آمار
| تعداد نشریات | 23 |
| تعداد شماره‌ها | 404 |
| تعداد مقالات | 3,187 |
| تعداد مشاهده مقاله | 2,968,458 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,057,646 |
ظرفیت‌های تأثیرگذار محیط راهبردی غرب آسیا بر ارتقای جایگاه ایران | ||
| مطالعات سیاسی بین النهرین | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 31 شهریور 1404 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/mps.2025.12518.1073 | ||
| نویسندگان | ||
| سید محمدرضا موسوی* 1؛ احسان جعفری فر2 | ||
| 1استادیار، گروه معارف اسلامی، دانشگاه صنعتی کرمانشاه، کرمانشاه، ایران | ||
| 2دکتری جامعه‌شناسی سیاسی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران. | ||
| چکیده | ||
| سیاست خارجی ایران در محیط راهبردی غرب آسیا تحت تأثیر مجموعه‌ای از عوامل داخلی و منطقه‌ای شکل گرفته است. این محیط همواره عرصۀ رقابت قدرت‌های بزرگ و منطقه‌ای بوده و آرمان‌های انقلاب اسلامی در تقویت جایگاه ایران در منطقه و جهان نقش مهمی ایفا کرده است. ایران از سال ۲۰۱۱ تاکنون توانسته با بهره‌گیری از ظرفیت‌های ژئوکالچری، شکل‌گیری محور مقاومت و تمرکز بر مسائل مشترک جهان اسلام، راهبردهایی فعال و تعیین‌کننده اتخاذ کند. پرسش اصلی پژوهش این است که چه عواملی سبب شده ایران در دو دهۀ اخیر (۲۰۱۱–۲۰۲۳) نفوذ چشمگیری در محیط راهبردی غرب آسیا پیدا کند. فرضیۀ پژوهش بیان می‌دارد که تلفیق منطق واقع‌گرایانه با بهره‌برداری از مؤلفه‌های نرم‌افزاری نظیر گفتمان‌های فراملی و حمایت مردمی، عامل کلیدی ارتقای جایگاه ایران بوده است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر منابع کتابخانه‌ای است. یافته‌ها نشان می‌دهد که ایران در این بازۀ زمانی با سازمان‌دهی محور مقاومت و بهره‌گیری از ظرفیت‌های فرهنگی و ایدئولوژیک، به موازنه‌ای راهبردی در برابر ایالات متحده و متحدان آن دست یافته است. افزون بر این، شرایط پس از ۷ اکتبر و به‌ویژه جنگ ۱۲روزه تا حدی تحولات گذشته را تحت تأثیر قرار داده است؛ به‌گونه‌ای که نه‌تنها اهمیت نقش ایران در محور مقاومت برجسته‌تر شده، بلکه معادلات امنیتی غرب آسیا نیز وارد مرحله‌ای تازه شده است. نتیجه آنکه سیاست خارجی ایران در غرب آسیا ترکیبی از قدرت سخت و نرم است که توانسته در کنار فشارها و محدودیت‌ها، جایگاهی فعال و تعیین‌کننده برای جمهوری اسلامی ایران در معادلات منطقه‌ای رقم بزند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| سیاست خارجی ایران؛ محیط راهبردی غرب آسیا؛ نفوذ منطقه‌ای؛ ژئوکالچر؛ امنیت منطقه‌ای | ||
| مراجع | ||
|
احمدی، سید ایمان. (1396). بررسی نقش سازمان‌های بین‌المللی و منطقه‌ای در بحران سوریه، پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد علوم سیاسی، دانشگاه پیام‌نور قوچان.
بوزان، ب.؛ ویور، ا. (1382). مناطق و قدرت‌ها: ساختار امنیت بین‌الملل، ترجمۀ علیرضا طیب، تهران: قومس.
بهاری‌صفت، امیرحسین. (1394). تأثیر دولت خودگردان فلسطینی در روابط نومحافظه‌کاران آمریکا با اسرائیل، پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.
