تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 404 |
تعداد مقالات | 3,188 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,966,759 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,056,046 |
واکاوی و مدلسازی فضایی PM 2.5 فصل بهار بر گسترة ایرانزمین با بهرهگیری از الگوریتم جنگل تصادفی | ||
جغرافیا و پایداری محیط | ||
دوره 15، شماره 3 - شماره پیاپی 56، مهر 1404، صفحه 131-155 اصل مقاله (2.37 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/ges.2025.12002.2858 | ||
نویسندگان | ||
نفیسه رحیمی1؛ عبداله فرجی* 2؛ سید حسین میر موسوی2؛ کوهزاد رئیس پور2 | ||
1گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران. | ||
2گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران. | ||
چکیده | ||
ذرات معلّق PM2.5 تأثیرات گستردهای بر سلامت انسان، کیفیت زندگی و عملکرد سامانههای اکولوژی دارد. ازاینرو در این مطالعه باهدف تحلیل رفتار بلندمدت و الگوهای فضایی - زمانی PM2.5، از مجموعهداده MERRA-2 با پوشش زمانی ۲۰۲۳-۱۹۸۳ برای ماههای آوریل، می و ژوئن استفاده شد. در گام نخست عملیات پیشپردازش، بازسازی و تجزیهوتحلیلهای مقدمّاتی صورت گرفت، در گام دوم پراکنش فضایی و روند آلاینده PM2.5 و ارتباط آن با متغیرهای اقلیمی و محیطی موردبررسی قرار گرفت و در گام آخر آلاینده PM2.5 با استفاده از الگوریتم جنگل تصادفی مدلسازی گردید. بررسی توزیع فضایی میانگین نشان داد که بیشینهی ذرات معلّق (PM 2.5) در مناطق جنوب غربی کشور و کمینهی آن در مناطق شمال غربی کشور بوده است. توزیع فضایی معنیداری روند نیز بیانگر آن بود که جنوب غرب کشور (بخشهایی از استان خوزستان) در ماه آوریل و می با بیش از Mg/m2 4 و ژوئن با بیش از Mg/m2 5 روند معنیدار مثبت داشته است. بر اساس یافتههای حاصل از همبستگی فضایی، PM2.5 دارای همبستگی مثبت با دمای حداکثر و حداقل، دمای خاک، ارتفاع لایهمرزی (در ماه آوریل و می)، فشار و سرعت باد و همبستگی منفی با ارتفاع، بارش ارتفاع لایهمرزی (در ماه ژوئن) و رطوبت خاک است. ارزیابی عملکرد الگوریتم جنگل تصادفی در مدلسازی مکانی PM2.5 باتوجهبه مقادیر ضریب تبیین با پارامترهای محیطی به ترتیب در ماههای آوریل، می و ژوئن، ۸۷/۰، ۸۸/۰، ۹۸/۰ و پارامترهای اقلیمی، ۸۶/۰، ۹۸/۰ و ۹۷/۰ گواهی بر مناسببودن مدل این الگوریتم در بازنمایی الگوهای فضایی و زمانی غلظت ذرات معلّق است. | ||
کلیدواژهها | ||
الگوریتم جنگل تصادفی؛ ایران؛ تحلیل فضایی؛ روند؛ فصل بهار؛ ذرات معلّق (PM2.5). | ||
مراجع | ||
آذری، لطفعلی؛ ناجی میدانی، علیاکبر؛ صالحنیا، نرگس (1403). پیشبینی تاثیر شرایط آبوهوایی بر تولید اقتصادی استانهای ایران با رویکرد الگوریتم جنگل تصادفی. نظریههای کاربردی اقتصا،11(2)، 1-34. doi: 10.22034/ecoj.2024. 60935.3292
ابراهیمی خوسفی، زهره (1399). تحلیل تغییرات زمانی رویدادهای گردوغبار و تعیین سهم عوامل اقلیمی مؤثر بر آن در مناطق خشک بر اساس تحلیل رگرسیون ریج (مطالعه موردی: شهر یزد). نشریه علوم آبوخاک (علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی)، 1(24)، 145-158. doi: 10.47176/jwss.24.1.41171
اسعدیاسکویی، ابراهیم؛ گودرزی، لیلا؛ هلالی، جلیل (1401). بررسی تغییرات مکانی و زمانی رطوبت خاک سطحی در ایران با استفاده از محصول .SMAPL4 نیوار، 46( 116)، 14-27. doi: 10.30467/nivar.2022.315991.120.
