آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شمارهها | 418 |
| تعداد مقالات | 3,359 |
| تعداد مشاهده مقاله | 3,525,937 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,292,669 |
تصحیح و توضیح ابیاتی از هفت پیکر نظامی گنجهای | ||
| پژوهشنامه متون ادبی دورۀ عراقی | ||
| مقاله 7، دوره 6، شماره 4، دی 1404، صفحه 159-182 اصل مقاله (551.29 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/ltip.2024.10966.1286 | ||
| نویسندگان | ||
| تیمور مالمیر* 1؛ ارکان عبدالله محمود2؛ محمد جمال الطیف3 | ||
| 1استاد، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده زبان و ادبیات، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران. | ||
| 2دانشیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده زبان، سلیمانیه، عراق. | ||
| 3دانشیار، دانشکده رسانه، دانشگاه وارث الانبیاء و دانشگاه کربلا، کربلا، عراق. | ||
| چکیده | ||
| بهرغم کوششهایی که در شرح و تصحیح منظومۀ هفت پیکر نظامی گنجهای صورت گرفته است برخی ابیات این منظومه همچنان نیازمند شرح و توضیح یا بازبینی نسخههای کهن و تصحیح مجدد است. در این پژوهش برخی ابیات را براساس متنهای چاپی و نسخههای موردِاستفادۀ مصححان هفت پیکر تصحیح کردهایم اما در برخی موارد که ضبط نسخه یا نسخهها براثرِ دستبرد یا خطای کاتبان از صورت یا معنای اصلی خود گشته یا نامفهوم شده باشد، از تصحیح قیاسی استفاده کردهایم. غیر از تصحیح، به شرح و توضیح ابیات دشوار متن نیز پرداختهایم. در این مقاله چهارده مورد از توضیحات اشتباه یا ناقص یا سهو و قصور مصحِّحان و شارحان هفت پیکر را بررسی کردهایم. این موارد عبارت است از: آجرتراش (شاگرد، شاگرد بنا)، بدپسند (دارای وسواس)، با تو (نسبت به تو)، برون در (گورستان)، بیگانه (مویهگر)، پهلوی (سخنان ظریف و زیبا)، خَره (گِل)، دور هفت هزار (دور پایانی)، «راستخانه» (کسی که حیله و نیرنگ در خانه نداشته باشد)، راهداران (راهزنان)، زر زیاده (زر و پول نحس)، سه پایۀ تخت از نصرت زدن (دیگ بر سه پایه نهادن برای برافروختن آتش جهت پختن خوراکی جشن پیروزی)، سیب عاشقان (زنخدان معشوق)، گره گشودن (آفریدن). علاوهبراین، اژدها صورت و بابلی خوردن را بهترتیب به اژدها صولت و بلبلی خوردن تصحیح کردهایم. | ||
| کلیدواژهها | ||
| منظومۀ هفت پیکر؛ نظامی گنجهای؛ بلبلی خوردن؛ زر زیاده؛ راستخانه | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم.
ابن بطوطه، ابوعبدالله محمد بن عبدالله (1348). سفرنامه. ترجمۀ محمدعلی موحد، چاپ اول، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
برومندسعید، جواد (1385). دگرگونیهای آوایی واژگان در زبان فارسی (جلد چهارم: قلب، افزایش، کاهش). چاپ اول، کرمان: دانشگاه شهید باهنر.
برهان، محمد حسین خلف تبریزی (1376). برهان قاطع. تصحیح محمد معین، چاپ ششم، تهران: امیرکبیر.
پیرنیا، حسن (1370). تاریخ ایران باستان. چاپ پنجم، تهران: دنیای کتاب.
جلیلیان، عباس (1385). فرهنگ باشوور (کُردی- کُردی- فارسی). چاپ اول، تهران: پرسمان.
حسنوند، رضا (1390). واژهنامه مختصر زبان لکی. چاپ اول، خرمآباد: سیفا.
خاقانی شروانی، افضل الدین بدیل بن علی نجار (1368). دیوان. تصحیح ضیاءالدین سجادی، چاپ 8، تهران: زوّار.
