آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شمارهها | 413 |
| تعداد مقالات | 3,333 |
| تعداد مشاهده مقاله | 3,457,177 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,252,811 |
تحلیل مفهوم «دیگری» در خسرو و شیرین نظامی (بر اساس منطق مکالمهای باختین) | ||
| پژوهشنامه متون ادبی دورۀ عراقی | ||
| مقاله 2، دوره 6، شماره 3، مهر 1404، صفحه 19-46 اصل مقاله (590.44 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/ltip.2024.10738.1265 | ||
| نویسنده | ||
| صنم جباری* | ||
| دانشجوی دکتری، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و زبانهای خارجه، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| بازشناسی من و جهان، از طریق دیگری، یکی از مفاهیم بنیادین گفتمان تقـابلی غـرب را شکل میدهد، چرا که خودی فرضیة خویشتنشناسی آدمی است و عینیت بخشیدن بـه آنچه در درون خودی وجود دارد، با حضور دیگری تبلور مییابد. از این روست که سپهر اندیشگی «دیگر» در حوزههای جامعهشناسی، ادبیات، و فلسفه بسط یافته است. خسرو و شیرین نظامی از منظومههای مهم عاشقانه است که درآن عشق دوسری زن و مرد دیده میشود که می توان آن را بر اساس نظریه منطق مکالمهای «باختین» و تبیین مفهوم دیگری مورد بررسی قرار داد. گفتگوهای زیاد در منظومه داستانی خسرو و شیرین نظامی، ما را بر آن داشت تا از چشمانداز مفهوم دیگری با روش تحلیل کیفی به این اثر بپردازیم. در این نوشتار، پس از نگاهی اجمالی به سیر فکری- تاریخی مفهوم دیگری، مؤلفههای مهم نظریه باختین شرح داده میشود. پس از آن کوشیده ایم نمودهایی از مفهوم دیگری از منظر منطق مکالمهای باختین را با تکیه بر گفتگوهای میان شخصیتها در منظومه خسرو و شیرین نظامی بررسی کنیم. قراین به دست آمده نشان میدهد در منظومة خسرو و شیرین، 1. مفهوم دوگانه من/ دیگری و چندصدایی در گفتگوهای میان خسرو و شیرین با یکدیگر و خسرو و شیرین با دیگر شخصیتهای داستان، نمود چشمگیری دارد. 2. این منظومه، داستانی زنمحور است و صدای شخصیتهای زن در گفتگوها دارای هویت است. 3. همچنین در این داستان، شاهد رابطۀ من برای دیگری و دیگری برای من هستیم؛ عشق میان خسرو و شیرین مایه رشد و ترقی آنها میشود. | ||
| کلیدواژهها | ||
| باختین؛ خسرو و شیرین؛ دیگری؛ چندصدایی؛ منطق مکالمهای | ||
| مراجع | ||
|
احمدی، بابک (1393). ساختار و تأویل متن ، تهران، مرکز.
افلاطون (1367). دوره آثار افللاطون، ترجمه محمد حسن لطفی و رضا کاویانی، تهران ، خوارزمی.
باختین، میخاییل (1395). پرسشهای بوطیقای داستایفسکی، ترجمه سعید صلحجو، مقدمه حسین پاینده، تهران، نیلوفر.
باختین، میخاییل (1392). رابله، فرهنگ خندهآور مردمی، کارناوال و رئالیسم گروتسک، ترجمه و گزینش محمدجعفر پوینده مجموعه مقالات درآمدی بر جامعهشناسی ادبیات.
برتنس، هانس (1391). مبانی نظریه ادبی، ترجمه محمدرضا ابوالقاسمی، تهران، ماهی.
بوبر، مارتین (۱۳۸۰). من و تو، ترجمة ابوتراب سهراب و الهام عطاردی، تهران، فرزان روز.
پاینده، حسین (1388). «نقد شعر زمستان از منظر نظریه روانکاوی لکان»، مجله متنپژوهی ادبی(زبان و ادب پارسی)، شماره 42، 27-46.
پورآذر، رؤیا و سخنور، جلال (1394). «سوژه گفتگویی باختین (گذشته، حال)»، مجله نقد ادبی، شمارهی 30، 7-33.
پوینده، محمدجعفر ( ۱۳۷۳). سودای مکالمه؛ خنده و آزادی، تهران، آرست.
ثروت، منصور (1370). یادگار گنبد دوار، تهران، امیرکبیر.
جباری، اکبر (١٣٩٤). دازاینکاوی یا تحلیل دازاین: درآمدی بر روان درمانی وجودی هیدگر (براساس سخنرانیهای هیدگر در زولیکون سوئیس)، آبادان: رسش.
خانمحمدی، حمیدرضا و مهاوران، محمود (1402). «تحلیل گفتمانی آثار فخرالدین عراقی»، پژوهشنامة متون ادبی دوره عراقی، شماره3، 61-90.
رحمانی، مریم ( 1399). «تحلیل داستان ساز و کار عشق در خسرو و شیرین نظامی»، فصلنامة تخصصی زبان و ادبیات فارسی(دانشگاه آزاد مشهد). شماره 66، 40 -47.
ستاری، جلال (1383). سایه ایزوت و شکرخند شیرین، تهران، مرکز.
سلدن، رامان و پیتر ویدوسون (١٣٨٤). راهنمای نظریه ادبی معاصر، ترجمه عباس مخبر، تهران، طرح نو.
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1386). موسیقی شعر. چاپ دهم، تهران،آگاه.
شمیسا،سیروس (1387). أنواع ادبی، تهران، میترا.
علیا، مسعود (1388). کشف دیگری همراه با لویناس، تهران، نی.
مایرز، تونی (1393). اسلاوی ژیژک، ترجمه احسان نوروزی، زنجان، مرکز.
مکاریک، ایرنا ریما (1390). دانشنامه نظریههای ادبی معاصر، ترجمه مهران مهاجر و محمد نبوی، تهران، آگه.
مشرف، مریم (1385). شیوهنامه نقد ادبی، تهران، سخن
مصلح، علی اصغر (١٣٨٧). فلسفه اگزیستانس، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
مقدادی، بهرام (١٣٩٣). دانشنامه نقد ادبی از افلاطون تا امروز، تهران، چشمه.
نجومیان، امیرعلی (1386). «مفهوم دیگری در اندیشه ژاک دریدا»، مجموعه مقالات چهارمین همایش ادبیات تطبیقی خودی از نگاه دیگری، دانشگاه تهران، 215-226.
نجومیان، امیرعلی (1382). «منطق پارادوکسی اندیشه ژاک دریدا»، پژوهشنامه علوم انسانی، ویژهنامه فلسفه، دانشگاه شهید بهشتی، شماره 39-40، 119-128
نظامی (1366). خسرو و شیرین، تصصیح بهروز ثروتیان، تهران، توس.
هارلند، ریچارد (١٣٨٥). درآمدی بر نظریه ادبی از افلاطون تا بارت، ترجمه علی معصمومی و شاپور جورکش، تهران، چشمه.
هگل، گئورگ ویلهلم فریدریش (1358). خدایگان و بنده، با تفسیر الکساندرکوژو ترجمه حمید عنایت، تهران، خوارزمی.
هوسرل، ادموند (1386). تأملات دکارتی، ترجمه عبدالکریم رشیدیان، تهران، نی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 165 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 20 |
||