طرح داستان تهمورث. زبان و ادبیات فارسی، شمارۀ 12، 100-83.
عطار، محمدبن ابراهیم. (1388) منطق الطیر. با مقدمه، تصحیح و تعلیقات محمدرضا شفیعی کدکنی، تهران: سخن.
فرهادی، طیبه؛ خلیلی جهانتیغ، مریم؛ بارانی، محمد. (1399) نقد ساختارگرایانۀ رمان دشتبان بر پایۀ نظریۀ کلود برمون. تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا)، 12 (44)، 178-153. 10.30495/dk.2020.677778
لوفر دلاشو، مارگریت. (1386) زبان رمزی قصههای پریوار. ترجمۀ جلال ستاری، چاپ دوم، تهران: توس.
محمدی کلهسر، علیرضا. (1394) روایتشناسی ساختارگرا و مطالعات میانرشتهای. فصلنامۀ میانرشتهای در علوم انسانی، 8 (1)، 20-1.
مکاریک، ایرناریما. (1385) دانشنامۀ نظریههای ادبی معاصر. ترجمۀ مهران مهاجر و محمد نبوی، تهران: آگاه.
نبیلو، علیرضا. (1391) بررسی داستان رستم و اسفندیار بر مبنای دیدگاه برمون. متن شناسی ادب فارسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، 4 (16)، 33-52. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 121 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 81 |