تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 368 |
تعداد مقالات | 2,890 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,566,171 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,834 |
بررسی تطبیقی مرثیههای ابن رومی و خاقانی در سوگ فرزند | ||
کاوش نامه ادبیات تطبیقی | ||
مقاله 6، دوره 2، شماره 8، بهمن 1391، صفحه 121-137 اصل مقاله (566.08 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
چکیده | ||
چکیده مرثیهسرایی یکی از انواع ادب غنایی است که از دیرباز حضور گستردة خود را در دیوانهای شعری ادب عربی و فارسی تثبیت کرده است. این نوع ادبی که غالباً منحصر به بیان مناقب و فضائل متوفّی است، شعرای زیادی را در ادبیّات این دو قوم به خود دیده است. از جملة این شعرا، ابن رومی و خاقانی هستند که به سبب از دست دادن فرزندان خود، در برخی از مضامین شعری مشترک هستند. یکی از این مضامین، مرثیههایی است که این دو شاعر در سوگ فرزندان خود سرودهاند. سوگواریهای ابن رومی و خاقانی با توجّه به موضوعات مشترکی مانند شکوه از روزگار، بیان خاطرات متوفّی، دوری گزیدن از شادی به سبب از دست دادن فرزند، ناامیدی، توصیف سنگدلی پدر و توصیف لحظات بیماری متوفّی، امکان مقایسه و بررسی تطبیقی را دارند. نگارندگان بر این باورند که ابن رومی در به تصویر کشیدن این موضوعات از خاقانی موفّقتر بوده است؛ زیرا او در گزینش واژگان با طبع و سرشت خود همگام بوده و هیچگاه خود را به تکلّف نیفکنده است. به همین دلیل شعر او از صداقت عاطفه برخوردار است. امّا در مقابل، خاقانی گاه با استعمال واژگانی همچون طرب، چنگ و بربط که تناسبی با مرثیه ندارند و گاه با تشبیهات متکلّفانه از ارزش هنری مرثیة خود کاسته است. روش تحقیق در این مقاله توصیفی - تحلیلی است. این جستار بر آن است تا ضمن تبیین و تشریح موضوعات مشترک در مرثیـههای ابـن رومی و خـاقانی، بـه نقـد و بـررسی تطبیقی سبک و اسلوب هنری سوگنامههای این دو بپردازد. | ||
کلیدواژهها | ||
واژگان کلیدی: ادبیّات تطبیقی؛ مرثیهسرایی؛ سوگ فرزند؛ عاطفه؛ ابن رومی؛ خاقانی | ||
مراجع | ||
کتابنامه الف: کتابها 1. ابن رومی (1998)؛ دیوان علی بن عبّاس، شرح وتحقیق عبدالأمیر علی مُهَنّا، الطّبعة الثانیة، بیروت: منشورات دار ومکتبة الهلال. 2. بقاعی، ایمان (2006)؛ أحلی ما قیل فی الرثاء، بیروت: دارالکتاب العربی. 3. حرّ، عبدالمجید (1992)؛ ابن الرّومی: عصره، حیاته، نفسیته، فنّه من خلال شعره، الطّبعة الأولی، بیروت: دارالکتب العلمیة. 4. خاقانی شروانی، بدیل بن علی (1375)؛ دیوان خاقانی شروانی، به اهتمام منصور جهانگیر (با مقدّمة بدیع الزّمان فروزانفر)، چاپ اول، تهران: نگاه. 5. زرّینکوب، عبدالحسین (1389)؛ دیدار با کعبه جانان: درباره زندگی، آثار و اندیشه خاقانی، چاپ چهارم، تهران: سخن. 6. الزیات، احمد حسن (1977)؛ تاریخ الأدب العربی، بیروت: دار المعرفة. 7. سجّادی، سیّد ضیاءالدین (1374)؛ شاعر صبح: پژوهشی در شعر خاقانی شروانی، چاپ سوم، تهران: سخن. 8. شلق، علی (1960)؛ ابن الرومی فی الصورة والوجود، الطّبعة الأولی، دار النشر للجامعیین. 9. ضیف، شوقی (1384)؛ هنر و سبکهای شعر عربی، ترجمة مرضیه آباد، چاپ اول، مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد. 10. فاخوری، حنّا (1386)؛ تاریخ ادبیّات زبان عربی، ترجمة عبدالمحمّد آیتی، چاپ هفتم، تهران: توس. 11. ولک، رنه و آوستن وارن (1373)؛نظریة ادبیّات، ترجمة ضیاء موحد و پرویز مهاجر، تهران: علمی و فرهنگی. ب: مجلّهها 12. شرکتمقدّم، صدیقه (1388)؛ «تطبیقی مکتبهای ادبیّات»، مجلّة مطالعات ادبیّات تطبیقی، سال سوّم، شمارة 12، کرمان، صص 51-72. 13. مناصرة، عزّالدّین (1984)؛ «بیان الأدب المقارن، اشکالیات الحدود»، أعمال الملتقی الأول للمقارنین العرب، الجزائر: دیوان المطبوعات الجامعیة، صص 115-136. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,649 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,813 |