تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 368 |
تعداد مقالات | 2,890 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,566,174 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,838 |
بررسی تطبیقی مفهوم عشق در سوانح العشّاق احمد غزالی و عطف الألف ابوالحسن دیلمی | ||
کاوش نامه ادبیات تطبیقی | ||
مقاله 9، دوره 8، شماره 31، آذر 1397، صفحه 187-210 اصل مقاله (1.97 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
عیسی نجفی* 1؛ رضا یاری والا2 | ||
1استادیار، گروه زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران | ||
2کارشناسارشد زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران | ||
چکیده | ||
موضوع پژوهش حاضر بررسی عشق در نخستین آثار مستقل عارفان ایرانی است. احمد غزالی، رسالة سوانح العشّاق را بهعنوان نخستین اثر مستقل در این زمینه از خود بهجای گذاشته است. وی در این رساله، مسائل پیرامون عشق را با دیدگاهی روانشناسانه با زبانی ادبی بیان کرده است. در قرن چهارم هجری، ابوالحسن دیلمی، عارف خوشقریحة ایرانی کتاب عطف الألف المألوف علی اللام المعطوف را در این باب به زبان عربی نگاشته بود که این اثر هم، رنگی کاملاً روانشناسانه دارد. دیلمی، گرچه از تفکّرات فلاسفة یونانی، بهویژه افلاطون تأثیر پذیرفته، امّا آمیختن نظرات آنان با مبانی دینی شریعت اسلام ایدة اوست. در این جستار، سعی شده شباهتها و تفاوتهای دو اثر بهصورت تطبیقی نشان داده شود بهگونهای که از دل این رویکرد، نتایج خاص و منطقی بهدست آید. احمد غزالی چون تجربة ابوالحسن دیلمی را در اختیار داشته، به نظریّهپردازی در باب عشق و محبت نپرداخته است؛ همچنین، زبان شاعرانه و تعمّد وی در بیان اشارهای مطالب، سبب دشواری فهم اثر او شده است؛ در حالی که دیلمی هم نظریّهپرداز است و هم با زبانی علمی و شیوا به بیان مطالب پرداخته است؛ البته این دو، با هدف آثارشان چنان قلم و سبکی اختیار کردهاند. | ||
کلیدواژهها | ||
ادبیّات تطبیقی؛ عشق و محبّت؛ احمد غزالی؛ سوانح العشّاق؛ ابوالحسن دیلمی؛ عطف الألف المألوف | ||
مراجع | ||
1. آبراهاموف، بنیامین (1388)؛ عشق الهی در عرفان اسلامی، ترجمة حمیرا ارسنجانی، ویراستة مصطفی ملکیان، چاپ اوّل، تهران: نگاه معاصر. 2. ابن الدباغ، عبدالرحمن بن محمّد الانصاری (1379)؛ مشارق انوار القلوب و مفاتیح اسرار الغیوب، تحقیق: ه-ریتر، ترجمه: قاسم انصاری، چاپ اول، تهران: طهوری. 3. ابن عربی، محییالدین (1386)؛ الفتوحات المکیة فی معرفة أسرار المالکیة والملکیة، ترجمة محمّد خواجوی، چاپ چهارم، تهران: مولوی. 4. افلاطون (1385)؛ ضیافت، مقدمة محمّدعلی فروغی، چاپ اوّل، تهران: نیل. 5. بقلی شیرازی، روزبهان (1379)؛ عبهر العاشقین، تصحیح هنری کربن و محمّد معین، چاپ چهارم، تهران: منوچهری. 6. جمعی از نویسندگان به سرپرستی غلامحسین مصاحب (1374)؛ دائرة المعارف فارسی، تهران: شرکت سهامی کتابهای جیبی وابسته به انتشارات امیرکبیر. 7. چیتیک، ویلیام (1388)؛ درآمدی بر تصوّف و عرفان اسلامی، ترجمة جلیل پروین، چاپ اول، تهران: حکمت. 8. دهخدا، علیاکبر (1346)؛ لغتنامه، زیر نظر دکتر معین، تهران: دانشگاه تهران. 