آمار
| تعداد نشریات | 23 |
| تعداد شماره‌ها | 404 |
| تعداد مقالات | 3,191 |
| تعداد مشاهده مقاله | 2,968,234 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,057,205 |
بریکس و نقش روسیه در تشدید فاصلۀ ایران و غرب | ||
| مطالعات سیاسی بین النهرین | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 31 شهریور 1404 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/mps.2025.12680.1084 | ||
| نویسندگان | ||
| مجید استوار* 1؛ زهرا ملکی آدرانی2 | ||
| 1گروه علوم سیاسی، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران. | ||
| 2دانشجوی دکتری علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| تأسیس گروه بریکس در سال ۲۰۰۹ در روسیه و گسترش آن با پیوستن آفریقای جنوبی، نمایانگر تلاش قدرت‌های نوظهور برای ایجاد آلترناتیوی در برابر نهادهای مالی و سیاسی برآمده از نظم برتن‌وودز است. اعضای این نهاد با بهره‌گیری از ظرفیت‌های اقتصادی، جمعیتی و ژئوپلیتیکی خود، درصدد تضعیف انحصار ساختاری نهادهای غربی بر نظام مالی بین‌المللی و ایجاد سازوکارهای مستقل در حوزه‌های پولی، بانکی و توسعه‌ای هستند. از این منظر، بریکس را می‌توان مصداق بارز مقاومت نهادی قدرت‌های نوظهور در برابر نظم لیبرال مسلط و تلاشی در راستای گذار تدریجی به یک نظام چندقطبی دانست. جمهوری اسلامی ایران از دی‌ماه سال ۱۴۰۲ به‌عنوان عضو رسمی بریکس شناخته شد. در واقع، فاصله گرفتن از غرب باعث شد تا ایران به‌دنبال تجارت ترجیحی و همگرایی اقتصادی با کشورهای منطقه باشد. این در حالی است که پیش‌تر مثلث اوراسیایی بریکس، یعنی روسیه، هند و چین، از عوامل عدم عضویت ایران در این نهاد بین‌المللی بودند. در واقع، این کشورها با عقب نگه‌داشتن ایران از بریکس سعی داشتند شرایطی امن در عرصۀ سیاسی و اقتصادی داشته باشند؛ زیرا تحریم‌های وضع‌شده علیه ایران باعث می‌شد تا نتواند به اقدامات خود جامۀ عمل بپوشاند. پرسش اصلی این پژوهش آن است که عضویت ایران در بریکس چه منافع احتمالی‌ای برای روسیه به همراه داشته و چطور فاصله از غرب به نفع مثلث اوراسیایی این نهاد به‌ویژه روسیه تمام شده است. فرضیۀ پژوهش این است که ایران در راستای عضویت در بریکس، تنها فاصلۀ خود از بازارهای جهانی غرب را افزایش داده و این موضوع منافع اقتصادی و ژئوپلیتیکی بزرگی برای روسیه محسوب می‌شود. در این مقاله تلاش بر آن است بر اساس نظریۀ رئالیسم تهاجمی و با روش پژوهش کیفی و رویکرد تحلیلی-توصیفی، اهداف روسیه از عضویت ایران در بریکس مورد بررسی قرار گیرد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ایران؛ بریکس؛ غرب؛ تحریم؛ روسیه | ||
| مراجع | ||
|
استوار، مجید؛ ملکی آدرانی، زهرا. (۱۴۰۳). «بررسی تأثیر منازعات روسیه و غرب در شکل‌گیری روابط ایران با غرب»، مطالعات روابط بین‌الملل، ۱۷(۳)، ۲۸-۹. https://doi.org/https://doi.org/10.71490/prb.2024.1121201
خردمندان، آرزو؛یوسفی، بهرام؛ شهابی، روح‌اله؛ جلال‌پور، شیوا. (۱۳۹۹). «عضویت جمهوری اسلامی در بریکس؛ محدودیت‌ها و فرصت‌ها». فصلنامۀ جغرافیا (برنامه‌ریزی منطقه‌ای)، ۱۰(۴۰)، ۱۱۸-۱۰۷. https://dor.isc.ac/dor/20.1001.1.22286462.1399.10.4.7.4
خرمشاد، محمدباقر؛ سیفی، عبدالرضا. (۱۳۹۸). «بریکس و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران»، تحقیقات سیاسی و بین‌المللی، ۱۱(۴۰)، ۵۳-۳۶. https://journals.iau.ir/article_668890.html
سیمبر، رضا؛ رضاپور، دانیال؛ فاضلی، سامان. (۱۳۹۸). «فرصت‌های ایران در قبال نقش‌آفرینی گروه بریکس در نظام بین‌الملل چندقطبی»، سیاست‌های راهبردی و کلان، ۷، ۱۸۸-۱۶۴. https://doi.org/10.30507/jmsp.2020.102465
منصوری، میلاد؛ ترابی، محمد؛ حیدرپور، ماشاءاله. (۱۴۰۱). «تحلیل راهبرد توسعۀ اقتصادی قدرت‌های نوظهور اقتصادی گروه بریکس، چشم‌انداز آینده»، سیاست جهانی، ۱۱(۱)، ۱۲۷-۱۰۷. https://doi.org/10.22124/wp.2022.17457.2589
میرشایمر، جان. (۱۳۹۳). تراژدی سیاست قدرت‌های بزرگ، ترجمۀ غلامعلی چگنی‌زاده، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1 |
||