آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 412 |
| تعداد مقالات | 3,303 |
| تعداد مشاهده مقاله | 3,324,604 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,213,427 |
تحلیل تطبیقی ناز و نیاز در غزلیات مولوی و حافظ | ||
| پژوهشنامه متون ادبی دورۀ عراقی | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 28 آبان 1404 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/ltip.2025.12826.1388 | ||
| نویسندگان | ||
| لیلا کرمی* 1؛ علی‌محمد مؤذنی2؛ عبدالرضا سیف3؛ علیرضا امامی4 | ||
| 1دانش‌آموخته دانشکده ادبیات فا رسی دانشگاه تهران | ||
| 2گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده‌ی ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| 3عضو هیأت علمی دانشگاه تهران | ||
| 4گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تهران | ||
| چکیده | ||
| ناز و نیاز از مضامین بنیادین و پرکاربرد در غزلیات عاشقانه و عارفانه ادب فارسی هستند؛ مضامینی که رابطه میان عاشق و معشوق را معنا می‌بخشند و ساختار عاطفی و معرفتی شعر را شکل می‌دهند. در این روابط، ناز نمایانگر استغنای معشوق و جلوه‌ای از زیبایی و جلال اوست و نیاز جلوه شور و طلب عاشق است که در پاسخ به ناز معشوق شکل می‌گیرد. این پژوهش با رویکرد توصیفی‌ـ‌تحلیلی و با تمرکز بر غزلیات مولوی و حافظ، به بررسی چگونگی بازنمایی و معناپردازی ناز و نیاز در آثار این دو شاعر می‌پردازد و شباهت‌ها و تفاوت‌های بنیادین جهان‌بینی و نگرش عرفانی و عاشقانه آن‌ها را در این زمینه نشان می‌دهد. نتایج نشان می‌دهد که مولوی ناز را مظهر جلال الهی و نیاز را جلوه اشتیاق روح به وصال مطلق می‌داند، در حالی که حافظ با تأیید این دریافت و با ترکیب عشق زمینی و قدسی، ناز و نیاز را در صحنه‌ای متقابل و پویا بازآفرینی می‌کند.این پژوهش نشان می‌دهد که ناز و نیاز نه‌تنها ساختار عاطفی غزل فارسی را شکل می‌دهند، بلکه فهمی عمیق‌تر از تجربه عاشقانه و عرفانی را نیز ممکن می‌سازند و سازوکارهای روانی و معنوی دو سوی رابطه عاشق و معشوق را روشن می‌سازند. تحلیل تطبیقی حاضر دریچه‌ای تازه پیش روی خواننده می‌گشاید تا پیوند میان محتوای عاشقانه و جهان‌بینی شاعرانه را در غزلیات کلاسیک فارسی بهتر درک کند و نشان می‌دهد که این دو مفهوم در بستر تاریخ ادبیات فارسی همچنان زنده و تحول‌پذیر باقی مانده‌اند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| غزل مولوی؛ غزل حافظ؛ ناز و نیاز در غزل؛ عاشق و معشوق؛ تحلیل تطبیقی | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 0 |
||