تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 368 |
تعداد مقالات | 2,890 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,566,188 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,821,851 |
مقایسه دو روش تصمیم گیری فرایند تحلیل شبکه ای و تحلیل سلسلهمراتبی فازی بهمنظور ارزیابی توان اکولوژیک کاربری اکوتوریسم (مطالعه موردی: آثار طبیعی ملّی دهلران) | ||
جغرافیا و پایداری محیط | ||
مقاله 4، دوره 8، شماره 3 - شماره پیاپی 28، آذر 1397، صفحه 51-63 اصل مقاله (2.04 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسنده | ||
محسن توکلی* | ||
استادیار مهندسی منابع طبیعی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران | ||
چکیده | ||
بهرهبرداری مستمر از منابع طبیعی تجدیدشونده، متضمّن شناسایی توان اکولوژیک سرزمین در هر محیط است و این شناسایی، با کمک مدیریت بهینه و برنامهریزیشده، امکان استفاده از منابع را فراهم آورده و از تخریب محیط جلوگیری میکند. آثار طبیعی ملّی دهلران در قالب سه اثر مهمّ طبیعی ملّی شامل چشمههای آبگرم، چشمههای قیر و غار خفاش میتواند بستر مناسبی برای جذب اکوتوریسم در منطقه فراهم کند؛ بنابراین، ترویج اکوتوریسم در این منطقه، بهعنوان پشتوانهای برای حفاظت و ابزاری برای تسهیل مدیریت آن محسوب میشود. با توجّه به این موضوع، در پژوهش حاضر به ارزیابی و مدلسازی توان اکولوژیک این منطقه برای کاربری اکوتوریسم پرداخته شده است. در این راستا، پس از انجام مطالعات پایه و تهیّة نقشههای موضوعی منطقه از معیارهای خاک، اقلیم، فیزیوگرافی و پوشش گیاهی از روشهای تصمیمگیری چندمعیاره، تحلیل سلسلهمراتبی فازی چانگ و فرایند تحلیل شبکهای بهمنظور استانداردسازی و تعیین وزن معیارها استفاده شد. درنهایت، نقشههای واحدهای زیستمحیطی منطقه تولید و سپس مدل اکولوژیکی توان منطقه برای اولویّتبندی کاربری اکوتوریسم پس از آمایش و بررسی مدل اکولوژیک مخدوم، با استفاده از مدل ترکیب خطّی وزنی تهیّه و در سه طبقه برای منطقه ارائه شد. نتایج نشان داد، در روش تحلیل سلسلهمراتبی فازی، 80% از مساحت منطقه برای کاربری اراضی اکوتوریسم مساعد است که با واقعیّت سازگاری بیشتری داشت، در صورتی که در روش فرایند تحلیل شبکهای، 62% از مساحت منطقه مساعد دیده شد. از پژوهش حاضر این نتیجه گرفته شد که روش تحلیل سلسلهمراتبی فازی، انعطافپذیری بیشتر و قابلیت بالاتری در تعیین مناطق مناسب برای کاربری اکوتوریسم دارد. | ||
کلیدواژهها | ||
ارزیابی توان اکولوژیک؛ اکوتوریسم؛ فرایند تحلیل شبکه ای؛ تحلیل سلسلهمراتبی فازی؛ آثار طبیعی ملّی دهلران | ||
مراجع | ||
ارجمند، احمد (1390) امکانسنجی ایجاد مناطق نمونة اکوتوریسم (مطالعة موردی: ورزنه)، پایاننامة کارشناسی ارشد، استاد راهنما: دکتر مهران مقصودی، دانشکدة جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران. اقدر، حسین؛ محمدیاری، فاطمه؛ پورخباز، حمیدرضا؛ رحیمی، وحید (1396) مقایسة دو روش تصمیمگیری Fuzzy-AHP و ANP جهت رتبهبندی تناسب اراضی بهمنظور کاربری اکوتوریسم (مطالعة موردی: منطقة خائیز بهبهان)، پژوهشهای جغرافیای انسانی، 49 (3)، صص. 635-621. انتظاری، مژگان، آقاییپور، یوسف (1393) پتانسیلهای اکوتوریسم و ژئوتوریسمی منطقة نمونة گردشگری بیستون با استفاده از تکنیک SOWT، پژوهش و برنامهریزی شهری، 5 (16)، صص. 88-75. پورخباز، حمیدرضا؛ اقدر، حسین؛ محمدیاری، فاطمه؛ رحیمی، وحید (1393) اجرای مدل اکولوژیک کشاورزی با استفاده از AHP و FAHP در محیط GIS (مطالعة موردی: منطقة خائیز بهبهان)، برنامهریزی و آمایش فضا، 18 (3)، صص. 48-21. تولایی، سیمین؛ سلیمانی، محمد؛ جهانی دولتآباد، رحمان؛ جهانی دولتآباد، اسماعیل (1396) نقش مشارکت جوامع محلّی در گردشگری پایدار (مطالعة موردی: سرعین)، پژوهشهای جغرافیای انسانی، 49 (1)، صص. 113-95. جعفری، ضحی؛ میکائیلی تبریزی، علیرضا؛ محمدزاده، مرجان؛ عبدی، امید (1390) ارزیابی توان طبیعتگردی پارک ملّی گلستان با استفاده از روش ارزیابی چندمعیاره و GIS، تحقیقات منابع طبیعی تجدیدشونده، 2 (4)، صص. 37-25. رحیمی، وحید؛ پورخباز، حمیدرضا؛ اقدر، حسین؛ محمدیاری، فاطمه (1394) مقایسة مدلهای FAHP باکلی و ANP در ارزیابی توان جنگلداری (مطالعة موردی: حاشیة شهر بهبهان)، بومشناسی کاربری، 4 (13)، صص. 30-15. صیدایی، سید اسکندر؛ حسینی، سید سمیه (1396) ارزیابی، ظرفیتسنجی و پهنهبندی مناطق مستعدّ گردشگری با استفاده از سیستم اطّلاعات جغرافیایی (مطالعة موردی: استان اصفهان)، پژوهشهای جغرافیای انسانی، 49 (1)، صص. 94-81. عطائی، محمد (1389) تصمیمگیری چندمعیاره، انتشارات دانشگاه صنعتی شاهرود، سمنان. مخدوم، مجید؛ درویشصفت، علیاصغر؛ جعفرزاده، هورفر؛ مخدوم، عبدالرضا (1392) ارزیابی و برنامهریزی محیط زیست با سامانههای اطّلاعات جغرافیایی، انتشارات دانشگاه تهران، تهران. مقصودی، مهران؛ فرجی سبکبار، حسنعلی؛ پرواز، حمیده؛ بهنام مرشدی، حسن (1394) مکانیابی مناطق بهینة توسعة اکوتوریسم در پارک ملّی کویر با استفاده از GIS و الگوریتم ژنتیک، پژوهشهای جغرافیای انسانی، 47 (2)، صص. 390-367. Basinski, J. J. (1985) Land Evaluation, Some General Considerations, In Environment Planning and Managemented, Csiro Canberra, 13, pp. 59-65. Baskent, E. Z. Keles, S. (2005) Spatial forest planning: A review, Ecological modelling، 188, pp. 145-173. Cheng, E. W. L., Li, H. Yu. L. (2007) A GIS Approach to Shopping Mall Location Selection, Building and Environment, 42 (2), pp. 884-892. Geneletti, D. Duren, I. V. (2008) Protected Area Zoning for Conservation and Use: A Combination of Spatial Multi-Criteria and Multi-Objective Evaluation, Landscape and Urban Planning, 85 (2), pp. 97-110. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 685 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 522 |