تعداد نشریات | 20 |
تعداد شمارهها | 408 |
تعداد مقالات | 3,249 |
تعداد مشاهده مقاله | 3,064,877 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,126,083 |
ارزیابی کمی منابع آب زیرزمینی و ارتباط آن با تغییرات کاربری اراضی و عوامل اقلیمی (مطالعه موردی: دشت چمچمال) | ||
فناوری های پیشرفته در بهره وری آب | ||
مقاله 6، دوره 5، شماره 3، مهر 1404، صفحه 92-113 اصل مقاله (1.97 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/atwe.2025.12081.1164 | ||
نویسندگان | ||
مینا نیکزاد* 1؛ حمیدرضا مرادی2؛ خلیل جلیلی3 | ||
1گروه مهندسی آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیتمدرس، نور، ایران. | ||
2گروه مهندسی آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی ، دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران. | ||
3گروه هیدرولیک و منابع آب، جهاد دانشگاهی، کرمانشاه، ایران. | ||
چکیده | ||
هدف: هدف این مطالعه تجزیهوتحلیل الگوی فضایی و زمانی سطح آب زیرزمینی با استفاده از روشهای زمینآماری، بررسی روند تغییرات زمانی و مکانی کاربری اراضی و تأثیر آن بر میزان نوسانات تراز آب زیرزمینی و بررسی عوامل هیدرولوژیکی نظیر خشکسالی هواشناسی و زیرزمینی و تأثیر این عوامل بر سطح آب زیرزمینی است. روش پژوهش: در این تحقیق تغییرات کاربری اراضی و نوسانات اقلیمی بهعنوان مهمترین عوامل انسانی و محیطی کاهش سطح آبهای زیرزمینی ارزیابی و سپس ارتباط این عوامل با سطح آب زیرزمینی دشت بیستون در یک دوره ۲۵ساله آماری بررسی شد. برای این منظور نقشه کاربری اراضی در سه دوره زمانی 1990، 2003 و 2015، از تصاویر سنجندههای TM، ETM+ و OLI ماهواره لندست و با استفاده از روش طبقهبندی نظارت شده حداکثر احتمال به دست آمد. آمار سطح ایستابی 21 حلقه چاه پیزومتری، با استفاده از روش زمینآماری کریجینگ معمولی (OK) با کمترین میزان RMSE و MBE استفاده شد. برای تعیین دورههای خشکسالی و ترسالی از شاخص SPI و GRI استفاده شد. برای بررسی ارتباط بین تغییرات سطح آب زیرزمینی و تغییرات کاربری اراضی، از همپوشانی و تلفیق نقشه تغییرات کاربری اراضی در دوره آماری موردمطالعه و نقشه تغییرات کمی افت سطح ایستابی در همین سالها استفاده شد. یافتهها: بر اساس نتایج این مطالعه وسعت اراضی کشاورزی، مسکونی و صنعتی به ترتیب دوبرابر، بیش از دوبرابر و بیش از هشت برابر شده است. همچنین افت سطح آب زیرزمینی در بیشتر نقاط دشت و بیشینه آن معادل 22 متر در قسمت جنوب غربی دشت برآورد شده است. سطح تراز آب در منطقه روند نزولی داشته و متوسط افت تراز آب زیرزمینی در سطح منطقه حدود هفت متر برآورد شده است. باتوجهبه ضریب همبستگی پیرسون بین دادههای میانگین تغییرات سطح ایستابی و میانگین بارندگی، روند کلی فراز و نشیبهای دو منحنی بارندگی و تراز آبخوان دشت همزمان و با تأخیر دوماهه اتفاق افتاده است. نتیجهگیری: بهرهبرداریهای بیرویه از منابع آب زیرزمینی در هنگام وقوع خشکسالی میزان افت را تشدید نموده و موجب شده است تا در دوره ترسالی هم جبران نشود و روند نزولی پایداری پدید آید. | ||
کلیدواژهها | ||
سطح آب زیرزمینی؛ طبقهبندی نظارت شده؛ شاخص خشکسالی؛ زمین آمار؛ دشت بیستون | ||
مراجع | ||
اصغری سراسکانرود، صیاد.، صفری، شیوا.، و ملانوری، الهام. (1403). بررسی تغییرات ارتفاعی سطح زمین با استفاده از تکنیک تداخل سنجی راداری SBAS در بخشی از شهرستان سراب. مجله جغرافیا و برنامه ریزی، 28(89)، 16-1. https://geoplanning. abrizu.ac.ir/article_16478.html
امرایی، بهزاد. (1401). آشکارسازی تأثیر تغییرات اقلیمی بر افت سطح ایستابی آبخوان دشت بیرجند. نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، 22(64)، 305-291. https://www.sid.ir/paper/965387/fa
آریاصدر، مریم.، رحیمی، داریوش.، امیری، هادی.، و زند، مهران. (1403). تأثیر تغییر اقلیم بر منابع آب زیرزمینی حوضة آبخیز چم انجیر. مجله برنامه ریزی فضایی، 14(4)، 80-53. https://sppl.ui.ac.ir/article_28747.html
عمادالدین، سمیه.، و نظریگزیک، زهرا. (1403). برآورد میزان فرونشست زمین با استفاده از تکنیک تداخلسنجی راداری و تغییرات تراز آب زیرزمینی (مطالعه موردی: دشت مشهد). مجله جغرافیا و توسعه، 21(73)، 239-221. https://gdij. sb.ac.ir/article_8029.html
نامی، محمد حسن.، و نادری، مهدی. (1403). بررسی میزان فرونشست کلانشهر تهران با استفاده از تکنیک تداخلسنجی پراکنشگر دائم و تصاویر راداری سنتینل-1. مجله دانش پیشگیری و مدیریت بحران، 14(2)، 157-138. http://dx.doi.org/10.32598/DMKP.14.2.866.1 | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 100 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 54 |