تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 368 |
تعداد مقالات | 2,890 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,566,204 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,859 |
مقایسه «ما و دیگری» در شعر نسیم شمال و ابراهیم طوقان | ||
کاوش نامه ادبیات تطبیقی | ||
مقاله 1، دوره 8، شماره 31، آذر 1397، صفحه 1-26 اصل مقاله (2.61 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
معصومه حاجی عموشا1؛ ابراهیم آرمن* 2؛ فرهاد طهماسبی3 | ||
1دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات عربی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران | ||
2دانشیار گروه زبان و ادبیّات عربی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج، ایران | ||
3دانشیار گروه زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
روحِ ادبیّات مقاومت، زندهکردن احساسات ملّی و امید در مردم و مدافعان وطن علیه دشمنان خارجی و رهبران خیانتکار داخلی است تا آنها را به پایداری و مقاومت در راه وطن وادار کند. سیّد اشرفالدّین حسینی معروف به نسیم شمال و ابراهیم طوقان، معروف به شاعر ملّی فلسطین، در دو مقطع حسّاس تاریخی ایران و فلسطین، ازجمله نمایندگان شعر مقاومت هستند. پژوهش حاضر میکوشد با روش توصیفی - تحلیلی و با تکیه بر رویکرد «ما و دیگران»، شعر این دو شاعر را با هم مقایسه و صف دشمنان داخلی و خارجی وطن را از دوستان، حامیان و فداکارانش جدا کند و بهعبارتی، روش تحقیقی، «ما و دیگری» را در شعرهای وطنی آنها، شناسایی و معرّفی نماید. دشمنان وطن، همدستانی داخلی دارند که یا در لباس دوست ظاهر میشوند و یا بر مرکب جهل، خرافه، استبداد و زر و زور سوارند. این دو شاعر، نابسامانی و چالش وطن را تنها به استعمار خارجی و استبداد داخلی منحصر نمیکنند، بلکه مزدوران داخلی و حتّی خود مردم و برخی خصلتهای منفی، مانند جهل و سرسپردگی را، در ایجاد مصیبتها و شرایط ناگوار تاریخی وطن، شریک میدانند. صف مدافعان وطن در شعر هر دو شاعر تقریباً مشابه است؛ ولی درخصوص دشمنان، طوقان بر دشمن خارجی و همدستان داخلیاش و نسیم شمال بر استبداد و عوامل داخلی و خصلتهای منفی جامعه، تأکید بیشتری دارد. | ||
کلیدواژهها | ||
ادبیّات تطبیقی؛ شعر مقاومت؛ وطندوستی؛ ما و دیگری | ||
مراجع | ||
1. احتشامالسّلطنه (1366)؛ خاطرات، به کوشش سیّد مهدی موسوی، تهران: زوّار. 2. البعینی، نجیب (1991)؛ شعراء عرب معاصرون، بیروت: دار المناهل. 3. بکّار، یوسف (2004)؛ ابراهیم طوقان (اضواء جدیده)، بیروت: المؤسّسة العربیّة للدّراسات والنّشر. 4. الجیوسی، سلمی الخضری (2007)؛ الإتّجاهات والحرکات فی الشّعر العربی الحدیث، بیروت: مرکز دراسات الوحدة العربیّة. 5. حریری، نجلا (1385)؛ اصول و روشهای پژوهش کیفی، تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات. 6. سلیمان، خالده (1376)؛ فلسطین و شعر معاصر عرب، ترجمة شهره باقری و عبدالحسین فرزاد، تهران: چشمه. 7. شراره، عبداللّطیف (1964)؛ ابراهیم طوقان، دراسة تحلیلیّة، بیروت: دار صادر و دار بیروت. 8. شیخلووند، فاطمه (1384)؛ بررسی شعر سیّد اشرفالدّین حسینی، شاعر مردم، یادنامة اشرفالدّین حسینی، به اهتمام علیاصغر محمّدخانی، تهران: سخن. 9. صفاتاج، مجید (1380)؛ دانشنامة فلسطین، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی. 10. --------- (1385)؛ فرهنگ جامع فلسطین، تهران: مؤسّسة انتشاراتی تجسّم خلّاق. 11. طه، المتوکّل (1998)؛ الکنوز (ما لم یعرف عن ابراهیم طوقان)، القدس: مؤسّسة الأسوار، عکّا. 12. ------- (2004)؛ حدائق ابراهیم (أوراق ابراهیم طوقان ورسائله ودراسات فی شعره)، بیروت: المؤسّسة العربیّة للدّراسات والنّشر. 13. الطّریفی، یوسف عطا (2008)؛ ابراهیم طوقان، حیاته وشعره، عمان: الأهلیّة للنّشر والتّوزیع. 14. طوقان، إبراهیم (1990)؛ دیوان اشعار، بیروت: دار القدس. 15. عبدالرّؤوف، سلیم محمّد (1385)؛ آژانس یهود، ترجمة کاظم نراقی، تهران: اطّلاعات. 16. فرکلاف، نورمن (1379)؛ تحلیل گفتمان انتقادی، ترجمة فاطمه شایستهپیران، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانهها. 17. کیّالی، عبدالوهاب (1366)؛ تاریخنویس فلسطین، ترجمة محمّد جواهرکلام، تهران: امیرکبیر. 