تعداد نشریات | 20 |
تعداد شمارهها | 408 |
تعداد مقالات | 3,249 |
تعداد مشاهده مقاله | 3,064,883 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,126,091 |
ناهمترازی تشبیهات در داستانهای معاصر فارسی و عربی (با تأکید بر آثار مستور، پیرزاد، الراهب و بیطار) | ||
کاوش نامه ادبیات تطبیقی | ||
مقاله 1، دوره 15، شماره 2 - شماره پیاپی 58، تیر 1404، صفحه 1-23 اصل مقاله (643.31 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/jccl.2025.10495.2605 | ||
نویسندگان | ||
وئام العلی1؛ مریم جلالی* 2؛ قدرت اله طاهری3 | ||
1دانشجوی دکترا، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران. | ||
2دانشیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران | ||
3دانشیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
از آغاز شکل گیری فمنیسم، به ویژه در شاخه زبانشناسی آن بر ماهیت ذاتی«زبان» و نسبت آن با جهان و گفتمان «مردسالارانه» تأکید میشود و یکی از راههای برون رفت از معضل در حاشیه بودن زنان را، فاصله گرفتن از زبان مردانه و پایهریزی سبک و زبان زنانه میدانند. منتقدان فمنیست، ایدۀ تفاوت زبان زنانه از زبان مردانه را مطرح کردهاند. در این نوشتار، صحّت و سقم این ادّعا، با هدف سنجش تشبیهات نویسندگان زن و مرد در دو زبان فارسی و عربی(در داستانها) با توجّه به عامل «جنسیّت» بررسی شده است. به این منظور، از چهار نویسنده مشهور مرد و زن ایرانی و سوری آثاری انتخاب شده و تشبیهات آن به روش توصیفی تحلیلی از منظر همگرایی و واگرایی در تناسب با جنسیت نویسنده بررسی شده است. یافتهها نشان میدهد تشبیهات جنسیت زده در آثار مستور، پیرزاد و بیطار پرکاربرد است؛ به علاوه، تشبیهات همگرا با جنسیت نویسنده، درآثار مستور و پیرزاد دیده میشود. در مقابل، الراهب و بیطار در کاربرد تشبیهاتی که از زبان شخصیت مرد در داستان بیان میشود، کنشی واگرایانه داشته و از جنسیت خود فاصله گرفتهاند. در مجموع در صورتی که نام پیرزاد و مستور از کتابشان حذف شود، مخاطب میتواند با تمرکز بر ساخت و کاربرد تشبیهات، جنسیت نویسندگان را حدس بزند. | ||
کلیدواژهها | ||
فمنیسم؛ داستان؛ فارسی و عربی؛ جنسیت؛ تشبیهات | ||
مراجع | ||
احمدی، شادی؛ علی اکبری، نسرین(1396). «بررسی تأثیر جنسیت در به کارگیری تشبیه در آثارفریبا وفی»، فصلنامه علمی پژوهشی زبان و ادب فارسی، شماره 33،1-15.
بیطار، هیفاء (1998). موت البجعه، دمشق، مکتبة الأسد، اتحاد الکتاب العرب.
پیرزاد، زویا (1400). طعم گس خرمالو، تهران: نشر مرکز.
پناهی، صیاد؛ ولیزاده، حمید؛ حاجیزاده، مهین (1403). «تحلیل تطبیقی رویکرد فرهنگی زنانهنویسی در رمان ذاکرهالجسد و هرس بر پایه نظریه الینشوالتر»، کاوش نامه ادبیات تطبیقی، شماره52، 25–47. 10.22126/jccl.2023.8913.2482
تانک، رزمری (1387). در آمدی بر نظریههای فمنیستی، ترجمه منیژه نجم عراقی. تهران: نی
تشکری، منوچهر؛ شیروانی، مرضیه (1394). «تحلیل و بررسی تشبیهات زنانه در شش رمان معاصر ایران»، مجموعۀ مقالۀ دهمین همایش بین المللی ترویج زبان و ادب فارسی، دانشگاه محقق اردبیلی، 112-119.
خالقی، زهرا؛ ایمانی، آوا (۱۴۰۱). «بررسی تأثیر جنسیت و سن بر کاربرد تردیدنماها در گفتار فارسیزبانان». نشریه پژوهشهای زبانشناسی، شماره27. 25-46. 10.22108/jrl.2023.136310.1705
الراهب، هانی (2000). خضراء کالعلقم، لبنان:دار الکنوز الأدبیه.
روان شاد، فاطمه؛ افضلی، فرشته (1401). «نمود مشخصههای زنانهنویسی در رمان الأسود یلیق بک أحلام مستغانمیبرپایه سبکشناسی فمنیستی سارا میلز»،فصلنامه ادب عربی، شماره2، 107-128. 10.22059/jalit.2021.321897.612377
روحانی، مسعود؛ ملک، سروناز(1392). «بررسی تأثیر جنسیت بر کاربرد تشبیه و استعاره در شعر زنان شاعر معاصر»، فصلنامۀ زبان و ادبیات فارسی، شماره74، 7-27 .
زارعی، اسد الله (1392). «بازتاب فرهنگ پوشاک و لباس در ادبیات ایران»، فصلنامه هنر علم و فرهنگ، شماره1 ،72-64
فتوحی، محمود (1400). سبکشناسی نظریهها، رویکردها و روشها،: تهران: سخن.
کدخدایی، محمد رضا؛ معصومه زارعی، خدیجه بزرگر (1397). «مسالهی جنسیت در اندیشۀ علامه طباطبایی»، پژوهشنامۀ زنان، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، شماره4، 70 -53 .
مدرسی، یحیی (1368). در آمدی برجامعه شناسی زبان: تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
محمدی اصل، عباس(1396). جنسیت و زبان اجتماعی: تهران: گل آذین.
مستور، مصطفی (1383). استخوان خوک و دستهای جذامی،تهران: چشمه.
مستور، مصطفی (1395). حکایت عشقی بیقاف بیشین بینقطه، تهران: چشمه.
هادی پور، هدی؛ بهرامی نظرآبادی، نجمه(۱۳۹۶).«زبان زنانه و ترجمه؛ مطالعه موردی: کاغذ دیواری زرد». پژوهش های زبانشناختی در زبان های خارجی، دورة 7 شماره2، ۵۸۹- ۶۰۲. 10.22059/jflr.2017.237363.358. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 136 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 119 |