آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 411 |
| تعداد مقالات | 3,288 |
| تعداد مشاهده مقاله | 3,211,068 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,184,104 |
ارزیابی تحمل به خشکی لاین‌های مختلف گندم دوروم در مرحله جوانه‌زنی تحت شرایط آزمایشگاهی | ||
| بیوتکنولوژی و بیوشیمی غلات | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 16 مرداد 1404 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/cbb.2025.9004.1042 | ||
| نویسندگان | ||
| علیرضا زبرجدی* 1؛ چنگیز عزیزالهی2؛ عباس رضایی زاد3؛ رضا محمدی4 | ||
| 1گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه ، ایران. | ||
| 2گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده علوم و مهندسی کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران | ||
| 3بخش تحقیقات زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه، | ||
| 4موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، معاونت سرارود، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه، ایران | ||
| چکیده | ||
| مقدمه: تنش خشکی از مهم ترین عوامل ایجاد اختلال در رشد و نمو گیاهان به‌ویژه در مرحله جوانه‌زنی در مناطق خشک و نیمه خشک هست. جوانه‌زنی مرحله‌ای حساس از دوره رشد گندم به شمار می‌رود که معمولاً تحت تاثیر تنش خشکی قرار می‌گیرد. در بین محصولات زراعی گندم دارای بیشترین سطح زیرکشت و مهمترین غله دنیا می‌باشد. گندم منبع اصلی تامین پروتئین و کربوهیدرات می‌باشد. تقریباً نیمی از زمین‌های زراعی ایران به کشت گندم اختصاص دارد. گندم دوروم دومین گونه زراعی مهم گندم و دهمین محصول زراعی مهم دنیا است که حدود 10 درصد کل سطح زیر کشت جهانی گندم را به خود اختصاص داده است. مواد و روش‌ها: در این آزمایش ویژگی‌های جوانه‌زنی و عکس العمل ژنوتیپ‌های گندم دوروم تحت تنش خشکی در شرایط آزمایشگاه مورد ارزیابی قرار گرفتند. بدین‌منظور جوانه‌زنی و رشد گیاهچه‌های 20 ژنوتیپ گندم دوروم در شرایط تنش رطوبتی در سه سطح خشکی (صفر (شاهد)، -0.4و -0.8 مگاپاسگال) به وسیله محلول پلی‌اتیلن گلایکول 6000 مورد آزمون قرار گرفت. آزمایش به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در سال 1398 اجراء گردید. صفات مورد بررسی شامل درصد جوانه‌زنی (FG)، سرعت جوانه‌زنی(PI) ، شاخص بنیه بذر(GSI) ، طول ریشه‌چه (RL)، طول ساقه‌چه (SL) و وزن خشک ریشه‌چه و ساقه‌چه بودند. یافته‌ها: نتایج حاصل از تجزیه واریانس صفات نشان داد که اثر ژنوتیپ، تنش خشکی و اثر متقابل آن‌ها برای کلیه صفات مورد بررسی، اختلاف معنی‌دار بود و با افزایش تنش خشکی مقدار اغلب صفات نیز کاهش پیدا کرد. نتایج حاصل از تجزیه همبستگی نشان دهنده همبستگی بسیار بالای صفت سرعت جوانه‌زنی با درصد جوانه‌زنی (**1) و همچنین وزن خشک ساقه-چه و طول ساقه‌چه (**0.78) بود. در بین صفات مورد ارزیابی صفت طول ساقه‌چه حساسیت بیشتری به تغییر تنش خشکی نشان داد. به‌طور کلی در بین ژنوتیپ‌های مورد بررسی ژنوتیپ‌های شماره 18 و 20 وضعیت مناسب‌تری داشتند و به‌عنوان ژنوتیپ متحمل به تنش خشکی و ژنوتیپ‌های شماره 2 و 5 به‌عنوان ژنوتیپ‌های حساس به تنش خشکی شناخته شدند. نتیجه‌گیری: نتایج به‌دست آمده نشان داد که استفاده از پلی اتیلن گلایکول موجب کاهش قابل توجه درصد جوانه‌زنی و رشد گیاهچه‌های گندم دوروم می‌شود. نکته قابل توجه افزایش طول ریشه‌چه در برخی از ژنوتیپ‌ها با افزایش سطح تنش بود که اهمیت طول ریشه‌چه را در شرایط خشکی نشان می‌دهد. همچنین مشاهده شد که با افزایش تنش، درصد جوانه‌زنی نهایی و شاخص سرعت جوانه‌زنی نیز کاهش پیدا کرد. در مجموع وجود تنوع ژنتیکی قابل توجه در بین ژنوتیپ‌ها از نظر تحمل به خشکی، امکان انتخاب ژنوتیپ‌های برتر را مهیا نمود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| پلی اتیلن گلایکول؛ تنش خشکی؛ جوانه‌زنی؛ گندم دوروم | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 68 |
||