تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 368 |
تعداد مقالات | 2,890 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,566,234 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,892 |
خردورزی در منظومههای تمثیلی احمد شوقی و پروین اعتصامی | ||
کاوش نامه ادبیات تطبیقی | ||
مقاله 3، دوره 8، شماره 30، شهریور 1397، صفحه 41-68 اصل مقاله (2.73 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
علی اصغر روان شاد* 1؛ احمد ابراهیمی نیا2 | ||
1استادیار گروه زبان و ادبیّات دانشگاه یزد، ایران | ||
2دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات عربی، دانشگاه یزد، ایران | ||
چکیده | ||
احمد شوقی، شاعر پرآوازة ادبیات معاصر عربی و پروین اعتصامی، بانوی شهیر شعر معاصر فارسی از شاعرانی هستند که با استفاده از ظرفیّت تعلیمی شعر، به امر آموزش و تربیت، بهویژه تربیت کودکان و نوجوانان، اقدام کرده و برای این منظور، به سرودن منظومههای تمثیلیروی آوردهاند. اهمّیّت این نوع از قصّهها در سهولت انتقال مفاهیم اخلاقی، تربیتی و اجتماعی به مخاطب است. با توجّه به ضرورت و اهمّیّت بازشناسی این مفاهیم در بررسیهای تطبیقی، این پژوهش به دنبال این هدف است که با روش توصیفی- تحلیلی و بر اساس مکتب ادبیات تطبیقی آمریکایی به مقایسه و تحلیل خردورزی که یکی از مهمترین مضامین در اشعار احمد شوقی و پروین اعتصامی است، بپردازد تا از این طریق، وجوه تشابه و تفاوت اندیشههای دو شاعر را نمایان سازد. یافتههای تحقیق، بیانگر این است که شوقی و پروین، خرد را چراغ راهنمای زندگی فرد معرّفی میکنند که وی با بهکارگیری آن، میتواند موانع و مشکلات را از پیشرو بردارد و با فهم معنای واقعی زندگی، آیندۀ روشنی را برای خود رقم بزند. دو شاعر معتقدند که آنچه موجب غنای عقل و تکامل آن میشود، کسب تجربه است. آن دو، رعایت احتیاط را نشانۀ خردورزی میدانند و کسی را خردمند به حساب میآورند که همواره جانب احتیاط را نگه دارد. در زمینۀ تفاوت دیدگاهها؛ شوقی، رشد مادّی و دنیوی را به عنوان یکی از نتایج خردورزی مطرح میکند و حال آنکه، پروین با صراحت بر رشد و کمال معنوی و روحانی تأکید میکند. | ||
کلیدواژهها | ||
ادبیات تطبیقی؛ احمد شوقی؛ پروین اعتصامی؛ منظومۀ تمثیلی؛ خردورزی | ||
مراجع | ||
الف: کتابها
1. ابن منظور، محمّد بن مکرّم (1988)؛ لسان العرب، المجلّد التّاسع، نسقه وعلّق علیه: علی شیری، الطّبعة الأولی، بیروت: دار إحیاء التّراث العربی. 2. ابوحاقه، احمد؛ ایلیا الحاوی وجوزیف الیاس (2000)؛ المفید فی الأدب العربی، الجزء الثّالث، الطّبعة الأولی، بیروت: دار العلم للملایین. 3. اعتصامی، پروین (1367)؛ دیوان، به کوشش و مقدّمۀ منوچهر مظفّریان، چاپ سوّم، تهران: ایران. 4. ----------- (1977)؛ دیوان قصائد و مثنویّات و تمثیلات و مقطّعات پروین اعتصامی، چاپ هفتم، تهران: ناشر ابوالفتح اعتصامی. 5. انوری، حسن (1393)؛ فرهنگ بزرگ سخن، جلد سوّم، چهارم و پنجم، چاپ هشتم، تهران: سخن. 6. براهنی، رضا (1362)؛ قصّهنویسی، چاپ سوّم، تهران: نشر نو. 7. برونل، پیِر؛ ایوان بلانژه؛ دانیل کوتی؛ فلیپ سِلیه و میشل تروفه (1376)؛ تاریخ ادبیات فرانسه، جلد دوّم: قرن هفدهم، ترجمة افضل وثوقی، چاپ اوّل، تهران: سمت. 8. بیرجندی، پرویز؛ قاسم کبیری؛ اکبر میرحسینی؛ مهدی نوروزی و محمود نورمحمّدی (1378)؛ فرهنگ دانشگاهی رهنما، انگلیسی- فارسی، جلد اوّل، چاپ اوّل، تهران: رهنما. 