امیدوار، کمال؛ نارنگیفرد، مهدی؛ حاتمی بهمنبیگلو، خداکرم (1393). شناسایی الگوهای همدید روزهای آلوده به ذرات معلّق به روش واکاوی خوشهای شهر شیراز. مخاطرات محیط طبیعی،3 (4)،81-93. doi: 10.22111/jneh.2014.2470
انصاری، مریم؛ احمدی، محمود؛ گودرزی، غلامرضا (1400). بررسی تغییرات زمانی-مکانی ذرات معلّق (PM10 و PM2. ) شهر تهران با استفاده از (99-92) GIS. علوم و تکنولوژی محیط زیست، 26 (2) ،127-140. doi: 10.30495/jest.2022. 61846.5441
برزو، فرزانه؛ ذوالفقاری، حسن؛ معصومپور سماکوش، جعفر؛ صحرایی، جلیل (1400). تحلیل فضایی طوفانهای گردوغباری در ایران بر اساس ویژگیهای آبوهوایی و پوشش گیاهی. جغرافیا و پایداری محیط، 11 (38)، 1-23، doi: 10.22126/ges. 2021.6478.2395
بشردوست، عابد؛ مسگری، محمد سعدی (1403). مدلسازی مکانی ذرات معلّق هوا PM10 و PM2.5 در شهر تهران با استفاده از شبکه عصبی کانولوشن. نیوار، 48(124)، 31-49. doi: 10.30467/nivar.2024.430255.1276
بیات، علی (1392). دستهبندی هواویزهای جوی با استفاده از دادههای قطبیده شیدسنج خورشیده. پایاننامه دکتری فیزیک، دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان.
جوادی، پدیده؛ اسدی، حسین؛ وظیفهدوست، مجید (1400). برآورد تغییرات مکانی رطوبت خاک با بهرهگیری از روش جنگل تصادفی و ویژگیهای محیطی حاصل از تصاویر ماهوارهای در حوضه مرغاب خوزستان. مجله تحقیقات آب و خاک ایران، 52(11)، 2859-2875. doi: 10.22059/ijswr.2021.331962.669094
حقیقی، اسماعیل؛ قلیزاده، محمدحسین؛ دوستکامیان، مهدی؛ قادری، فاطمه (1396). بررسی ماهیت و ساختار وردشهای جوی به هنگام بارشهای بهاری فراگیر ایران. پژوهشهای جغرافیای طبیعی،49(3)، 539-523. doi: 10.22059/jphgr.2017. 218909.1006955
خوشاخلاق، فرامرز؛ عزیزی، قاسم؛ رحیمی، مجتبی (1391). الگوهای همدید خشکسالی و ترسالی زمستانه در جنوب غرب ایران. تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی (علوم جغرافیایی)، 12(25)، 57-77. http://jps.khu.ac.ir/article-1-652-fa.html
داداشی رودباری، عباسعلی (1399). واکاوی وردایی زمانی – مکانی الگوهای قائم و افقی ریزگردها و ارزیابی بازخوردهای آبهوایی آن در ایران. رساله دکتری آبوهواشناسی، دانشگاه شهید بهشتی.
