تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 356 |
تعداد مقالات | 2,688 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,465,117 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,723,374 |
بررسی میزان تابآوری شهرستان دهگلان در برابر بلایای طبیعی | ||
جغرافیا و پایداری محیط | ||
دوره 13، شماره 4 - شماره پیاپی 49، دی 1402، صفحه 1-17 اصل مقاله (1.17 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/ges.2023.7757.2535 | ||
نویسندگان | ||
ابوالقاسم تقی زادفانید* 1؛ فریبا کرمی2؛ فاطمه تیلکوی3 | ||
1گروه جغرافیا و برنامهریزی روستایی، دانشکده برنامهریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران. | ||
2گروه ژئومورفولوژی، دانشکده برنامهریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران. | ||
3دانشجوی دکتری برنامهریزی آمایش سرزمین، دانشکده برنامهریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، ایران. | ||
چکیده | ||
امروزه بلایای طبیعی بیشازپیش جوامع انسانی را تهدید میکنند که در صورت نداشتن آگاهی و آمادگی، صدمههای جبرانناپذیری بر زندگی انسانها، اعم از حوزههای سکونتی و دیگر ابعاد اقتصادی، اجتماعی، نهادی و کالبدی - محیطی دارد. در نتیجه جوامع برای کاهش اثر بلایای طبیعی رویکردهای متنوعی را در پیش میگیرند. یکی از این رویکردها، تابآوری در برابر بلایای طبیعی است. این پژوهش به بررسی تابآوری مناطق شهرستان دهگلان از ابعاد اقتصادی، اجتماعی، نهادی و کالبدی - محیطی در برابر بلایای طبیعی پرداخته است. شهرستان دهگلان در شرق استان کردستان قرار دارد. تحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش توصیفی – تحلیلی مبتنی بر پیمایش است. برای گردآوری اطلاعات میدانی از ابزار پرسشنامه سرپرست خانوار و برای انجام تجزیهوتحلیل از روشهای آماری تی (t) تست تکنمونهای، رگرسیون و تحلیل واریانس (ANOVA) استفاده شده است. برای تعیین پایایی پرسشنامه، از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد که مقدار آن برای کل پرسشنامه 88/0 به دست آمد. نتایج آزمون t نشان داد که سطح تابآوری شهرستان دهگلان در برابر بلایای طبیعی در ابعاد کالبدی - محیطی، اقتصادی، اجتماعی و نهادی به ترتیب با میانگین، 476/3، 358/3، 315/3 و 306/3 در حد مطلوب قرار دارد. ولی باتوجهبه سطح معنیداری بعد کالبدی - محیطی (056/0) که بزرگتر از (p>0.05) است، ازاینرو نمیتواند تأثیری در تابآوری شهرستان دهگلان داشته باشد. بهاینترتیب بعد اقتصادی بیشترین تأثیرگذاری را بر تابآوری این شهرستان دارد و ابعاد اجتماعی و نهادی در رتبههای بعدی قرار دارند. نتایج این پژوهش میتواند برای مقابله با بلایای طبیعی مورداستفاده مسئولین شهرستان قرار گیرد. | ||
کلیدواژهها | ||
تابآوری؛ بلایای طبیعی؛ شهرستان دهگلان | ||
مراجع | ||
اسدی عزیز آبادی، مهسا؛ زیاری، کرامت اله؛ وطنخواهی، محسن (1399). اولویتبخشی به ابعاد تابآوری بافت فرسوده شهری بر اساس مدل مکانی تابآوری سوانح (نمونه موردی: بافت فرسوده شهر کرج). نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، 20 (56)، 311-328. doi: 10.29252/jgs.20.56.311
