تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 368 |
تعداد مقالات | 2,890 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,566,179 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,838 |
محدودیتهای ناظر بر زایایی فعلهای برگرفته از اسم و صفت در فارسی معیار | ||
مطالعات زبانها و گویشهای غرب ایران | ||
مقاله 6، دوره 6، شماره 20، فروردین 1397، صفحه 109-132 اصل مقاله (1.27 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
ارسلان گلفام1؛ اردشیر ملکی مقدم2؛ فائقه ابراهیم پورنیک* 3 | ||
1دانشیار زبانشناسی همگانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران | ||
2دانشور زبانشناسی همگانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران | ||
3دانشجوی کارشناسی ارشد زبانشناسی همگانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران | ||
چکیده | ||
در این پژوهش قصد داریم محدودیتهای ناظر برزایایی فعلهای برگرفته از اسم و فعلهای برگرفته از صفت در فارسی معیار را بررسی کنیم. همچنین به دنبال بررسی رابطۀ میان شفافیت و زایایی این الگوی ساخت فعل هستیم. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و جمعآوری دادهها به شیوۀ پیکرهبنیاد است. بدین منظور، فهرستی مشتمل بر 90 فعل تبدیلی را از یک پیکرۀ نوشتاری خودساختۀ 824000 واژهای و پیکرۀ گفتاری که از ضبط مکالمات روزمرۀ گویشوران تهیه شده است، جمعآوری نمودیم. بسامد نمونۀ این افعال در پیکرۀ نوشتاری 1700 و در پیکرۀ گفتاری 775 است.بررسیها نشان داد که در کاربرد پایههای مختوم به واکه برای ساخت این افعال محدودیت وجود دارد. همچنین اکثر واژههایی که پایۀ ساخت این افعال قرار میگیرند، تکهجایی و تعداد محدودی نیز دوهجایی میباشند. در رابطه با محدودیت صرفی نیز از میان مقولات دستوری مختلف تنها مقولۀ اسم و صفت پایۀ ساختن افعال مورد نظر قرار میگیرند. محدودیت دیگر اینکه اسامی و صفات وندی، مرکب و مشتق پایۀ ساخت افعال مورد نظر قرار نمیگیرند. اما عاملی که بیش از همه ساخت افعال مورد بررسی ما را محدود میکند، عامل انسداد است که در این میان وجود افعال مرکب هممعنا مانع ساخت افعال بسیط متناظر میشود. به علاوه، در کنار محدودیتهای ساختاری پیشگفته، محدودیت کاربردی نقش مهمی در عدم پذیرش واژههای ساختهشده با این الگو توسط گویشوران زبان ایفا میکند. در رابطه با ارتباط میان شفافیت و زایایی نیز دریافتیم که شفافیت و تیرگی تأثیری بر زایایی افعال مورد بررسی ندارد. | ||
کلیدواژهها | ||
محدودیت؛ زایایی؛ فعلهای برگرفته از اسم؛ فعلهای برگرفته از صفت؛ شفافیت | ||
مراجع | ||
افراشی، آزیتا (1378). نگاهی به شفافیت و تیرگی در سطح واژههای مرکب. متنپژوهی ادبی، شمارۀ 9 و10، 61-74. صادقی، علی اشرف (1349). تحول افعال بیقاعدۀ زبان فارسی. جستارهای ادبی، شمارۀ 24، 791-801. ------------- (1380). دربارۀ فعلهای جعلی. در: علی اشرف صادقی، مسائل تاریخی زبان فارسی (صص 143-152). تهران: سخن. طباطبائی، علاءالدین (1381). فعل بسیط و مرکب در زبان فارسی. تهران: دانش. منصوری، یدالله (1382). بررسی ساختار فعلهای جعلی در فارسی میانه و فارسی دری. نامۀ فرهنگستان، شمارۀ 22، 108-124. نجفی، ابوالحسن (1387). فارسی سترون یا زایا؟. سخنرانی در شهر کتاب تهران. وبگاه پرواز پروانه. Baayen, H. (1992). Quantitative Aspects of Morphological Productivity. In Yearbook of morphology Bauer, L. (1983 ----------- (2001 Bhatia, V. K. Cooper, W. E. (1975). On Constraining the Production of Denominal Verbs. Foundations of Language Crystal, D. (2011 Dayley, J. P. (1985 De Haas, W. & M. Trommelen Frauenfelder, U. Haspelmath, M. Hewitt, B. G. (1979 Jovanović, V. Ž. (2003). On Productivity. Creativity and Restrictions on Word Conversion in English. Facta Universitatis-Series: Linguistics and Literature, 2(10), 425-436. Levin, B. Löwenadler, J. (2010). Restrictions on Productivity: Defectiveness in Swedish Adjective Paradigms. Marchand, H. (1969). The Categories and Types of Present-Day English Word-Formation: A Synchronic-Diachronic Approach. Beck. Plag, I. (1999 ----------- (2003 ----------- (2004). Productivity. Encyclopedia of Language and Linguistics Plank, F. (1981). Morphologische (Ir-) Regularitäten. Rainer F. (1988). toward a Theory of Blocking, in Geert Booj and Jap van Marle (E ----------- (2005) Constraints on Productivity. In: Pavol Štekauer and Rochelle Lieber (Eds.), Handbook of Word-Formation, 335–352. Dordrecht: Springer. Rose, J. H. (1973). Principled Limitations on Productivity in Denominal Verbs. Švedova, N. J. E | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 672 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 399 |