ذوالفقاری، حسن؛ صحرایی، جلیل؛ معصوم پورسماکوش، جعفر؛ برزو، فرزانه (1395). بررسی شار گرمای محسوس و ارتباط آن با تغییرات دما و باد طی دورة گرم سال در ایران. پژوهشهای جغرافیای طبیعی، 48(3)، 431-450. doi: 10.22059/jphgr.2016.60100
رحیمیان، حسن؛ پورمحمدی، سمانه؛ هاشمینژاد، یوسف؛ مشکوه، محمدعلی (1392). تأثیر تغییر اقلیم بر شوریزایی در پهنههای مرکزی و شرق ایران. پژوهشهای خاک، 27(1)،1-11. doi: 10.22092/ijsr.2013.126216
رنگزن، کاظم؛ زراسوندی، علیرضا؛ کابلیزاده، مصطفی؛ محمدی، شاهین؛ میاحی، جاسم (1401). ارزیابی مکانی و زمانی غلظتPM2.5 در استان خوزستان و بررسی عوامل موثر بر آن. فصلنامه علوم محیطی، 20(2)، 199-222. doi: 10.52547/envs.2022.33613
رئیسپور، کوهزاد (1400). ارزیابی زمانی - مکانی غلظت ستونی ذرات معلّق (PM2.5)ناشی از رویدادهای گردوغباری در ایران با استفاده از دادههای بازتحلیل NASA/MERRA-2. فیزیک زمین و فضا،47(2). 333-354. doi: 10.22059/jesphys.2021. 316499.1007273
زارع شحنه، مریم؛ ارحامی، محمد (1400). بررسی میزان مشارکت منابع تولید آلایندهی ذرات معلّق ریز به کمک ترکیبی از مدلهای پذیرنده در شهر تهران. مجلهی مهندسی عمران شریف،2 (4)، 51-58. doi: 10.24200/j30.2021.57146. 2889
سلگی، عیسی؛ پارسیمهر، محمد (1401). پیشبینی و مدلسازی غلظت روزانه ذرات معلّق (PM2.5 & PM10) زمستانه شهر همدان با شبکه عصبی مصنوعی پرسپترون چندلایه. پژوهشهای محیطزیست، 26(13)، 99-114. doi: 10.22034/eiap.2023. 169982
شمسالدینی، علی؛ احمدی، وانکو (1399). تخمین مکانی–زمانی آلایندههای منو اکسید کربن و دیاکسید نیتروژن شهر تهران مبتنی بر دادههای حاصل از سنجشازدور و دادههای کمکی. جغرافیا و پایداری محیط،10(3)، 107-124. doi: 10.22126/ges. 2020.4227.2057
علیزاده چوبری، امید؛ نجفی، محمد سعید (1396). روند تغییرات دمای هوا و بارش در مناطق مختلف ایران. مجله فیزیک زمین و فضا، 43 (3)، 569-584. doi: 10.22126/ges.2020.4227.2057
فرزانه پی، فاطمه؛ رنجبر فردوئی، ابوالفضل؛ خسروی، حسن؛ موسوی، سید حجت (1403). ارزیابی روند تغییرات گردوغبار و ارتباط آن با دما (مطالعه موردی: استان خوزستان). مدیریت جامع حوزههای آبخیز، 4(1)، 16-29. doi: 10.22034/ iwm.2024.2014553.1112
فیضنیا، سادات؛ روغنی، ربانه؛ سلطانی، سعید (1399). تغییرات فصلی و مکانی ذرات PM2. 5, PM10 و TSP در حومه شهر اصفهان و ارتباط آن با پارامترهای هواشناسی. مرتع و آبخیزداری (منابع طبیعی ایران)، 73(2 )، 393-404. doi: 10.22059/jrwm.2018.250800.1220
قانقرمه، عبدالعظیم؛ شکرالهی، دلارام (1401). بررسی نقش کنترلی ارتفاع لایهمرزی اتمسفر در ارتباط با متغیرهای آلودگی در موقعیتهای شهری استان اصفهان. پژوهشهای تغییرات آبوهوایی 3(12)، 69-90. doi: 10.30488/ccr.2023.386658. 1117
کاتورانی، شلیر؛ احمدی، محمود؛ داداشی رودباری، عباسعلی (1403). بررسی پراکنش فضایی و روند غلظت گردوخاک در غرب آسیا و ارتباط آن با متغیرهای اقلیمی. آبوخاک، 38(3)، 411-427. doi: 10.22067/jsw.2024.86233.1367
کهراری، پریسا؛ خالدی، شهریار؛ کیخسروی، قاسم؛ علوی، سید جلیل (1404). بررسی اثرات آلایندههای جوی معیار و پارامترهای هواشناسی بر تغییر غلظت کربن سیاه در تهران و تبریز. مخاطرات محیط طبیعی،14(43)، 35-58. doi: 10.22111/ jneh.2024.47935.2028
موحدی، سعید؛ سلطانیان، محمود؛ حلبیان، امیرحسین؛ پورشهبازی، جواد (1392). تحلیل روند بارش کویر مرکزی ایران طی دوره ۲۰۰۷-۱۹۵۱. مهندسی اکوسیستم بیابان، 2(2)، 47-56، https://deej.kashanu.ac.ir/article_112496.html | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 51 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 6 |