اسکندری نوده، محمد؛ قلیپور، یاسر؛ فلاح حیدری، فاطمه؛ احمدپور، ایوب (1398). شناسایی ابعاد تابآوری و تأثیر آن بر پایداری شهری رشت. نشریه جغرافیا و پایداری محیط، 9 (3)، 63-77. doi: 0.22126/GES.2019.3436.1913
بدری، سید علی؛ کریمزاده، حسین؛ سعدی، سیما؛ کاظمی، نسرین (1398). تحلیل فضایی تابآوری سکونتگاههای روستایی در برابر مخاطره زلزله مطالعه موردی: شهرستان مریوان. تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، 6 (1)، 1-16. doi: 10.29252/jsaeh.6.1.1
پرتوی، پروین؛ بهزادفر، مصطفی؛ شیرانی، زهرا (1395). طراحی شهری و تابآوری شهری (بررسی موردی: منطقه جلفا اصفهان). نشریه نامه معماری و شهرسازی، 9 (17)، 99-116. doi: 10.30480/AUP.2016.323
پرورش، زهرا (1392). سنجش میزان تابآوری اجتماعات جدید شهری در مواجهه با مخاطرات طبیعی (نمونه موردی: شهرهای جدید منطقة شهری اصفهان). پایاننامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه شهید بهشتی https://irandoc.ac. ir
پودینه، محمد؛ میری، غلامرضا؛ انوری، محمدرضا (1401). واسنجی جایگاه سازمانهای مدیریت بحران در افزایش تابآوری شهری (مطالعه موردی: شهر زابل). مدیریت بحران، 11 (1)، 129-140. doi: 20.1001.1.23453915.1401.11.1.7.4
حاجیزاده، فاضل؛ ایستگلدی، مصطفی (1397). تحلیلی بر تابآوری سکونتگاههای روستایی با تأکید بر زلزله (مطالعه موردی: دهستان حومه شهرستان ملارد). مدیریت مخاطرات محیطی، 5 (1)، 67-83. doi: 10.22059/JHSCI.2018.251995.334
دربان آستانه، علیرضا؛ هرائینی، مصطفی (1398). تحلیل فضایی تابآوری اجتماعی، اقتصادی اجتماعات محلی در برابر زلزله (مطالعه موردی: بخش آفتاب- شهرستان تهران). نشریه جغرافیا و برنامه ریزی، 23 (68)، 91-111. https://geoplanning. abrizu.ac.ir/article_9374_a4076ee6297f202c021368513d8a3c41
رضایی، محمدرضا؛ سرایی، محمدحسین؛ بسطامی نیا، امیر (1395). تبیین و تحلیل مفهوم تابآوری و شاخصها و چارچوبهای آن در سوانح طبیعی. فصلنامه دانش پیشگیری و مدیریت بحران، 6 (1)، 30-46. http://dpmk. r/browse.php?mag_id= 5&slc_lang=fa&sid=1
رفیعیان، مجتبی؛ رضایی، محمدرضا؛ عسگری، علی؛ پرهیزگار، اکبر؛ شایان، سیاوش (1390). تبیین مفهومی تابآوری و شاخصسازی آن در مدیریت سوانح اجتماعمحور (CBDM). مدرس علوم انسانی – برنامهریزی و آمایش فضا، 15 (4)، 41-19. https://hsmsp. odares.ac.ir/browse.php?mag_id=233&slc_lang=fa&sid=21
سالنامه آماری استان کردستان، 1393. https://www. mar.org.ir/salnameh-amari
ساسانپور، فرزانه؛ آهنگری، نوید؛ حاجی نژاد؛ صادق (1396). ارزیابی تابآوری منطقه 12 کلانشهر تهران در برابر مخاطرات طبیعی. نشریه تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، 4 (3)، 85-98. https://jsaeh.khu.ac.ir/article-1-2751-en.html
شایان، محسن؛ پایدار، ابوذر؛ بازوند، سجاد (1396). تحلیل تاثیرات ارتقای شاخصهای تابآوری بر پایداری سکونتگاههای روستایی در برابر سیلاب (مطالعه موردی: نواحی روستایی شهرستان زرین دشت). مدیریت مخاطرات محیطی، 4 (2)، 121-103. doi: 0.22059/JHSCI.2017.241742.277