«بیانات در دیدار اعضای مجلس خبرگان رهبری». (02/07/1388). دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای. https://khl.ink/f/8094
داوند، محمد؛ اسلامی، محسن؛ داوند، حجت (1397). «تأثیر انقلاب اسلامی بر هندسۀ قدرت مقاومت اسلامی در غرب آسیا». مطالعات سیاسی جهان اسلام، 7(25)، 79-99. https://doi.org/10.30479/psiw.2018.1377
رستمی، محسن؛ دهقان، محمدحسن. (1400). «تأمین امنیت عمومی پایدار با نقش‌پذیری از سرمایۀ اجتماعی مردم‌محور». دانش تفسیر سیاسی، 3(9)، 74-110. https://www.ensani.ir/fa/article/download/493827
رنجبر شیرازی، مصطفی؛ نجاتی آرانی، حمزه؛ فاطمی‌صدر، امیر. (1393). جریانشناسی داعش: چیستی، شاخصهها و راهکارهای مواجهه، تهران: سخنوران.
ساداتی‌نژاد، سید محمد. (1399). «نسبت صلح عادلانه با مکتب شهید سلیمانی و جبهۀ مقاومت». دانش تفسیر سیاسی، 2(6)، 142-168. http://polir.ir/cdn/user/dig/9/183-b49124abc2cc312d9934a4e896c46417.pdf
شفقنا. (1395). «شیعیان؛ نیمی از جمعیت مرکز خاورمیانه / ۳۵۰ میلیون شیعه در بیش از صد کشور جهان زندگی می‌کنند». https://fa.shafaqna.com/news/239452
ضرغامی، برزین؛ شوشتری، سید محمدجواد، انصاری‌زاده، سلمان. (1393). «ژئوپلیتیک شیعه یا هلال شیعه (مبانی، اهداف و رویکردها)». پژوهش‌های جغرافیایی انسانی، 12(46)، 197-214. https://doi.org/10.22059/jhgr.2014.50600
عاطفه‌مند، سیده زهرا. (1396). احیای هویتی شیعیان عربستان، ابعاد و زمینه‌ها، پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد، دانشگاه شیراز.
عسگری، رضا. (1392). نقش قدرت هوشمند جمهوری اسلامی ایران بر مهار سیاست‌های نظامی رژیم صهیونیستی، مطالعۀ موردی لبنان، پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.
قادری کنگاوری، روح‌الله. (1394). نظریۀ مقاومت و نظریه‌های غربی روابط بین‌الملل، تهران: مخاطب.
قاسمیان، علی. (1394). «تأثیر انقلاب اسلامی ایران بر تحولات سیاسی نظام بین‌الملل». مطالعات سیاسی، 8(30)، 181-203. https://sanad.iau.ir/Journal/jourm/Article/960648
کریمی، غلامرضا. (1389). «روند تحولات اسلام‌هراسی پس از ۱۱ سپتامبر». در مجموعه مقالات همایش اسلام‌هراسی پس از ۱۱ سپتامبر: علل، روندها و راه‌حل‌ها، تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات. 99-126. https://www.ricac.ac.ir/files/downloads/_.pdf
مرادی، جهانبخش (1398). «بررسی علل حضور مستشاری جمهوری اسلامی ایران در سوریه». مطالعات بین‌المللی، 16(63)، 1-21. https://doi.org/10.22034/isj.2019.104173
مطلبی، مسعود؛ حیدری، لیلی (1395). «گروه اسلامی داعش؛ بازیگری با مبانی فکری پیشامدرن و ابزارهای عمل فرامدرن». سپهر سیاست، 3(10)، 69-93. https://journals.iau.ir/article_533474.html
ناصری، پژومان. (1398). دیپلماسی رژیم صهیونیستی در قبال کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس و تأثیرات آن بر مسئلۀ فلسطین، پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد، دانشکدۀ روابط بین‌الملل وزارت امور خارجه.
نظامی‌پور، قدیر؛ شادمانی، مهدیه؛ اخوان، منیژه. (1395). «ارزیابی چگونگی راهبرد نوین مستشاری ایران در مقابله با گروه‌های تکفیری در سوریه». پژوهش‌های حفاظتی و امنیتی، 5(18)، 1-22. https://dor.isc.ac/dor/20.1001.1.26455129.1395.5.18.1.0 | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 7 |
||