آمار
| تعداد نشریات | 23 |
| تعداد شماره‌ها | 398 |
| تعداد مقالات | 3,141 |
| تعداد مشاهده مقاله | 2,871,261 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,002,781 |
گزینش ژنوتیپ‌های برتر گندم نان از نظر ویژگی‌های زراعی در شرایط دیم | ||
| بیوتکنولوژی و بیوشیمی غلات | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 18 مرداد 1404 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/cbb.2025.12212.1108 | ||
| نویسندگان | ||
| سحر پورعاطفی1؛ عبداله نجفی* 2؛ لیلا زارعی3 | ||
| 1گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده علوم و مهندسی کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران | ||
| 2گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی،دانشکده عاوم ومهندسی کشاورزی،پردیس کشاورزی و منابع طبیعی،دانشگاه رازی، کرمانشاه | ||
| 3گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران | ||
| چکیده | ||
| مقدمه: گندم نان به‌عنوان یکی از محصولات مهم و راهبردی غذایی در جهان، از اهمیت اقتصادی و سیاسی بالایی برخوردار است. تنش کمبود آب یکی از مهم‌ترین تنش‌های غیرزنده محسوب می‌شود و خشکسالی به‌عنوان چالشی گسترده، به‌طور جدی تولید گندم، به‌ویژه در مناطق دیم را تحت تأثیر قرار می‌دهد. با توجه به وسعت قابل توجه کشت دیم گندم در کشور، انتخاب روش‌های اصلاحی مؤثر و به‌کارگیری معیارهای مناسب برای شناسایی ارقام مقاوم از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. بر این اساس، مطالعه حاضر با هدف شناسایی ژنوتیپ‌های برتر گندم در شرایط دیم انجام گرفت. مواد و روش‌ها: در این تحقیق 25 ژنوتیپ گندم نان شامل 23 ژنوتیپ گندم زمستانه و دو رقم پیشتاز و پیشگام به‌عنوان شاهد، در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه رازی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط دیم طی سال‌های زراعی 1398-1399، 1399-1400 و 1401-1400 در کرمانشاه در شرایط دیم مورد ارزیابی قرار گرفتند. در این پژوهش صفات عملکرد دانه و اجزای عملکرد شامل وزن هزار دانه، تعداد دانه در سنبله و تعداد سنبله در مترمربع اندازه‌گیری شد. یافته‌ها: نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد که اثر سال برای صفات وزن هزار دانه، تعداد دانه در سنبله و تعداد سنبله در مترمربع معنی‌دار بود. همچنین بین ژنوتیپ‌ها از نظر عملکرد، وزن هزار دانه، تعداد دانه در سنبله و تعداد سنبله در مترمربع اختلاف معنی‌داری وجود داشت. اثر متقابل سال و ژنوتیپ برای هیچیک از ویژگیها معنی‌داری نبود. وزن هزار دانه و تعداد سنبله در مترمربع بیشترین اثر مستقیم مثبت بر عملکرد دانه را داشتند. بر اساس تجزیه سنبله‌ای ژنوتیپ‌ها در دو گروه مختلف قرار گرفتند. طبق نتایج تجزیه خوشه‌ای، ژنوتیپ‌های 1، 2، 4 و 18 در یک گروه و بقیه ژنوتیپ‌ها در گروه دوم جای گرفتند. با توجه به صفات اندازه‌گیری شده در این پژوهش ژنوتیپ‌های مذکور دارای عملکرد دانه و اجزای عملکرد بالایی در شرایط دیم بودند که نشاندهنده مناسب بودن این ژنوتیپ‌ها برای کشت در مناطق دیم می‌باشد. همچنین گروه دوم نسبت به گروه اول عملکرد دانه پایین‌تری داشت و می‌توان گفت سازگاری و تحمل این ژنوتیپ‌ها نسبت به تنش خشکی کمتر از گروه اول بوده است. نتیجه‌گیری: با توجه مجموع نتایج سه سال ارزیابی مزرعه‌ای، ژنوتیپ‌های 1، 2 و 4 دارای عملکرد دانه بالایی در شرایط دیم بوده و از نظر صفت وزن هزار دانه نیز دارای مقادیر بالا و قابل قبولی بودند. همچنین این ارقام نسبت به دو رقم شاهد کشت شده نیز از نظر عملکرد دانه و اجزای عملکرد در شرایط دیم برتری نشان دادند | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تجزیه خوشه‌ای؛ تجزیه مرکب؛ شرایط دیم؛ گندم نان | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2 |
||