18. محمّد شراب، محمّد (2006)؛ شعراء فلسطین فی العصر الحدیث، أردن: دار الاهلیّة للّنشر والتّوزیع. 19. مناع، عادل (1999)؛ تاریخ فلسطین فی أواخر العهد العثمانی، بیروت: مؤسّسة الدّراسات الفلسطینیّة. 20. نسیم شمال (1387)؛ باغ بهشت (دیوان شعر)، تهران: رجبی. ب: مجلاّت 21. پیشوایی علوی، محسن و مسعود باوانپوری (1394)؛ «مقایسه بنمایههای پایداری نسیم شمال و صالح محمود هواری»، متنپژوهی ادبی، شمارة 66، صص 115-152. 22. دزفولیان، کاظم و عیسی امنخانی (1388)؛ «دیگری و نقش آن در داستانهای شاهنامه»، مجلّة پژوهش زبان و ادبیّات فارسی، شمارة 13، صص 1-24. 23. رنجبر، محمود و علی صفایی (1393)؛ «بازخوانی جامعهشناختی نظریّة بلا در شعر سیّد اشرفالدّین گیلانی (نسیم شمال)»، جامعهشناسی تاریخی، شمارة 13، صص 107-130. 24. سجودی، فرزان (1385)؛ ساختار شعر پایداری، مجله بیناب، شماره 10، صص 158-163. 25. سلیمی، علی و پیمان صالحی (1389)؛ «بررسی بازتاب عشق به وطن در شعر بهار و ابراهیم طوقان»، مجلّة مطالعات ادبیّات تطبیقی، شمارة 15، صص 97-122. 26. -------- و سمانه نوروزی (1392)؛ «پایداری در شعر فرّخی یزدی و ابراهیم طوقان»، کاوشنامة ادبیّات تطبیقی، سال سوم، شمارة 9، صص 109-136. 27. شرکتمقدم، صدیقه (1388)؛ «مکتبهای ادبیّات تطبیقی»، فصلنامة ادبیّات تطبیقی، سال سوم، شمارة 12، صص 51-71. 28. صادقزاده، محمود و طاهره تقوی شوازی (1391)؛ «بررسی تصویر دشمنان ملّت در اشعار کودکانه نسیم شمال»، مطالعات ادبیّات کودک، شمارة 6. صص 41-58. 29. صدرینیا، باقر (1371)؛ «اندیشة عدالت اجتماعی در شعر سیّد اشرفالدّین گیلانی»، نامة فرهنگ، شمارة 7، صص 94-99. 30. صفری، جهانگیر و رقیّه همّتیان (1389)؛ «نگاهی به سیمای مجلس شورای ملّی در نسیم شمال»، مجلّة اطّلاعات سیاسی - اقتصادی، شمارة 277-278، صص 202-213. 31. فاضلی، محمّد (1383)؛ «گفتمان و تحلیل گفتمان انتقادی»، پژوهشنامة علوم انسانی و اجتماعی، سال چهارم، شمارة چهاردهم، صص 81-107. 32. فوزی، ناهده و فروغ الهی (1392)؛ «جایگاه تودة مردم در جریانهای سیاسی از منظر عارف قزوینی و ابراهیم طوقان»، مجلّة ادبیّات فارسی، شمارة 24، صص 135-160. 33. کیانی، حسین و میرقادری، سیّد فضلالله (388)؛ «شهید و جانباز در شعر ابراهیم طوقان»، مجلّة ادبیّات پایداری، شمارة 1، صص 127-142. 34. محمودی، معصومه (1393)؛ «گفتمان و تصویر دیگری در سفرنامة ناصرخسرو»، مجلّة برنامهریزی و گردشگری، شمارة 11، صص 160-178. 35. ملاّابراهیمی، عزّت و معصومه حاجی عموشا (1395)؛ «کاربرد اسلوب طنز در سرودههای نسیم شمال و ابراهیم طوقان»، مجلّة مطالعات ادبیّات تطبیقی، شمارة 38، صص 51-70. 36. ممتحن، مهدی و فروغ الهی (1388)؛ «مقایسة ناسیونالیسم در اشعار ملّی عارف قزوینی و ابراهیم طوقان»، مجلّة مطالعات ادبیّات تطبیقی، سال سوم، شمارة 10، صص 243-274. 37. موسوی، سید هاشم (1383)؛ «بازتاب قشربندی اجتماعی در طنز نسیم شمال و افراشته»، پژوهشنامة ادب غنائی، شمارة 2، صص 165-181. 38. نظری، علی و قاسم صحرایی (1386)؛ «بازتاب مشروطیّت در اشعار نسیم شمال و احمد شوقی»، مجلّة پژوهش زبان و ادبیّات فارسی، شمارة 8، صص 123-144. 39. وارستهفر، افسانه، دلشاد عامری و افسر افشاری نادری (1389)؛ تصویر جامعه در اشعار سیّد اشرفالدّین گیلانی «نسیم شمال»، پژوهشنامة فرهنگ و ادب، دورة 6، شمارة 1، صص 372-394. ج: پایاننامهها 40. آذری، زهره (1386)؛ نقد صورت و معنا در شعر ابراهیم طوقان، پایاننامة کارشناسیارشد، کرمانشاه: دانشگاه رازی. 41. اصغری پهلوان، محسن (1395)؛ بررسی تطبیقی مضامین سیاسی و اجتماعی در شعر احمد مطر و نسیم شمال، پایاننامة کارشناسیارشد، قم: دانشگاه قم. 42. برزگر، مهدی (1385)؛ ابراهیم طوقان، شعره و حیاته، پایاننامة کارشناسیارشد، تهران: دانشگاه علّامه طباطبایی. 43. عبدی، حمید (1388)؛ بررسی وقایع سیاسی و اجتماعی فلسطین در شعر ابراهیم طوقان، پایاننامة کارشناسیارشد، قم: دانشگاه قم. 44. عظیمی، کاظم (1384)؛ بررسی زندگی و نقد شعر ابراهیم طوقان، پایاننامة کارشناسیارشد، تهران: دانشگاه تربیت مدرّس. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,112 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 650 |