تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 383 |
تعداد مقالات | 3,036 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,760,819 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,950,059 |
تأثیر مرزبندی های تقابلی در شکل گیری ساختار داستان بیژن و منیژه | ||
پژوهش نامه ادبیات داستانی | ||
مقالات آماده انتشار، اصلاح شده برای چاپ، انتشار آنلاین از تاریخ 25 اسفند 1403 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/rp.2024.9662.1840 | ||
نویسندگان | ||
مهرداد اکبری گندمانی* 1؛ علی صباغی1؛ مژگان صادق پور مبارکه2 | ||
1گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اراک، اراک، ایران | ||
2گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اراک، اراک، ایران | ||
چکیده | ||
در شکلگیری یا تحول ساختارهای روایی، تقابلها در سطوح مختلف نقشی اساسی ایفا میکنند. این تقابلها از طریق مرزهایی که ممکن است پایدار یا ناپایدار و گذرا باشند، بر تنشها، کشمکشها، پیرنگ و در نهایت فرم کلی روایت تأثیر میگذارند. مرزبندیها، بهعنوان نقطه تلاقی این تقابلها، ماهیتی قراردادی دارند و با توجه به شرایط زمانی و مکانی و متأثر از عوامل متنوع، اشکال مختلفی به خود میگیرند. این مرزها که ریشه در اشتراکات و اختلافات اشخاص و پدیدهها دارند، تمام حوزههای طبیعی و ساختگی انسان را در بر میگیرند. داستان بیژن و منیژه، روایتگر چنین مرزبندیهایی در ساحت عینی و ذهنی است و در قالب تقابل ساختارها، شخصیتها و کنشها، گرههای بنیادینی را در حوزههای مربوط به علیتسازی پیرنگ و پیشبرد سایر رخدادهای داستان شکل داده است. در این داستان، چند گره زیربنایی در ساختارهای تقابلی وجود دارد، ازجمله تقابل شجاعت و ترس، تقابل پدر و دختر، تقابل ازدواج ایرانی و انیرانی و تقابل ایران و توران، که برخی از علتهای شکلگیری و بروز این داستان در شاهنامه را بیان میکنند. این تقابلها از منظر محتوایی، بازتابدهندۀ مرزبندیهای اجتماعی مانند رسم برونهمسری و از دیدگاه اساطیری، اسطوره باروری و از منظر تاریخی، تضاد میان ایرانیان نیمهچادرنشین و کشاورز در مقابل تورانیان چادرنشین هستند. از دید اخلاقی نیز این مرزبندیها انتخاب دلیری با هدف کسب شهرت معنوی و جایگاه قهرمانی را برجسته میکنند. این مقاله، با تمرکز بر تحلیل مرزهای تقابلی و اثرات آنها، میکوشد تا تأثیر این ساختارهای بنیادین بر روایت بیژن و منیژه را تبیین کند. | ||
کلیدواژهها | ||
تقابل؛ مرز؛ پیرنگ؛ فرم؛ بیژن و منیژه | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 42 |