آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شمارهها | 417 |
| تعداد مقالات | 3,346 |
| تعداد مشاهده مقاله | 3,510,794 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,282,950 |
تبیین مفهومی و عرفانی «جان» در مثنوی معنوی | ||
| پژوهشنامه متون ادبی دورۀ عراقی | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 16 آذر 1404 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/ltip.2025.13078.1391 | ||
| نویسنده | ||
| علی سلیمانی* | ||
| استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران | ||
| چکیده | ||
| از موضوعات مهم مثنوی که گاه جداگانه و گاه در ارتباط با تن و جسم و گاه در ضمن بحث صورت و معنا یا ظاهر و باطن از آن سخن به میان میآید و نقش پُر رنگی در جهانبینی عرفانی مولوی دارد، «جان» است. بهواسطۀ اهمیت این واژه و موضوع، در این پژوهش تلاش خواهد شد تا به روش توصیفی-تحلیلی، ابتدا به معانی مختلف واژة «جان» در مثنوی پرداخته و سپس با تکیه بر بافت موقعیتی و نشانههای درونمتنی ابیات و در کنار هم چیدن گفتههای پراکندۀ مولوی، تصویری جامع از انواع «جان» و ویژگیهای آن ارائه شود. در پایان نیز به بررسی ارتباط میان جان و تن خواهیم پرداخت. از رهرو این بررسی دریافتیم که در مثنوی جدا از اینکه مولوی انواعی از جان را با درجات و تواناییهای مختلف برمیشمارد، کاربردی چندوجهی و چند معنایی برای واژة «جان» نیز قائل است و آن را در معانی مختلفی همانند: روح، اولیای الهی، ذات الهی، دل و عقل و... بهکار میبرد. افزون بر این، دریافتیم که مولوی اوصاف و ویژگیهای ویژهای همانند: گستردگی و نامحدودی، جسمانیة الحدوث نبودن، آوازِ وحیانیِ داشتن، بقا و جاودانگی، غیر قابل تصور و ادراک بودن، عرشی بودن، دور بودن از هرگونه جنسیّت داشتن و... برای جان قائل است که گرچه بیشتر این موارد در تقابل با تن قرار دارد اما رابطة جان و تن در مثنوی صرفاً مبتنی بر تقابل نیست، بلکه مولوی در کنار بیان این تقابل و رقابت، از رفاقتی نیز یاد میکند که بر مبنای فواید و حکمتی الهی اتفاق افتاده است. | ||
| کلیدواژهها | ||
| مثنوی معنوی؛ مولوی؛ جان؛ رفاقت و رقابت | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 11 |
||