آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 410 |
| تعداد مقالات | 3,281 |
| تعداد مشاهده مقاله | 3,175,567 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,175,554 |
طبقه‌بندی آرایه شناختی و دامنه پراکندگی جغرافیایی هفت گونه از جنس Ophiomorus Dumeril & Bibron, 1839 (Scincidae) در ایران | ||
| تنوع زیستی و رده بندی جانوران | ||
| دوره 2، شماره 2، اسفند 1403، صفحه 365-377 اصل مقاله (1.85 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/jbat.2025.12836.1055 | ||
| نویسندگان | ||
| حسین نبی زاده* ؛ زهرا بی غم سرشکه | ||
| گروه زیست‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه قم، قم، ایران | ||
| چکیده | ||
| جنس Ophiomorus از خانواده Scincidae به‌دلیل ویژگی‌های ریخت‌شناسی خاص مانند تحلیل رفتن اندام‌های حرکتی و کاهش تعداد انگشتان، یکی از گروه‌های منحصربه‌فرد خزندگان ایران محسوب می‌شود. این جنس شامل ۱۲ گونه با پراکنش نابرابر جهانی است که در ایران هفت گونه شناخته‌شده دارد؛ چهار گونه بومی (O. maranjabensis، O. nuchalis، O. persicus، O. streeti) و سه گونه غیربومی (O. blanfordii، O. brevipes، O. tridactylus). با توجه به رفتار نهان‌زی این گونه‌ها و اهمیت زیست‌جغرافیایی فلات ایران، بررسی دقیق دامنه پراکنش آن‌ها برای بازنگری در محدوده‌های زیستی و تدوین راهبردهای حفاظتی ضروری است. در این مطالعه، تمرکز بر نواحی شرقی، جنوبی و جنوب‌شرقی فلات مرکزی ایران، به‌ویژه منطقه بلوچستان و مکران بوده است. نمونه‌برداری‌ها به‌صورت میدانی طی سال‌های ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۰ انجام شد و نمونه‌ها در اتانول ۷۵٪ نگهداری و در موزه جانورشناسی دانشگاه حکیم سبزواری آرشیو شدند. نتایج منجر به ثبت رکوردهای جدیدی از پراکنش گونه‌ها در استان‌های فارس، هرمزگان، خراسان جنوبی، کرمان و مرکزی شد. برای نخستین‌بار حضور O. blanfordii در هرمزگان، O. brevipes در فارس و قشم، O. nuchalis در اراک و طبس، و O. streeti در جنوب شرق کرمان گزارش گردید. این داده‌ها موجب بازنگری در نقشه‌های پراکنش و کلیدهای شناسایی شدند. تحلیل‌ها نشان داد فلات ایران، به‌ویژه نواحی جنوبی و شرقی آن، نقش مهمی در تکامل و تنوع زیستی این جنس دارد. تفاوت‌های ریخت‌شناسی و زیستگاهی میان گونه‌ها ابزار مؤثری برای تفکیک گونه‌ای فراهم می‌آورد و یافته‌ها پایه‌ای برای برنامه‌ریزی‌های حفاظتی آینده محسوب می‌شوند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| پراکندگی جغرافیایی؛ Ophiomorus؛ O. maranjabensis؛ O. nuchalis؛ O. streeti | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 5 |
||