تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 368 |
تعداد مقالات | 2,890 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,566,199 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,857 |
رهیافتی تاریخی به «زیباییشناسی چشم» درغزلیّات شاعران عرب | ||
کاوش نامه ادبیات تطبیقی | ||
مقاله 1، دوره 2، شماره 5، فروردین 1391، صفحه 1-22 اصل مقاله (630.05 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
چکیده | ||
وصف چشم، یکی از مهمترین موضوعات غزل بوده و ارتباط ژرفی با مسألة زیباییشناسی دارد. پژوهش حاضر در صدد است با پرداختن به روند تغییراتِ این عنصر زیباییشناختی در نزد شاعران غزلپرداز عربی از زمان جاهلی تا عصر عثمانی (مملوکی) به نوعی به توصیف و تبیین تاریخی از زیباییشناسی چشم در نزد شاعران عربی دست یازد. مهمترین یافتههای این پژوهش که با روشی تحلیلی- توصیفی نگاشته شده است، بیانگر آن است که ذوق «زیباییشناختی» چشم در نزد شاعران عرب با سقوط خلافت بغداد و بر سر کار آمدن ترکان، دچار یک تغییر بنیادی شد، به طوری که عربهایی که تا آن زمان «چشم درشت» را زیبا میدانستند، روی به سوی وصف «چشمان تنگ» و تحسین آن آوردند. این مسأله، تأثیر بالای حکومت و نظام سیاسی- اجتماعی را بر ادبیّات بیان میدارد. | ||
کلیدواژهها | ||
زیباییشناسی؛ شعر عربی؛ وصف چشم؛ غزل | ||
مراجع | ||
کتابنامه الف. کتابها 1. ابنالأحنف، العبّاس (1954)؛ دیوان العبّاس بن الأحنف، بشرح و تحقیق الدکتورة عاتکة الخزرجی، القاهرة، دار الکتب المصریة. 2. ابن الرّومی، ابوالحسن علی بن العبّاس بن الجریح (2003)؛ دیوان ابن الرّومی، بتحقیق الدکتور حسین نصار، ط 3، القاهرة، دارالکتب والوثائق العلمیة. 3. ابن المعتز، ابو العبّاس عبدالله (بیتا)؛ دیوان عبدالله بن المعتز، شرح ألفاظه و وقف علی طبعه محی الدین الحیاط، بیروت، دار الإقبال. 4. ابن منظور، الإمام أبی الفضل جمال الدین محمد بن مکرم (بیتا)؛ لسان العرب، ج 1 و 4 و 11، بیروت، دار صادر. 5. ابن نباته، الشیخ جمال الدین ابو بکر (1304 هـ.ق)؛ دیوان ابن نباتة، بیروت، المکتبة الحمیدیة. 6. ابو رحاب، حسان (1947)؛ الغزل عند العرب، القاهرة، مطبعة مصر. 7. أبونواس (1898)؛ دیوان أبی نواس، مشروحا غریبه موضحا غامضه بقلم محمود أفندی واصف، القاهرة، المکتبة العمومیة. 8. امرؤالقیس (2004)؛ دیوان امرؤالقیس، ضبطه وصححه مصطفی عبدالشافی، بتحقیقِ حسن السندوبی، بیروت، دار الکتب العلمیة. 9. باشا، عمر موسی (1989)؛تاریخ الأدب العربی (العصر المملوکی)،دمشق، دار الفکر المعاصر. 10. بشار بن برد (2007)؛ دیوان بشار بن برد، جمعه وشرحه وکمّله الشیخ محمد الطاهر ابن عاشور، الجزائر، وزارة الثقافة. 11. التلّعفری الشیبانی، شهاب الدین محمد بن یوسف بن مسعود (2004)؛ دیوان التلّعفری، حقّقه و قدّم له د. رضا رجب، دمشق، دار الینابیع. 12. جریر (2009)؛دیوان جریر، بشرح محمد بن حبیب و بتصحیح الدکتور نعمان محمد أمین طه، الطّبعة الثّالثة، القاهرة، دارالمعارف. 13. جمیل بن معمّر (1982)؛ دیوان جمیل، بیروت، دار بیروت. 14. الحلی، الشیخ صفی الدین ابوالمحاسن عبدالعزیز بن سرایا ابن أبی القاسم (1297)؛ دیوان صفیالدّین الحلّی، دمشق، دون مطبع. 15. ذو الرمة، غیلان بن عقبة (2006)؛ دیوان ذی الرمّة، اعتنی به وشرح غریبه عبدالرحمن المصطاوی، بیروت: دار المعرفة. 16. الزوزنی، أحمد بن الحسین (1963)؛ شرح المعلقات السبع، بیروت، دار صادر و دار بیروت. 17. سامی الدهان، محمد (بیتا)؛ فنون الأدب العربی(الغزل، منذ نشأته حتی صدر الدولة العبّاسیة)؛ القاهرة، دارالمعارف. 18. الشاب الظریف، شمس الدین، محمد بن عفیف الدین التلمسانی (1995)؛ دیوان الشاب الظریف، قدم له و شرحه و وضع له الفهارس د. صلاح الدین الهواری، بیروت، دارالکتاب العربی. 19. ضیف. شوقی (الف) (بیتا)؛ تاریخ الأدب العربی، العصر الإسلامی، القاهرة، دارالمعارف. 20.-------- (ب) (بیتا)؛ تاریخ الأدب العربی، العصر العبّاسی الاوّل، القاهرة، دارالمعارف. 21. -------- (ج) (بیتا)؛ تاریخ الأدب العربی، العصر العبّاسی الثانی، القاهرة، دارالمعارف. 22. -------- (1999)؛ الغزل العذری عند العرب، القاهرة، الدار المصریة اللبنانیة. 23. علی بن الجهم (بیتا)؛ دیوان علی بن الجهم، ریاض، المکتبة العربیة السعودیة، (وزارة المعارف). 24. عمر بن ابی ربعیة (بیتا)؛ دیوان عمر بن ابی ربیعه، بیروت، دار القلم. 25. عنترة بن شداد (بیتا)؛ دیوان عنترة بن شداد، بشرح محمد سعید مولوی، دراسة علمیة محققة علی ست نسخ مخطوطة، القاهرة، منشورات المکتب الإسلامی. 26. المتنبی، ابو الطیب (1414)؛ دیوان المتنبّی، صحّحها و قارن نسخها وجمع تعلیقاتها، عبدالوهاب عزّام، الطبعة الأولی، قم، منشورات الشریف الرضی. 27. محمد، سراج الدین (بیتا)؛ الغزل فی الشعر العربی، بیروت، دار الراتب الجامعیة. 28. نورالدین، حسن محمد (1990)؛علی بن الجهم، حیاته و أغراضه الشعریة، الطّبعة الأولی، بیروت، دار الکتب العلمیة. ب. مجلّهها مُشلح، عادل (2004)؛ «العین من النظرة إلی الدمعة»، مجلة الموقف الأدبی، الرقم 394، دمشق، صص 145-157. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,210 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,145 |