تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 395 |
تعداد مقالات | 3,120 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,838,835 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,987,618 |
بررسی بازتاب سماع، در آیینة عرفانِ سنایی، عطّار و مولوی با رویکرد شریعت | ||
پژوهشنامه متون ادبی دورۀ عراقی | ||
مقالات آماده انتشار، اصلاح شده برای چاپ، انتشار آنلاین از تاریخ 02 مرداد 1404 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/ltip.2024.11100.1295 | ||
نویسندگان | ||
ایمان جهانی1؛ ناهید عزیزی* 2؛ حجت اله غ منیری2 | ||
1دانشجوی دکتری گروه زبان وادبیات فارسی، واحد بروجرد، دانشگاه آزاد اسلامی، بروجرد، ایران | ||
2گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد بروجرد، دانشگاه آزاد اسلامی، بروجرد، ایران | ||
چکیده | ||
عرفان، نگرشی هنرمندانه به جهان هستی و عبادت عاشقانة خداوند به عنوان معشوق ازلی، ابدیست. از آغاز شکلگیری تصوّف و عرفان در فرهنگ اسلامی بسیاری از آداب، مقدّمات، مبانی و اصطلاحات، میان اهل طریقت و متشرّعان مورد مناقشه قرار گرفته است. اگر چه، مدّعیان شریعت و طریقت همواره بر آن بودهاند که به حقیقت واصل شوند، امّا گاه، اختلافات دینی، فرقهای و حتّی فردی، موجب گردیده که از حقیقت بدور افتند. از جمله مواردی که بر آنها اجماع صورت نپذیرفته، مقامات، احوال، ذِکر و سماع است. سماع در میان سالکان طریقت و روندگانِ شریعت، همواره مورد اختلاف بوده و در طول تاریخ تصّوف و عرفان، هرگز به توافق نرسیدهاند. این پژوهش به روش توصیفی ـ تحلیلی، با مراجعه به اسناد و منابع معتبر کتابخانهای، بازتاب سماع را از دیدگاه عارفانة سنایی، عطّار و مولوی مورد بررسی قرار داده و به این نتایج دست یافته است که سنایی، با پیروی از اندیشههای عالِمان شریعت، سماع و شور و حال را ناپسند دانسته و به تقبیح آن پرداخته است. امّا عطّار و مولانا به پیروی از اهل طربقت، سماع را همانند مستحبّات دینی، مورد اقبال قرار داده و بر این باور بودهاند که سماع، به شرط پرهیز از ابتذال و بیاخلاقی، میتواند موجب تقرّب گردد. دیگر این که اگر سماع با «حال» همراه باشد، باعث ارتقاء روحی و نشاط درونی سالک میگردد و چنانچه با متعلّقات حرام و شایبههای هوس آمیخته گردد، موجب غَلَیانِ دیو شهوت خواهد شد. | ||
کلیدواژهها | ||
شریعت؛ سماع؛ سنایی؛ عطّار؛ مولوی | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2 |