تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 383 |
تعداد مقالات | 3,036 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,760,774 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,950,051 |
مدلسازی ساختاری تفسیری (ISM) عوامل مؤثر بر ورشکستگی آبی در دشت ممنوعه ماهیدشت: دستاوردهایی برای سیاستگذاران حوزه آب | ||
جغرافیا و پایداری محیط | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 13 اسفند 1403 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/ges.2025.11477.2809 | ||
نویسندگان | ||
لیدا شرفی* ؛ کیومرث زرافشانی | ||
گروه ترویج و آموزش کشاورزی- دانشکده کشاورزی- دانشگاه رازی- کرمانشاه | ||
چکیده | ||
در دهههای اخیر، تقاضای روزافزون استفاده از آب زیرزمینی سبب ایجاد مناقشاتی در بهرهبرداری از این منبع گرانبها شده است. از این رو، بحث جدید "ورشکستگی آبی" از سوی برخی از صاحبنظران حوزه آب مطرح گردیده است، چرا که بسیاری از دشتهای کشور من جمله دشت ماهیدشت در استان کرمانشاه در وضعیت ورشکستگی قرار دارند. بنابراین شناسایی عواملی که در ورشکستگی آبی نقش دارند حائز اهمیت است. لذا هدف این مطالعه کیفی، مدلسازی عوامل مؤثر بر ورشکستگی آبی میباشد. جامعه مورد مطالعه شامل خبرگان و متخصصان شرکت سهامی آب منطقهای استان کرمانشاه، کارشناسان آب سازمان جهاد کشاورزی استان کرمانشاه، اساتید گروه آب و خاکشناسی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی و کشاورزان دشت ماهیدشت بودند (25 نفر). در این پژوهش از روش نمونهگیری هدفمند موارد ویژه استفاده شد. با استفاده از روش تحلیلی مدلسازی ساختاری- تفسیری (ISM) ابتدا عوامل شناسایی شدند (13 عامل). سپس روابط بین عوامل مؤثر بر ورشکستگی آبی تعیین و تحلیل گردید و در نهایت با استفاده از تحلیل MICMAC عوامل مؤثر با توجه به اثرگذاری و اثرپذیری صورت پذیرفت. نتایج نشان داد، مدل پژوهش شامل 6 سطح می-باشد. سطح ششم که شامل 2 عامل "تحریم و بیثباتی اقتصادی" و "عدم آگاهی و وجود باورهای سنتی کشاورزان نسبت به برداشت آب" میباشد، تاثیرگذارترین عوامل بر ورشکستگی آبی در دشت ماهیدشت هستند. نتایج این مطالعه، دستاوردهای مهمی را برای سیاستگذاران و مسوولان دارد بدین صورت که با آگاهی از عوامل مؤثر بر ورشکستگی آبی در دشت ماهیدشت، ضمن ارائه راهکارهای عملیاتی برای تعدیل وضعیت پیش آمده، راهکارهای پیش گیرانه برای شرایط مشابه بکارگیرند. | ||
کلیدواژهها | ||
بحران آب؛ ماهیدشت؛ دشت ممنوعه؛ ورشکستگی آبی؛ مدلسازی ساختاری تفسیری (ISM) | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 72 |