9. الدّیلمی، علی بن محمّد (1962)؛ عطف الألف المألوف علی اللام المعطوف، القاهرة: المعهد العلمی الفرنسی للآثار الشّرقیّة. 10. -------------- (1390)؛ عطف الألف المألوف علی اللام المعطوف، ترجمة عیسی نجفی و تورج زینیوند، چاپ اوّل، کرمانشاه: دانشگاه رازی. 11. ریتر، هلموت (1377)؛ دریای جان، ترجمة (جلد 1) عبّاس زریاب خویی و مهرآفاق بایبوردی، تهران: الهدایی 12. --------- (1379)؛ دریای جان، جلد 2، ترجمة مهرآفاق بایبوردی، چاپ دوّم، تهران: الهدایی. 13. غزالی، احمد (1359)؛ سوانح، تصحیح هلموت ریتر، مقدّمه و شرح نصرالله پورجوادی، تهران: بنیاد فرهنگ ایران. 14. --------- (1370)؛ مجموعهآثار فارسی احمد غزالی (سوانح العشّاق)، به اهتمام احمد مجاهد، چاپ دوم، تهران: دانشگاه تهران. 15. مولانا، جلالالدین محمّد (1357)؛ مثنوی معنوی، مقدّمه و شرححال بدیعالزّمان فروزانفر، حواشی و تعلیقات م. درویش، چاپ هشتم، تهران: علمی 16. ----------------- (1363)؛ کلّیّات شمس، با تصحیح و حواشی بدیعالزمان فروزانفر، چاپ سوم، تهران: سپهر. ب: مجلاّت 17. ابوالقاسمی، سیده مریم (1381)؛ «سیری در افکار و اندیشههای احمد غزالی»، پژوهشنامة علوم انسانی، شماره 33، صص233-252. 18. اسماعیلپور، ولیاله (1390)؛ «مفهوم عشق و مقایسۀ آن در دستگاه فکری احمد غزالی و عینالقضات همدانی با تأکید بر سوانح العشاق، تمهیدات، نامهها و لوایح»، فصلنامۀ زبان و ادب فارسی دانشگاه آزاد کردستان، سال سوم، شمارة 6، 25-46. 19. زینیوند، تورج و عیسی نجفی (1391)؛ «بازتاب اندیشههای ابوالحسن دیلمی در آثار برخی بزرگان تصوّف اسلامی»، فصلنامة مطالعات عرفانی، دانشگاه کاشان، شمارة 15، صص 53-76. 20. منصف، مصطفی و احمدرضا صیادی (1388)؛ «کدام افضل است؟ عشق یا محبّت»، فصلنامة ادب و زبان، دانشکدة ادبیّات و علوم انسانی کرمان، شمارة 25، صص 274-297. 21. نزهت، بهمن (1389)؛ «نظریّة عشق در متون کهن عرفانی»، فصلنامة متنپژوهی، دانشکده ادبیّات فارسی و زبانهای خارجی دانشگاه علامه طباطبایی، سال 14، شمارة 43، صص 47-62. 22. ---------؛ علیرضا مظفری و سمیه جبارپور (1397)؛ سیر و تطوّر نظریّۀ عشق در آرا و اندیشههای عرفانی -فلسفی روزبهان و ابن دباغ»، متنپژوهی ادبی، سال 22، شمارة 76، صص 7-32. ج: پایاننامهها 23. سلیمانی، علی اشرف (1393)، مقایسه اندیشههای احمد غزالی در سوانح العشاق با مثنوی معنوی مولوی،استاد راهنما: ابراهیم رحیمی زنگنه، کارشناسیارشد زبان و ادبیات فارسی، کرمانشاه: دانشگاه آزاد اسلامی. 24. طایفه، سیما (1391)؛ بررسی مفهوم، ماهیت و کارکرد «عشق» از نظر احمد غزالی و امام محمد غزالی، استاد راهنما: لیلا هوشنگی، کارشناسیارشد زبان و ادبیات فارسی، تهران: دانشگاه الزهرا. 25. هاشمی، زهره (1392)؛ بررسی نظامهای استعاری عشق در پنج متن عرفانی براساس نظریه استعارهشناختی،استاد راهنما: محمود فتوحی رودمعجنی، دکترای تخصصی زبان و ادبیات فارسی، مشهد: دانشگاه فردوسی. 26. یغمایی زارع، شهرام (1391)؛ شرح و تفسیر جامع رسالة «سوانح العشّاق» احمد غزالی، استاد راهنما: زرینتاج واردی، کارشناسیارشد زبان و ادبیات فارسی، شیراز: دانشگاه شیراز. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 999 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 561 |