تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 368 |
تعداد مقالات | 2,890 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,566,227 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,889 |
صفتسازی و صفتزدایی در زبان فارسی از دیدگاه سرنمون ردهشناختی | ||
مطالعات زبانها و گویشهای غرب ایران | ||
مقاله 5، دوره 6، شماره 20، فروردین 1397، صفحه 91-107 اصل مقاله (1.3 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
امین کریمی1؛ والی رضایی* 2؛ رضوان متولیان نائینی3 | ||
1دانشجوی دکتری دانشگاه اصفهان | ||
2دانشیار گروه زبانشناسی همگانی، دانشگاه اصفهان | ||
3استادیار گروه زبانشناسی همگانی، دانشگاه اصفهان | ||
چکیده | ||
تحقیق حاضر به روش توصیفی-تحلیلی به بررسی صفتسازی و صفتزدایی در زبان فارسی از نگاه سرنمون ردهشناختی میپردازد. این نوشتار به دنبال توصیف و تبیین پدیدههای صفتسازی و صفتزدایی در زبان فارسی، بررسی میزان سرنمونگی صفتهای حاصل از پدیدۀ صفتسازی و سرنمونگی اجزاء کلام حاصل از پدیدۀ صفتزدایی، و ارزیابی نظریۀ سرنمون ردهشناختی در تعیین ویژگیهای سرنمونی اجزاء کلامِ حاصل از این دو پدیده میباشد. کار پیدا کردن کلمات حاصل از فرایندهای صفتسازی و صفتزدایی توسط محققان انجام شده است و سپس دادههای جمعآوریشده بر اساس معیارهای چارچوب نظری تحقیق مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتهاند و کاربرد آنها در پایگاه دادگان زبان فارسی و پیکرۀ بیجنخان مورد بررسی قرار گرفته است. این تحقیق نشان میدهد که در فرایند صفتسازی تغییراز اسمهای < شیء، ارجاع> به صفتهای <شیء، توصیف> صورت میگیرد، در صورتی که در پدیدۀ صفتزدایی، تبدیل از صفات <ویژگی، توصیف> و <کنش، توصیف> به اسمهای <ویژگی، ارجاع> صورت میگیرد. همچنین در هر دو پدیده ما شاهد غیرسرنمونسازی کلمات هستیم. این تحقیق همچنین نشان میدهد که نظریۀ سرنمون ردهشناختی قابلیت تعیین ویژگیهای سرنمونی صفتها و اسمهای حاصل از دو پدیدۀ صفتسازی و صفتزدایی در زبان فارسی را دارد. مهمترین پیامد نظری این نوشتار تأیید ادعای زبانشناسان نقشگرا و شناختی در مورد کاربرد بنیاد بودن دستور زبان است. | ||
کلیدواژهها | ||
صفتسازی؛ صفتزدایی؛ سرنمون ردهشناختی؛ نشانداری ساختاری؛ کنش گزارهای؛ بالقوگی رفتاری | ||
مراجع | ||
احمدی گیوی، حسن و حسن انوری (1374). دستور زبان فارسی 1. تهران: فاطمی. باطنی، محمد رضا (1348). توصیف ساختمان دستور زبان فارسی. تهران: امیرکبیر. ------------ (1363). نگاهی تازه به دستور زبان. تهران: آگاه. بیجنخان، محمود. پیکرۀ متنی اینترنتی زبان فارسی. برگرفته از: www.dadegan.ir. خیامپور، عبدالرسول (1386). دستور زبان فارسی. تبریز: ستوده. زرگر، ناهید (1350). ساختمان صفت در زبان فارسی. رسالۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران. ساسانی، فرهاد (1380). آیا مقولات واژگانی برچسبهای ثابتی دارند؟ پیوستارنگری کیهانی. مجلۀ زبانشناسی، شمارۀ 32، 72-102. صادقی، علی اشرف و غلامرضا ارژنگ (1358). دستور: آموزش متوسطۀ عمومی، فرهنگ و ادب. تهران: وزارت آموزش و پرورش. صدیقیان، مهین (1356). استعمال اسم به جای صفت. مجلۀ سخن، سال 25، 1048-1057. عاصی، مصطفی. پایگاه دادگان زبان فارسی. برگرفته از: www.pldb.ihcs.ac.ir. مشکوۃالدینی، مهدی (1379). دستور زبان فارسی بر پایۀ نظریۀ گشتاری. مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد. Berlin, B. & P. Kay (1969). Basic Color Terms: Their Universality and Evolution. Berkeley, California: University of California Press. Croft, W. (1991). Syntactic Categories and Grammatical Relations: The Cognitive Organization of Information. Chicago: University of Chicago Press. ------------ (2001). Radical Construction Grammar: Syntactic Theory in Typological Perspective. Oxford: Oxford University Press. ------------ (2003). Typology and Universals. Cambridge: Cambridge University Press. Givon, T. (2001). Syntax: a Fundamental Typological Introduction, Vol. 1. Amsterdam & Philadelphia, John Benjamin Publishing Company. Langacker, R. W. (1987). Foundations of Cognitive Grammar. Vol. 1, Theoretical Requisites. Stanford University Press. Langacker, R. W. (2013). Essentials of Cognitive Grammar. Oxford: Oxford University Press. Moravcsik, E. A. (2013). Introducing Language Typology, Cambridge: Cambridge University Press. Rosch, E. (1973). Natural Categories. Cognitive Psychology, 4(3), 328-350. ---------- (1975). Cognitive Representations of Semantic Categories. Journal of Experimental Psychology, 104(3), 192-253. ----------, C. B. Mervis, W. D. Gray, D. M. Johnson & P. Boyes-Braem (1976). Basic Objects in Natural Categories. Cognitive Psychology, 8(3), 382-439. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 858 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 518 |