دادبه، اصغر (1371). «تجلی برخی از آراء کلامی- فلسفی در اشعار نظامی». مجله فرهنگ (ویژهنامۀ نظامی)، س6، ش10، ص87-130.
دهخدا، علی اکبر (1350). لغتنامه. تهران: دانشگاه تهران.
رامی، شرف الدین (1325). انیس العشاق. تصحیح عباس اقبال، چاپ اول، تهران: انجمن نشر آثار ایران.
سرلک، رضا (1381). واژهنامۀ گویش بختیاری چهارلنگ. چاپ اول، تهران: نشر آثار فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
سلامی، عبدالنبی (1381). فرهنگ گویش دوانی، چاپ اول. تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
شایگانفر، حمیدرضا (1393)، نقد تصحیح خمسۀ نظامی به کوشش بصیرمژدهی، در مقایسه با نسخههای مصحَّح وحیددستگردی و مسکو، متن شناسی ادب فارسی، س6، ش21، ص41-60.
فردوسی، ابوالقاسم (1386). شاهنامه. تصحیح جلال خالقی مطلق، چاپ دوم، تهران: مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی.
مالمیر، تیمور (1389). «تعبیر راه راست در متون کهن». متن شناسی ادب فارسی، س2، ش6، ص29-48.
مالمیر، تیمور (1391). «تصحیح و تبیین برخی دشواری های متون کهن براساس گویش لری». ادب پژوهی، س6، ش20، ص33-52.
مالمیر، تیمور و محمودی، سروه (1391). «طرح یک احتمال در مفهوم «راه عراق و غزلیات عراقی» در شعر حافظ». فصلنامه تخصصی سبک شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)،س 5، ش17، ص281-300.
مستعلی پارسا، غلامرضا؛ منیعی، سجاد (1403).«بررسی اسماء و صفات الهی در دیباچۀ مخزنالاسرار و هفتپیکر نظامی گنجوی با رویکرد «تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف». پژوهشنامه متون ادبی دورۀ عراقی، 5(1)، 157-184. https://doi.org/10.22126/ltip.2023.9694.1201
ملکزاده، محمد جعفر (1380). فرهنگ زرقان (واژهنامۀ لهجۀ فارسی مردم زرقان فارس). چاپ اول، تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
ناصر خسرو، ابومعین حمید الدین (1335). سفرنامه. تصحیح محمد دبیرسیاقی، چاپ اول، تهران: زوّار.
ناصر خسرو، ابومعین حمیدالدین (1370). دیوان.تصحیح مجتبی مینوی- مهدی محقق، چاپ چهارم، تهران: دانشگاه تهران.
نرشخی، ابوبکر محمد بن جعفر (1387). تاریخ بخارا.ترجمة ابونصر احمد بن محمد بن نصر القبادی تلخیص محمد بن زفر بن عمر، تصحیح مدرس رضوی، چاپ سوم، تهران: توس.
نظامی، الیاس بن یوسف (1387). هفت پیکر. تصحیح بهروز ثروتیان، چاپ اول، تهران: امیرکبیر.
نظامی، الیاس بن یوسف (1363). هفت پیکر. تصحیح حسن وحیددستگردی، چاپ اول، تهران: علمی.
نظامی، الیاس بن یوسف (1934). هفت پیکر. تصحیح هلموت ریتر و یان ریپکا، چاپ اول، استانبول: دولت.
نظامی، الیاس بن یوسف (1380). هفت پیکر. تصحیح برات زنجانی، چاپ دوم، تهران: دانشگاه تهران.
نظامی، الیاس بن یوسف (1401). مخزن الاسرار. تصحیح تقی پورنامداریان و مصطفی موسوی، چاپ اول، تهران: سخن.
نظامی، الیاس بن یوسف (1399). خمسه نظامی گنجهای براساس نسخه سعدلو (قرن هشتم هجری) و مقابله با نسخه آکادمی شوروی و تصحیح وحیددستگردی. تصحیح سامیه بصیرمژدهی و بازنگری بهاء الدین خرمشاهی، چاپ دوم، تهران: دوستان.
هادی، روح الله (1384). «تأملی در ابیاتی از هفت پیکر نظامی». مجلۀ دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، س 56، ش176، ص 57-77. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 178 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 12 |
||