آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شمارهها | 413 |
| تعداد مقالات | 3,333 |
| تعداد مشاهده مقاله | 3,458,392 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,253,651 |
تأثیرپذیری ناطق نیلی از داستان شاه و کنیزک مثنوی در شکرباغ | ||
| پژوهشنامه متون ادبی دورۀ عراقی | ||
| مقاله 5، دوره 6، شماره 3، مهر 1404، صفحه 99-123 اصل مقاله (1.18 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/ltip.2024.10820.1272 | ||
| نویسندگان | ||
| معصومه موسایی باغستانی* 1؛ سید عوضعلی کاظمی2 | ||
| 1استادیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات فارسی و زبانهای خارجی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران. | ||
| 2دانشجوی دکتری، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات فارسی و زبانهای خارجی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| تأثیر و تأثر، یکی از موضوعات مهم در عرصۀ پژوهشهای ادبی است که امروزه با عنوان بینامتنیت، یکی از نظریات مهم ادبی به شمار میآید. بر طبق این نظریه، هر متنی بر پایة متنهای پیشین خود شکل میگیرد. مثنوی شکرباغ ناطق نیلی، شاعر افغانستانی قرن سیزده نیز به عنوان یک اثر ادبی از این قاعده مستثنا نیست و از میان متون پیشین میتوان گفت بیش از هر متن دیگر، متأثر از داستان شاه و کنیزک مثنوی مولوی است و البته سرایندۀ شکرباغ، خود نیز به این نکته اذعان دارد. در پژوهش حاضر که به روش تحلیلیتوصیفی انجام گرفته، کوشش شده است تا به این پرسش پاسخ داده شود که ناطق نیلی در سرودن مثنوی شکرباغ چگونه و به چه میزان از داستان شاه و کنیزک تأثیر پذیرفته و در چه مواردی نوآوری داشته است. آنچه از بررسی این دو مثنوی بهدست می آید، این است که: داستان شاه و کنیزک در هر دو مثنوی کمابیش مشابه است. با این تفاوت که در مثنوی مولانا به بحر رَمَل مسدّس محذوف و در شکرباغ به بحر هَزَج مسدّس محذوف است و البته وزن هر دو مثنوی به مقتضای موضوع، از بلاغت برخوردار است. شمارۀ ابیات داستان در مثنوی مولانا 213 بیت و بدون احتساب بحثهای فرعی حدودا ً100 بیت است و در شکرباغ 141 بیت است که این اطناب بیشتر در گرو توصیفات و صحنهپردازیهایی است که در مثنوی مولانا نمیبینیم. | ||
| کلیدواژهها | ||
| ناطق نیلی؛ مولانا؛ شکرباغ؛ مثنوی معنوی؛ شاه و کنیزک | ||
| مراجع | ||
|
بلخی، جلالالدین محمد (1396). مثنوی معنوی، دفتر 1-3، تصحیح محمدعلی موحد، تهران، هرمس و فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
حسن پور، هیوا و دیگران (1395). «راوی غیرقابلاعتماد در داستان شاه و کنیزک»، کهن نامۀ ادب پارسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال هفتم، شماره چهارم، 23-42.
حسنی جلیلیان، محمدرضا (1393). «بار دیگر ما غلط کردیم راه؛ تبیین و تأیید نظر استاد زرینکوب درباره داستان شاه و کنیزک»، متنشناسی ادب فارسی، دانشگاه اصفهان، سال پنجاهم، دورۀ جدید، سال ششم، شماره 1 (پیاپی 21)، 89-110.
حسینی، سید مهدی (1401). «تحلیل فرم و محتوای مثنوی شکرباغ ناطق نیلی و مقایسۀ آن با یوسف و زلیخای جامی»، پایاننامه کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، به راهنمایی یوسف نیکروز، دانشگاه یاسوج.
خدادادی، محمد (1398). آفتاب در میان سایه: تفسیری نو از داستان اول مثنوی، تهران، اطلاعات.
خدادادی، محمد (1396). گوهر دریای جان: گزیدۀ ادب پارسی از رودکی تا قیصر، یزد، دارچین.
زمانی، کریم (1398). شرح جامع مثنوی معنوی (دفتر اول)، چاپ پنجاه و سوم، تهران، اطلاعات.
فریاد افغان، نجم الدین (1384). نگرش بر تاریخ معاصر افغانستان، پیشاور، انجمن نشراتی دانش.
قیصری، ابراهیم (1378). «نیک بدنما»، نشریۀ هنر، شماره 42، 33-38.
کاظمی، سید عوضعلی (1401). «بررسی و تصحیح نسخۀ خطی طوفان المصیبه»، پایاننامۀ کارشناسی ارشد، به راهنمایی دکتر مرتضی فلاح، دانشگاه یزد.
کاظمی، سید عوضعلی و مرتضی فلاح (1401). «نگاهی به زندگی و کارنامۀ ادبی ناطق نیلی شاعر سدۀ سیزده افغانستان»، تاریخ و فرهنگ، سال 54 ، بهار و تابستان 1401، 243-267.
ناطق نیلی، سید رضابخش موسوی (1397). شکرباغ، تصحیح سید عوضعلی کاظمی، کابل، انتشارات بیهقی وزارت اطلاعات و فرهنگ.
ناطق نیلی، سید رضابخش موسوی (1287). نسخۀ خطی طوفان المصیبه(عکس). | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 190 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 28 |
||