آمار
| تعداد نشریات | 23 |
| تعداد شماره‌ها | 393 |
| تعداد مقالات | 3,094 |
| تعداد مشاهده مقاله | 2,831,489 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,983,996 |
مطلوب دعا در شعر انوری | ||
| پژوهشنامه متون ادبی دورۀ عراقی | ||
| دوره 6، شماره 1، فروردین 1404، صفحه 1-28 اصل مقاله (479.25 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/ltip.2024.10653.1258 | ||
| نویسندگان | ||
| علیرضا امامی* 1؛ سعید رحیمی2؛ علیرضا جاریانی3 | ||
| 1استادیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
| 2استادیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، مرکز زبان‌ها و زبان‌شناسی، دانشگاه صنعتی شریف، تهران، ایران | ||
| 3دانشجوی دکتری، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| انوری از شاعران مداح دوره سلجوقی و از قصیده‌سرایان شاخص ادب فارسی است. قصاید انوری، مانند اکثر قصیده‌های کهن فارسی از بخشهای مختلفی شامل مقدمه، متن و بخش پایانی آن شامل شریطه، تأبید و دعا تشکیل شده است. تحلیل محتوایی این بخش از قصاید انوری بخشی از تاریخ معنویت در دربارهای قدرت را روشن می‌کند. نگاه درباریان و ازآن‌جمله شاعران مداح به دعا، به‌عنوان بخشی از بیانیه‌های ارباب قدرت، اهمیتی بنیادین دارد. در تحقیق کنونی با انتخاب تصادفی 65 قصیده از مجموع 204 قصیدة دیوان انوری، این بخش از قصاید را به‌صورت آماری و بسامدی بررسی کردیم و درنتیجه به‌طور آشکاری این دعاها برخلاف کارکرد بنیادینی که دعا در زندگی معنوی بشر دارد، از نگاه اخلاقی و معنوی تهی یافته شد. شعر انوری در موضع دعا که از آن انتظار امری متعالی و اخلاقی می‌رود، به‌عنوان یکی از نمونه‌های اصلی شعر مدحی و درباری، فاقد ارزش محتوایی است و آن را می‌توان در زمرۀ تعارفات و عادتهای زبانی تلقی کرد؛ این در حالی است که شیوه‌های زیبایی‌شناختی شعر انوری، حتی در دعای او نیز جلوه دارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| انوری؛ دعا؛ قصیده؛ تحلیل محتوا؛ شریطه | ||
| مراجع | ||
|
آقاحسینی، حسین؛ مصطفایی، اعظم (۱۳۹۱). «تحول شریطه در سبک‌های ادب فارسی»، فصلنامة تخصصی سبک‌شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)، سال پنجم، شماره اول، بهار ۱۳۹۱، شماره پیاپی ۱۵: ۱۱۳-۱۲۸.
ابنقتیبه (۱۹۸۵ م). الشعر و الشعراء، تحقیق و شرح احمد محمد شاکر، قاهره: دارالمعارف.
امامی، علیرضا؛ طهماسبی گرکانی، عاطفه (1400). «تفاوت هشت دست‌نویس کهن دیوان انوری با تصحیح استاد مدرس در تعداد قصاید و قطعات»، پژوهشنامه متون ادبی دوره عراقی، سال دوم، شماره 3، پاییز 1400: 15-37.
انوری، علی بن محمد (1372). دیوان انوری، به اهتمام محمدتقی مدرس رضوی، ۲ جلد، تهران: علمی و فرهنگی.
تاج الحلاوی، علی بن محمد (۱۳۴۱)، دقایق الشعر، علم بدیع و صنایع شعری در زبان پارسی دری، تصحیح سید محمدکاظم امام، تهران: دانشگاه تهران.
جلالی پندری، یدالله (۱۳۸۴). «قصیده»، دانشنامه زبان و ادب فارسی، به سرپرستی اسماعیل سعادت، جلد پنجم، تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی: ۲۳۹-۲۴۶.
حسینی فراهانی، ابوالحسن (1340). شرح مشکلات دیوان انوری، به تصحیح مدرس رضوی، تهران: دانشگاه تهران.
خواجه‌نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد (۱۳۶۷). اساس الاقتباس. تصحیح مدرس رضوی، تهران: دانشگاه تهران.
دودپوتا، عمر محمد (۱۳۸۲). تأثیر شعر عربی بر تکامل شعر فارسی، ترجمة سیروس شمیسا، تهران: صدای معاصر.
رینگرن، هلمر (۱۳۸۸). تقدیرباوری در منظومه‌های حماسی فارسی (شاهنامه و ویس‌ورامین)، ترجمه ابوالفضل خطیبی، تهران: هرمس.
شفیعی کدکنی، محمدرضا (۱۳۷۲). مفلس کیمیافروش (نقد و تحلیل شعر انوری)، تهران: سخن.
شمس قیس (1335). کتاب المعجم فی معاییر اشعار العجم، به تصحیح محمد بن عبدالوهاب قزوینی و مدرس رضوی، تهران: دانشگاه تهران.
شمس قیس (۱۳۸۸). المعجم فی معاییر اشعار العجم، تصحیح محمد بن عبدالوهاب قزوینی و تصحیح مجدد مدرس رضوی و تصحیح مجدد سیروس شمیسا، تهران: علم.
شهیدی، سیدجعفر (۱۳۵۷). شرح لغات و مشکلات دیوان انوری ابیوردی، تهران: انجمن آثار ملی
متنبی، ابوالطیب احمد بن الحسین (۱۹۸۳)، دیوان. بیروت: دار بیروت.
مؤذنی، علی‌محمد (۱۳۷۴). «هنرپردازی در شریطه»، مجلة دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، بهار ۱۳۷۴، سال سی و سوم، شماره ۱ و ۲ و ۳ و ۴: ۱۲۷- ۱۵۴.
نکویی، رضا؛ کرمی، محمدحسین (۱۳۹۵). «شکل‌شناسی شریطه و تشریح برخی از مسائل زیبایی‌شناسی آن در قصاید انوری»، فصلنامۀ علمی-تخصصی مطالعات زبان و ادبیات غنایی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف‌آباد، سال ششم، شمارۀ بیستم، پاییز ۱۳۹۵: ۴۳-۵۴.
وطواط، رشیدالدین (۱۹۸۵). حدائق السحر فی دقائق الشعر. تحقیق و ترجمه به روسی ناتالیا یوریونا چالیسُوا، مسکو: آکادمیا نایوک.
همایی، جلال‌الدین (1389). فنون بلاغت و صناعات ادبی، تهران: اهورا. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 48 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 37 |
||