تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 368 |
تعداد مقالات | 2,890 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,566,182 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,838 |
تأثیر روایت قرآن از داستان حضرت سلیمان (ع) در ادب فارسی | ||
کاوش نامه ادبیات تطبیقی | ||
مقاله 2، دوره 2، شماره 5، فروردین 1391، صفحه 23-52 اصل مقاله (507.59 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
چکیده | ||
داستان حضرت سلیمان به دلیل گستردگی و تنوّع ماجراها، تأثیرات گوناگون و متفاوتی در متون ادب فارسی گذاشته است که آن را از داستان دیگر پیامبران ممتاز میکند. با وجود قدمت روایت این داستان در منابع آیین یهود، قرآن کریم، بهترین و نخستین منبع شاعران و عارفان برای استفاده بوده است. موضوعاتی مانند عدالت سلیمان، منطق الطّیر دانستن او، تسلّط بر دیوان و...از جمله روایات قرآنی داستان سلیمان است؛ ولی با این وجود ادیبان فارسی از روایت تفاسیر و کتب قصص انبیاء در مورد سلیمان (ع) که پُر از اسرائیلیات است، بـه دلیل شهرت و جذّابیّت این داستانها تاثیر پذیرفتهاند، برای نمونه؛ موضوع انگشتری سلیمان که مضمونهای زیبایی از آن در ادبیّات فارسی، خصوصاَ متون عرفانی، خلق شده است. این نوشتار با توجّه به اهمّیّت داستان پیامبران در ادبیّات فارسی (در اینجا داستان سلیمان) به تأثیر بخشی از روایات قرآنی داستان سلیمان در متون فارسی پرداخته است و از آن میان سه مبحث را برگزیده است: سلیمان و باد، سلیمان و مور و سلیمان و پرندگان؛ و از آنجا که پرداختن به تأثیر کامل داستان سلیمان در تمام ادب فارسی کار دشواری است و البتّه از حوصلة یک مقاله خارج است به بررسی این سه موضوع در امّهات متون ادب فارسی پرداخته است که بیشک با موارد مشابه در دیگر متون قابل مقایسه است. | ||
کلیدواژهها | ||
: قرآن کریم؛ تفسیر؛ سلیمان؛ باد؛ مور؛ هدهد؛ منطق الطّیر؛ مرغان؛ ادبیّات قرآنی | ||
مراجع | ||
کتابنامه 1. ابن کثیر، امام ابی الفداء اسماعیل (بیتا)؛ قصص الأنبیاء، تألیف و تحقیق؛ عبدالقادر احمد عطا، بیروت، المکتبة الإسلامیة. 2. ابن یمین (1363)؛ دیوان، تصحیح؛ باستانیراد. تهران، انتشارات سنایی. 3. انوری (1364)؛ دیوان، تصحیح؛ محمّدتقی مدرّس رضوی، چاپ سوّم، تهران، نشر علمی فرهنگی. 4. برومند سعید، جواد (1370)؛ انگشتری جمشید، چاپ اوّل، تهران، نشر پاژنگ. 5. بقلی شیرازی، روزبهان (1344)؛ شرح شطحیات، تصحیح؛ هنری کربن، چاپ اوّل، انستیتو ایران و فرانسه. 6. جامی، نورالدّین عبدالرّحمان (بیتا)، اشعه اللّعمات(مقصد اقصی)، تصحیح؛ حامد ربّانی، تهران، گنجینه. 7. حافظ، شمس الدین محمّد (1330)؛ دیوان، تصحیح؛ محمّد قزوینی و قاسم غنی، تهران، چاپخانة مجلس. 8. خاقانی، افضل الدین علی بن بخار (1374)؛ دیوان، تصحیح؛ ضیاءالدّین سجّادی، چاپ پنجم، تهران، نشر زوار. 9. دهخدا، علیاکبر (1363)؛ امثال و حکم، چاپ ششم، تهران، امیرکبیر. 