شهابی، هیمن؛ قلیزاده، محمد حسین؛ نیری، هادی (1390). پهنه بندی خطر زمین لرزه با روش تحلیل چند معیاره ی فضایی. جغرافیا و توسعه، 9 (21)، 65-80. doi: 0.22111/GDIJ.2011.580
عنابستانی، علی اکبر؛ جوانشیری، مهدی؛ محمودی، حمیده؛ دربان آستانه، محمدرضا (1396). تحلیل فضایی سطح تاب آوری سکونتگاههای روستایی در برابر مخاطرات محیطی (مطالعه موردی: بخش مرکزی شهرستان فاروج). نشریه تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، 4 (4)، 17-38. https://jsaeh. hu.ac.ir/article-1-2722-en.html
فرزاد بهتاش، محمدرضا؛ کینژاد، محمدعلی؛ پیربابایی، محمدتقی؛ عسگری، علی (1392). ارزیابی و تحلیل ابعاد و مؤلفههای تابآوری (کلان شهر تبریز). نشریه هنرهای زیبا، معماری و شهرسازی، 18(3)، 33-42. doi: 0.22059/JFAUP.2013. 51316
فلاح مهرجردی، نازنین؛ حنایی، تکتم (1399). ارزیابی میزان تابآوری محله شهری در مواجهه با مخاطرات طبیعی ( مورد پژوهی: محله آب و برق مشهد). نشریه جغرافیا و توسعه، 18 (59)، 227-246. doi: 0.22111/GDIJ.2020.5473
قنبری، ابوالفضل (1399). ارزیابی ارتباط بین تابآوری منطقهای و آسیبپذیری محیطی در کرانه شرقی دریاچه ارومیه با استفاده از GIS. نشریه جغرافیا و برنامه ریزی، 24(72)، 319-356. doi: 0.22034/GP.2020.10853
کرمی، فریبا؛ بیاتی خطیبی، مریم؛ رستمی همای علیا، نرگس (1401). بررسی تابآوری نواحی روستایی پیراشهری در برابر سیلاب (مطالعه موردی: برخی روستاهای دهستان میدانچای). نشریه جغرافیا و برنامهریزی، 26(80)، 251-271. doi: 10.22034/GP.2021.46066.2840
محمدی، سعدی (1400). تحلیل و سنجش ارتباط تنوع بخشی اقتصادی با تغییرات سطح تابآوری نواحی روستایی (مطالعۀ موردی: شهرستانهای مریوان و سروآباد استان کردستان). مجله آمایش جغرافیایی فضا، 11(39)، 23-44. doi: 0.30488/GPS. 2021.91923
مرکز آمار ایران (1395)، سرشماری عمومی نفوس و مسکن، استان کردستان. https://www. mar.org.ir
معصومپور سماکوش، جعفر؛ عزمی، آثیژ؛ رمضان زاده لسبوئی، مهدی؛ نوری، مجتبی (1400). بررسی میزان تابآوری ساکنین نواحی روستایی استان کرمانشاه در مواجهه با بلایای طبیعی. فصلنامه دانش پیشگیرى و مدیریت بحران، 11 (1)، 37-24. http://dpmk. r/article-1-380-en.html
مهری، سونیا؛ حاجی، خدیجه؛ علیزاده، وریا؛ مصطفی زاده، رئوف (1396). ارزیابی تغییرات مکانی شدت دورههای خشکسالی هواشناسی در مقیاسهای زمانی متفاوت در استان کردستان. فصلنامه اطلاعات جغرافیایی (سپهر)، 26 (102)، 162-151. doi: rg/10.22131/sepehr.2017.27464
میرزاعلی، محمد؛ نظری، عبدالحمید؛ اونق، مجید (1397). سنجش ابعاد کالبدی تابآوری جوامع روستایی در مواجهه با سیل (مطالعه موردی: حوضه آبخیز گرگانرود). نشریه برنامهریزی توسعه کالبدی، 5 (3)، 111-133. doi: 10.30473/ psp.2018.5262 | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 315 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 306 |