آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 410 |
| تعداد مقالات | 3,281 |
| تعداد مشاهده مقاله | 3,175,567 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,175,552 |
طنز اخلاقی یا هجو اخلاق؛ درنگی بر اخلاق‌الاشراف عبید زاکانی | ||
| پژوهشنامه متون ادبی دورۀ عراقی | ||
| مقاله 1، دوره 6، شماره 2، تیر 1404، صفحه 1-21 اصل مقاله (1.05 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/ltip.2025.11170.1303 | ||
| نویسندگان | ||
| علیرضا آرام1؛ سیداحمد فاضلی2 | ||
| 1دانش‌آموخته دکتری، گروه فلسفه اخلاق، دانشکده الهیات، دانشگاه قم، قم، ایران. | ||
| 2دانشیار گروه فلسفه اخلاق، دانشکده الهیات، دانشگاه قم، قم، ایران. | ||
| چکیده | ||
| معمای معکوس‌ساختنِ فضایل اخلاقی در کتاب اخلاق اشراف، مسألة اصلیِ مقالة پیش رو است. با هدف رفع ابهام از انگیزة مصنّف و ضمن روش تحلیلِ متنی و اسنادی، نتیجة تحقیق نشان می‌دهد: عبید زاکانی از کاوش در ماهیت نظری اخلاق امتناع کرده و در عوض با توصیف آن‌چه به نام اخلاق هست، کاربردی نارس را به اخلاقیات مرسومِ زمانه‌اش نسبت داده؛ که در انتهای این مسیر، با انگیزه طنزنگاری یا هجویه‌سرایی، اخلاق مختار خود را تجویز کرده است. در واقع، آن‌چه عبید به عنوان ناکارآمدیِ فضایل مشهور در کتب اخلاقی و افواه عمومی روایت کرده است، صرف‌نظر از این‌که تبارشناسی اخلاق، یا طغیان فرهنگی- طبقاتی، یا طریقت رندی، یا نهیب به بی‌عملی باشد یا خیر، به تقریبْ چالشی است برای فایده و پیامد منتسب به اخلاق. در مقام تنقیح و بازنویسی این مشی کنایی و در جهت پذیرش زیست اخلاقی در عالم معاصر، که ثمرة عملی این تحقیق است، به نظر می‌رسد راهکاری بدیل، با تلفیقی از دو رویکرد عمل‌گرایانه و فضیلت‌گرایانه، جبرانی خواهد بود برای اخلاقیات کم‌رمق در تقریر عبید. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اخلاق الاشراف؛ طنز اخلاقی؛ عبید زاکانی؛ عمل‌گرایی اخلاقی؛ فضیلت‌گرایی | ||
| مراجع | ||
|
آشوری، داریوش (۱۳۹۷). عرفان و رندی در شعر حافظ، چاپ پانزدهم، تهران، مرکز.
اخوان ثالث، مهدی (۱۳۷۴). نقیضه و نقیضه‌سازان، به کوشش ولی الله درودیان، چاپ اول، تهران، علمی و فرهنگی.
ایگلتون، تری (۱۴۰۳). شوخی، ترجمه مسعود شیربچه، چاپ اول، تهران، گستره.
باقری، بهادر و مسعودی، صدیقه (1390). «تحلیل بسامدی نقد اجتماعی در آثار عبید زاکانی»، پژوهش‌های ادبی، بهار و تابستان، سال۸، ش۳۱-۳۲، ص۹-۳۲.
بهآفرید، حسین و همکاران (۱۴۰۲). «اخلاق اجتماعی در جامعه بیثبات از نگاه عبید زاکانی»، مطالعات تاریخ فرهنگی، تابستان، سال ۱۴، شمارۀ ۵۶، ص۲۵-۵۲.
حلبی، علی اصغر (۱۳۷۷). عبید زاکانی، چاپ اول، تهران، طرح نو.
رورتی، ریچارد (۱۳۹۸). پیشامد، بازی، همبستگی، ترجمه پیام یزدانجو، چاپ دوم، تهران، مرکز.
زرینکوب، عبدالحسین (1374). از کوچه رندان، چاپ نهم، تهران، سخن.
سیفی، سین (۱۴۰۰). طنازی‌های عبید، چاپ اول، لندن، مهری.
شایگان، داریوش (۱۳۷۸). آسیا در برابر غرب، چاپ سوم، تهران، امیرکبیر.
طباطبایی، جواد (۱۳۹۵). تاریخ اندیشه سیاسی در ایران، چاپ سوم، تهران، مینوی خرد.
طوسی، نصیرالدین (۱۳۷۳). اوصاف الاشراف، تصحیح سیدمهدی شمس‌الدین، چاپ سوم، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
عبید زاکانی، عبیدالله (۱۳۸۷). اخلاق الاشراف، تصحیح و توضیح علی اصغر حلبی، چاپ دوم، تهران، اساطیر.
عبید زاکانی، عبیدالله (۱۳۹۹). رساله دلگشا به انضمام رساله‌های رساله‌های تعریفات، صد پند و نوادر الامثال، تصحیح، ترجمه و توضیح علی اصغر حلبی، چاپ چهارم، تهران، اساطیر.
کیرکگور، سورن (۱۳۹۶). مفهوم آیرونی، ترجمه صالح نجفی، چاپ دوم، تهران، مرکز.
ماکیاولی، نیکولو (۱۳۹۸). شهریار، ترجمه داریوش آشوری، چاپ نهم، تهران، آگه.
نیچه، فردریش (۱۳۹۳). تبارشناسی اخلاق، ترجمه داریوش آشوری، چاپ دوازدهم، تهران، آگه.
نیچه، فردریش (۱۳۹۷). غروب بت‌ها، ترجمه داریوش آشوری، چاپ سیزدهم، تهران، آگه.
یوسفی، غلامحسین (۱۳۵۷). دیداری با اهل قلم، جلد اول، چاپ دوم، مشهد، دانشگاه فردوسی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 180 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 62 |
||