تعداد نشریات | 20 |
تعداد شمارهها | 408 |
تعداد مقالات | 3,226 |
تعداد مشاهده مقاله | 3,022,416 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,090,496 |
ارزیابی و رتبهبندی عوامل تأثیرگذار بر الگوی مدیریت آب شهری با رویکرد اهمیت-عملکرد (IPA) (مطالعه موردی: شهرستان رباطکریم) | ||
جغرافیا و پایداری محیط | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 17 مهر 1404 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/ges.2025.12673.2905 | ||
نویسندگان | ||
محمدرضا عروجی1؛ سید علی علوی* 1؛ ابوالفضل مشکینی1؛ حسن لشکری2 | ||
1گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران | ||
2گروه اقلیم شناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
مدیریت آب شهری در ایران با چالشهای فزاینده کمآبی و تغییرات اقلیمی مواجه است که پایداری و تابآوری مناطق شهری را تهدید میکند. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی و رتبهبندی عوامل تأثیرگذار بر الگوی مدیریت آب شهری، با تمرکز بر شهرستان رباطکریم و با بهرهگیری از تکنیک تحلیل اهمیت-عملکرد (IPA)، به بررسی این موضوع میپردازد. این مطالعه کاربردی-توسعهای و از نوع توصیفی-تحلیلی ترکیبی (کیفی-کمی) است. در گام کیفی، ۶۴ شاخص کلیدی در ۹ عامل (شامل نهادی-سازمانی، اقتصادی، فنی-مهندسی و سیاسی) از طریق مرور نظاممند ادبیات و مصاحبه با خبرگان شناسایی شد. دادهها با استفاده از پرسشنامهای دوگانه از ۵۳ نفر از متخصصان، کارشناسان و مدیران حوزه مدیریت آب جمعآوری گردید. یافتههای پژوهش نشان میدهد که از میان عوامل شناساییشده، عوامل سیاسی و اقتصادی دارای بالاترین اولویت برای مداخله هستند. بهطور خاص، شاخصهای «اراده سیاسی و رهبری» و «پایداری و اثربخشی نهادی» با کسب بالاترین رتبه (۱) و میانگین اهمیت 987/4 و 954/4 (در مقیاس ۵ درجهای)، به عنوان حیاتیترین عوامل شناسایی شدند. در بعد اقتصادی، شاخصهای «نرخ بازگشت هزینه» با رتبه ۳ و «کفایت و ساختار تعرفه آب» با رتبه ۶ در اولویتهای بالا قرار گرفتند. همچنین، تحلیل IPA نشان میدهد که بسیاری از شاخصهای با اهمیت بالا، دارای عملکرد پایین هستند؛ به عنوان مثال، شاخص «مدیریت هدررفت آب» با رتبه ۱۰ و شاخص «مشارکت ذینفعان» با رتبه ۱۴، نیازمند بهبود چشمگیر در عملکرد فعلی میباشند. این نتایج، مبنای مهمی برای تدوین راهبردهای عملیاتی و تخصیص مؤثر منابع بهمنظور ارتقای کارایی و اثربخشی مدیریت آب شهری فراهم میآورد. | ||
کلیدواژهها | ||
مدیریت آب شهری؛ تکنیک اهمیت – عملکرد؛ مدل IPA؛ شهرستان رباطکریم؛ پرند؛ نصیرشهر | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 0 |