تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 395 |
تعداد مقالات | 3,120 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,838,824 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,987,609 |
عاقبت انسان در بهمن نامه | ||
پژوهشنامه متون ادبی دورۀ عراقی | ||
مقالات آماده انتشار، اصلاح شده برای چاپ، انتشار آنلاین از تاریخ 02 مرداد 1404 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/ltip.2025.12180.1364 | ||
نویسندگان | ||
تیمور مالمیر* 1؛ ابراهیم بدخشان2؛ زینب عقیقی1 | ||
1گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده زبان و ادبیات، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران | ||
2گروه زبان انگلیسی و زبان شناسی؛ دانشکدۀ ادبیات و زبان های خارجی؛ دانشگاه کردستان، سنندج، ایران | ||
چکیده | ||
منظومه «بهمننامه» اثر ایرانشاه بن ابیالخیر، روایتی حماسی از زندگی و نبردهای بهمن پسر اسفندیار ارائه میدهد که در آن عاقبت شخصیتها در کشمکش خیر و شر، عدالت و انتقام، و سرنوشت و اختیار رقم میخورد. مفهوم عاقبت انسان، بهعنوانِ سرانجام اعمال و انتخابهای فردی در مواجهه با خیر و شر، یکی از مضامین محوری در حماسه است. در حماسههای پارسی مانند «شاهنامه» فردوسی و منظومههای پسین، عاقبت نهتنها نتیجه کنشهای پهلوانی، بلکه بازتابی از جایگاه اخلاقی و کیهانی شخصیتها در تقابل نظم (اشا) و آشوب (دروغ) است. این پژوهش با هدف تحلیل مفهوم عاقبت انسان در «بهمننامه» از منظری تفسیری و فلسفی، به بررسی نقش و تحول شخصیتهای اصلی و فرعی میپردازد. مطالعه نشان میدهد که عاقبت شخصیتها نتیجه انتخابهای اخلاقی آنها در چارچوب جهانبینی زرتشتی و ایرانی-اسلامی است، جایی که وفاداری به نظم کیانی و راستی به رستگاری، و خیانت و فریب به تباهی میانجامد. برای نمونه، بهمن با سقوط در کام اژدها مجازات کینهورزیاش را میبیند، در حالی که همای و فرشاد هنگ با بازگشت به خیر عاقبتبهخیر میشوند. پژوهش با تکیه بر مفاهیم سرنوشت، اختیار، و عدالت کیهانی، «بهمننامه» را بهعنوان آینهای از فلسفه اخلاقی-کیهانی ایرانی بازخوانی میکند که فراتر از روایت حماسی، پرسشهای وجودی درباره انسان و جایگاه او در نبرد نور و ظلمت را مطرح میسازد. | ||
کلیدواژهها | ||
"بهمننامه"؛ "ایرانشاه بن ابیالخیر"؛ "عاقبت انسان"؛ "نظم کیهانی"؛ "ادبیات حماسی" | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3 |