9. پورنامداریان، تقی (1386)؛ رمز و داستانهای رمزی در ادب فارسی، چاپ ششم، تهران: علمی و فرهنگی. 10. الحاوی، ایلیا (1983)؛ أحمد شوقی، الجزء الأوّل، الطّبعة الثّالثة، بیروت: دار الکتب اللّبنانی. 11. خفاجی، محمّد عبدالمنعم (1992)؛ دراسات فی الأدب العربی الحدیث ومدارسه، الجزء الأوّل، بیروت: دار الجیل. 12. خلیل، ابراهیم (2003)؛ مدخل لدراسه الشّعر العربی الحدیث،عمان: دار المسیرة للنّشر والتّوزیع والطّباعة. 13. دهخدا، علیاکبر (1373)؛ لغتنامه، جلد چهارم، چاپ اوّل، تهران: دانشگاه تهران. 14. ذاکرحسین، عبدالرّحیم (1377)؛ ادبیات سیاسی ایران در عصر مشروطیّت، جلد دوّم، چاپ اوّل، تهران: علم. 15. سجّادی، سیّد جعفر (1361)؛ فرهنگ علوم عقلی، تهران: انجمن اسلامی حکمت و فلسفه ایران. 16. شمس الدّین، مجدی محمّد (2006)؛ القصّ بین الحقیقه والخیال، القاهرة: الهیئة المصریّة العامّة للکتاب. 17. شمیسا، سیروس (1378)؛ انواع ادبی، تهران: فردوس. 18. شوقی، احمد (1992)؛ الشّوقیات، الجزء الرّابع، الطّبعة الثّانیة عشرة، بیروت: دار الکتاب العربی. 19. صلیبا، جمیل (1381)؛ فرهنگ فلسفی، ترجمة منوچهر صانعی درّهبیدی، چاپ دوّم، تهران: حکمت. 20. الفاخوری، حنّا (1986)؛ الجامع فی تاریخ الأدب العربی: الأدب الحدیث، بیروت: دار الجیل. 21. معین، محمّد (1377)؛ فرهنگ فارسی، جلد اوّل، چاپ دوازدهم، تهران: امیرکبیر. 22. میرانصاری، علی (1376)؛ اسنادی از مشاهیر ادب معاصر ایران، جلد اوّل، چاپ اوّل، تهران: سازمان اسناد ملّی ایران.
ب: مجلاّت 23. ایراندوست تبریزی، رضا (1371)؛ «شخصیّت و اخلاق در فابلهای پروین اعتصامی و ژان دو لافونتن (بحثی در ادبیات تطبیقی)» نشریۀ دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تبریز، دورۀ 35، شمارۀ 142-143، صص 1-53. 24. روانشاد، علی اصغر و محسن زمانی (1392)؛ «داستان پرندگان در شعر احمد شوقی با تأکید بر جنبههای نمادین، تربیتی، اجتماعی و سیاسی »، مجلّۀ نقد ادب معاصر عربی، سال سوّم، 4 علمی- پژوهشی، صص 1-24. 25. زینیوند، تورج و روژین نادری (1394)؛ «جایگاه حسام الخطیب در ادبیات تطبیقی جهان عرب»، مجلّۀ ادبیات تطبیقی (فرهنگستان زبان و ادبیفارسی) ، پیاپی 11، صص 180-220. 26. ﺷﻬﺎب، رافد سالم ﺳرﺣﺎن (2013)؛ «أدب اﻷطﻔﺎل ﻓﻲ اﻟﻌﺎﻟم اﻟﻌرﺑﻲ ﻣﻔﻬوﻣﻪ، نشأته، أﻧواﻋﻪ و تطوّرﻩ»، مجلّه التّقّنی، المجلّد 26، اﻟﻌدد السّادس، صص 20-36. 27.عزبدفتری، بهروز (1390)؛ «حکایت تمثیلی (فابل) مشغلۀ نظر ویگوتسکی»، کتاب ماه ادبیات، سال پنجم، شمارۀ 49، (پیاپی 163)، صص 4-13. 28. ملکمحمّدی، ناهید (1388)؛ «فابل در مرزبان نامه»، رشد آموزش زبان و ادب فارسی، دورۀ 23، شمارۀ دوّم، صص 9-11. 29.یوسفی، ابراهیم و زهرا راستگو (1394)؛ «فابل در دیوان پروین اعتصامی»، رشد آموزش زبان و ادب فارسی، دورۀ 29، شمارۀ اوّل، صص 41-43. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 874 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,036 |