تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 368 |
تعداد مقالات | 2,890 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,566,188 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,854 |
آسیبشناسی رفتارهای رجال دینی در انتقادهای ناصر خسرو قبادیانی و ابوالعلاء معرّی | ||
کاوش نامه ادبیات تطبیقی | ||
مقاله 2، دوره 2، شماره 6، تیر 1391، صفحه 23-43 اصل مقاله (583.45 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
چکیده | ||
یکی از مسائل مهمّ اجتماعی در طول تاریخ، عرصة دین و آسیبشناسی مسائل مرتبط بدان بوده است که از دید منتقدان بزرگ اجتماعی در تمامی دورانها دور نمانده است. در این میان رفتارهای رجال و وابستگان دینی در شناساندن حقیقت دین و نحوة تعامل آنها با مسائل دینی در اجتماع بسیار حائز اهمیت است. پژوهش حاضر، به صورت تطبیقی و با رویکردی اجتماعی به بررسی آفات و آسیبهای رفتارهای این قشر اجتماعی در انتقادهای ناصر خسرو قبادیانی و ابوالعلاء معرّی؛ دو منتقد بـزرگ اجتماعی قـرن چهارم میپـردازد و نشان میدهد که وضعیت دینی جامعة دو شاعر دچار فساد و تباهی ناشی از رفتارهای برخی رجال دین بوده و از آن به عنوان دامی جهت به بند کشیدن مخالفان و رسیدن به مطامع دنیوی استفاده میشده است. ریا، حیلهگری در مسائل شرعی، پرداختن به ظاهـر دین در عین تغافل از حقیقت آن، تزویر، بیبصیرتی در مسائل اعتقادی، رشوهخواری، ابزاری بودن دین، تصوفِ صوفینمایان و... از انتقادهای سازندهای است که در اشعار منتقدان دینی و اجتماعی آن روزگار تجلّی یافتهاست. با توجّه به حسّاسیّت و رویکرد دینی ناصر خسرو به عنوان حجّت شیعیان اسماعیلیّه در خراسان، بسامد این انتقادها و جزئینگریاش در مسائل دینی، در مقایسه با ابوالعلاء بیشتر و دقیقتر است. ناصر خسرو در این انتقادها صریح و جسور است و در مقابل ابوالعلاء همچانکه شیوة اوست غالباً به طور غیر مستقیم به انتقاد از آفات و آسیبهای رفتاری رجال دین میپردازد. | ||
کلیدواژهها | ||
واژگان کلیدی: رجال دینی؛ ناصر خسرو؛ ابوالعلاء معرّی؛ ادبیّات تطبیقی؛ نقد | ||
مراجع | ||
کتابنامه الف. کتابها
1. جمالالدّین، محمّد السّعید (1389)؛ ادبیّات تطبیقی، پژوهشی تطبیقی در ادبیّات عربی و فارسی، ترجمه: سعید حسامپور و حسین کیانی، شیراز: دانشگاه شیراز. 2. حموی، یاقوت (1992)؛ معجم الأدباء بإرشاد الأدیب إلی معرفة الأدیب، بیروت: دار الغرب الإسلامی. 3. زرّینکوب، عبدالحسین (1378)؛ با کاروان حلّه، چاپ یازدهم، تهران: انتشارات علمی. 4. صفا، ذبیحالله (1371)؛ تاریخ ادبیّات در ایران، جلد دوّم، چاپ یازدهم، تهران: فردوس. 5. فرّوخ، عمر (1381)؛ عقاید فلسفی ابوالعلاءء، ترجمه: حسین خدیوجم، چاپ سوّم، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی. 6. فخری العبهری، میسوری محمود (2005)؛ النّقد الإجتماعی فی لزومیّات أبی العلاء معرّی، رسالة الأدب العربی، جامعة نجاح الوطنیة فلسطین. 7. المعرّی، ابوالعلاء (1999 م.)؛ دیوان اللزومیات، شرح: غرید الشیخ، بیروت: نشر مؤسسة علمی مطبوعات. 8. ناصر خسرو (1388)؛ دیوان اشعار، تصحیح: مجتبی مینوی و مهدی محقق، چاپ هشتم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران. 9. -------- (1355)؛ دیوان اشعار، تصحیح نصرالله تقوی، تهران: انتشارات امیرکبیر. 10. الیازجی، کمال (1997)؛ ابوالعلاء ولزومیاته، الطبعة الثّانیة، بیروت: دار الجمیل. ب. مجلّهها 11. اردستانی رستمی، حمیدرضا (1388)؛ «نابینایی در معرّه، شوریدگانی در ایران»، فصلنامة ادبیّات تطبیقی، سال 3، شمارة 12، صص 11-32. 12. امینی لاری، لیلا و سیّد فضل الله میرقادری (1388)؛ «بررسی تطبیقی افکار و عقاید ابوالعلاء و خیام»، نشریة بوستان ادب، پیاپی 1، صص 15-33. 13. پشتدار، علیمحمّد (1389)؛ «چشمانداز آزادگی و ادب اعتراض در شعر فارسی»، فصلنامة علوم ادبی، دانشکدة ادبیّات دانشگاه قم، سال 3، شمارة 5، صص 157-180. 14. چناری، عبدالامیر (1387)؛ «نقد و بررسی اندیشهها و تعابیر مشترک در آثار ابوالعلاء معرّی و سعدی»، پژوهشنامة علوم انسانی، شمارة 57، صص 47-68. 15. خاقانی، محمد و دیگران، (1389)؛ «جبر و اختیار در جهان بینی حافظ و معرّی»، پژوهشنامه زبان و ادبیّات فارسی، سال 4، شمارة 2، صص 1-22. 16. خورسندی، محمود و رسول دهقان ضاد شهرضا (1385)؛ «تشاؤم در شعر ابوالعلاء معرّی»، مجلّة دانشکدة ادبیّات دانشگاه تهران، سال 2، شمارة 4، صص 99-118. 17. سلمانی، مهدی (1388)؛ «سفر روحانی سنایی و ابوالعلاء»، پژوهشنامه زبان و ادبیّات فارسی، سال اوّل، شمارة 4، صص 69- 86. 18. سیّدی، سیّد حسین و فرامرز آدینهکلات (1389)؛ «بررسی تطبیقی مفهوم مرگ در اندیشة ابوالعلاء معرّی و حکیم عمر خیام»، نشریه ادبیّات تطبیقی، سال اوّل، شماره دوم، صص 117-137. 19. محقّق، مهدی (1355)؛ «چهرة دینی و مذهبی ناصر خسرو در دیوان»، یادنامة ناصر خسرو، مشهد انتشارات دانشگاه فردوسی، صص 493-519. 20. مسبوق، مهدی و دیگران (1391)؛ «از عقل ناصر خسرو تا عقل ابوالعلاء؛ پژوهشی تطبیقی در حوزة موضوعات و مضامین» نشریه ادبیّات تطبیقی دانشگاه شهید باهنر کرمان، دورة 3، شماره 6، صص 240-271 21. میرقادری، سیّد فضلالله و منصوره غلامی (1388)؛ «بررسی تطبیقی سیمای دنیا در شعر ناصر خسرو و ابوالعلاء»، نشریه ادبیّات تطبیقی، سال اوّل، شمارة اوّل صص 207- 237. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,183 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 887 |