تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 383 |
تعداد مقالات | 3,036 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,760,821 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,950,059 |
جایگاه تحلیل گفتمان مبتنی بر مقاومت زنان در رمان دخیل عشق براساس نظریه مربع ایدئولوژیک وندایک | ||
پژوهش نامه ادبیات داستانی | ||
مقاله 8، دوره 13، شماره 4 - شماره پیاپی 50، دی 1403، صفحه 177-198 اصل مقاله (461.4 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/rp.2024.9942.1877 | ||
نویسندگان | ||
فهیمه غلامی زارع زاده* 1؛ نرگس جابری نسب2؛ ماندانا منگلی2 | ||
1دانشجوی دکتری، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. | ||
2استادیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران ایران. | ||
چکیده | ||
تحلیل انتقادی گفتمان در بررسی متن رویکرد اجتماعی و زبانی دارد و از سطح جملات و کلمات فراتر رفته و به بافت موقعیتی که متن در آن شکل گرفته توجه دارد. در رویکرد اجتماعی، گفتمان به عنوان بافت موقعیتی تعریف میشود و در رویکرد زبانی، بافت متنی تبیین میشود. رمان دخیل عشق با توسل به امام رضا (ع) در مراحل تحول اجتماعی- فرهنگی پس از جنگ تحمیلی، بیانگر گفتمان مقاومت زنان است. هدف این مقاله رمزگشایی لایه های معنایی نهفته در گفتمان انتقادی رمان با استفاده از مؤلفه های مربع ایدئولوژیک وندایک است. در پژوهش حاضر از روش کیفی، متن رمان دخیل عشق، که حاوی ایدئولوژی مقاومت بوده و ساختارهای گفتمانمداری داشتند، استخراج و بررسـی شد. این پژوهش به این سؤال پاسخ میدهد چگونه گفتمان مقاومت در رمان دخیل عشق با تأکید بر مربع ایدئولوژیک وندایک بهکار رفته است؟ نتایج نشان میدهد تمامی گزینشهای زبانی در سطوح مختلف، همگی در راستای هدف نویسنده و القای ایدئولوژی دین و ارزشهای دینی است. استفاده از راهبردهای زبانی مانند: انتخاب واژههای ارزشمند، احساسی و عاطفی، استفاده از تکرار و بیان مبانی فکری، تصاویر ذهنی و برجستهسازی بیشترین فراوانی برای بازنمایی چهره خود و دیگری در رمان مذکور است. | ||
کلیدواژهها | ||
وندایک؛ تحلیل گفتمان؛ مقاومت؛ دخیل عشق | ||
مراجع | ||
بصیری، مریم. (1391) دخیل عشق، چاپ اوّل، تهران: عصر داستان.
تلطف، کامران. (1394) سیاست نوشتار، پژوهش در شعر و داستان معاصر. ترجمۀ مهرک کمالی. تهران: نامک.
تندروصالح، شاهرخ. (1379) گفتمان سکوت: مجموعه گفتگو پیرامون مسائل عمومی ادبیات داستانی. تهران: شفیعی.
تندروصالح، شاهرخ. (1382) ادبیات جنگ و موج نو. تهران: فرهنگسرای پایداری.
سرشار، محمدرضا. (1390) ادبیات داستانی ایران پس از انقلاب اسلامی. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
سلطانی، سیدعلی اصغر. ( ۱۳۷۸) قدرت، گفتمان و زبان: سازو کارهـای جریـان قـدرت در جمهوری اسلامی ایران. تهران: نی.
سلیمانی، بلقیس. (1380) تفنگ و ترازو. تهران: روزگار.
فاولر، راجر. (۱۳۹۶) زبان شناسی و رمان. ترجمه محمدغفاری. ویراسـت دو مترجمـه. تهـران: نی.
قهرمانی، مریم. (1392) ترجمه و تحلیل گفتمان انتقادی، رویکرد نشانهشناختی؛ چاپ اوّل، تهران: مؤلف.
گلدمن، لوسین. (1371) جامعه شناسی ادبیات. ترجمه محمد پوینده.تهران: هوش و ابتکار.
وندایک، تئون.ای. (1382 ) تحلیل انتقادی گفتمان، گـروه مترجمـان (ایـزدی، بهرامپـور، خرمـایی، کاشی، میرفخرایی)، چ دوم، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه ها، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
آقاگلزاده، فردوس. (1386) «تحلیل گفتمان انتقادی و ادبیات». ادب پژوهی. س 1. ش 1. 27-17.
بهرامپور، شعبانعلی. (1379) «درآمدی بر تحلیل گفتمان». مجموعه مقالات گفتمان و تحلیل گفتمانی. به اهتمام محمدرضا تاجیک. تهران: فرهنگ گفتمان. 12-36.
فاضلی، محمد. (1383) «گفتمان و گفتمان کاوی انتقادی»، پژوهشنامة علوم انسانی و اجتماعی؛ دانشگاه مازندران، س 4، ش39. 23-309.
اخوان مفرد، حمیدرضا. (1371) (جایگاه اندیشههای امام خمینی در گفتمان تجدد)، نامه پژوهش، شماره 7، زمستان.
عظیمی، سمیرا. (1389) جایگاه طنز در گفتار سیاسی جنگ: تحلیل محتوای ادبیات داستانی جنگ تحمیلی. کارشناسی ارشد. راهنما: غلامرضا کاشی. دانشگاه علامه طباطبائی.
مفیدنژاد، مرتضی. (1391ش)، گفتمان مقاومت؛ واقعیت یا رؤیا، تاریخ درج: 25/ 11/ 98ش. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 119 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 81 |