10. رازی، ابوالفتوح (1385)؛ روح الجنان و روح الجنان، ترجمه؛ حاج میرزا ابوالحسن شعرانی، تهران، نشر اسلامیه. 11. سعدی، مصلحالدّین (1369)؛ بوستان، تصحیح؛ غلامحسین یوسفی، چاپ چهارم، تهران، نشر خوارزمی. 12.-------------- (1367)؛ کلّیّات، تصحیح؛ محمّدعلی فروغی، چاپ هفتم، تهران، امیرکبیر. 13. -------------- (1369)؛ گلستان، تصحیح؛ غلامحسین یوسفی، چاپ دوّم، تهران، خوارزمی. 14. سنایی، مجدود بن آدم (بیتا)؛ دیوان، تصحیح؛ محمّدتقی مدرّس رضوی، چاپ چهارم، تهران، کتابخانة سنایی. 15. سورآبادی (1365)؛ قصص قرآن مجید، به کوشش یحیی مهدوی، چاپ دوّم، تهران، نشر خوارزمی. 16. سهروردی، شهاب الدین یحیی (1348)؛ مجموعه آثار فارسی شیخ اشراق، تصحیح؛ حسین نصر و مقدّمة هنری کربن، انستیتو فرانسوی پژوهشهای علمی در ایران. 17. صائب (1333)؛ کلّیّات، به کوشش امیری فیروزکوهی، تهران، نشر خیام. 18. طبرسی، فضل بن حسن (1360- 1350)؛ ترجمه تفسیر مجمعالبیان، ترجمه؛ محمّد مفتّح و سایر مترجمان، چاپ اوّل، تهران، نشر فراهانی. 19. طبری، محمد بن جریر (1356)؛ ترجمه تفسیر طبری، تصحیح؛ حبیب یغمایی، چاپ دوّم، تهران، نشر طوس. 20. عراقی (1338)؛ کلّیّات دیوان، تصحیح؛ سعید نفیسی، تهران، نشر کتابخانه سنایی. 21. عطّار، فریدالدّین (1351)؛ الهی نامه، به کوشش فؤاد روحانی، چاپ دوّم، تهران، نشر زوار. 22. ---------- (1356)؛ مصیبت نامه، تصحیح؛ نورانی وصال، چاپ دوّم، تهران، نشر زوار. 23. ---------- (1370)؛ منطق الطّیر، تصحیح؛ صادق گوهرین، چاپ هفتم، تهران، نشر علمی فرهنگی. 24. عنصری، (1363)؛دیوان، تصحیح؛ محمّد دبیرسیاقی، چاپ دوّم، تهران، کتابخانه سنایی. 25. مسعود سعد سلمان، (1364)؛ دیوان، تصحیح؛ مهدی نوریان، چاپ اوّل، اصفهان، نشر کمال. 26. منزوی، علینقی (1359)؛ سیمرغ و سی مرغ، چاپ اوّل، نشر سحر. 27. مولوی، جلالالدّین محمّد (1355)؛ کلّیّات شمس، تصحیح؛ بدیعالزمان فروزانفر، چاپ دوّم، تهران، امیرکبیر. 28. ------------------ (1363)؛ مثنوی معنوی، تصحیح؛ رینولدآلین نیکلسون، نصرا... پورجوادی، تهران، امیرکبیر. 29. میبدی، رشیدالدّین (1361)؛ کشف الأسرار و عدة الأبرار، تصحیح؛ علیاصغر حکمت، چاپ چهارم. 30. ناصرخسرو (1370)؛ دیوان، تصحیح؛ مجتبی مینوی، مهدی محقّق، چاپ اوّل، تهران، انتشارات دانشگاه تهران. 31. نظامی (1317)؛مخزن الأسرار، تصحیح؛ وحید دستگردی، تهران، نشر علمی. 32. نیشابوری، ابواسحاق ابراهیم (1359)؛ قصص الأنبیاء، تصحیح؛ حبیب یغمایی، چاپ دوّم، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب. 33. هاکس، جیمز (1928)؛ قاموس کتاب مقدّس، بیروت، المطبعة الأمریکیة. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,685 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,124 |