تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 378 |
تعداد مقالات | 2,988 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,698,472 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,920,078 |
تنوع ژنتیکی هیبریدهای ذرت از گروه زودرس بر اساس صفات فنولوژیکی و زراعی با استفاده از روشهای آماری چند متغیره | ||
بیوتکنولوژی و بیوشیمی غلات | ||
مقاله 6، دوره 3، شماره 1، فروردین 1403، صفحه 95-109 اصل مقاله (589.34 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22126/cbb.2024.10865.1074 | ||
نویسندگان | ||
سجاد محرم نژاد* 1؛ محمدرضا شیری2 | ||
1بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی اردبیل، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مغان، ایران | ||
2موسسه تحقیقات اصالح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران | ||
چکیده | ||
مقدمه: ذرت یکی از مهمترین محصولات کشاورزی در جهان است. این ماده منبع اصلی غذایی برای انسانها و حیوانات است. ذرت زودرس برای کشت در مناطقی با فصل رشد کوتاه مناسب است. هیبریدهای ذرت که از تلاقی دو یا چند لاین خالص ایجاد میشوند، عملکرد بالاتری نسبت به ذرتهای خالص دارند. بهبود عملکرد ذرت از طریق اصلاح ژنتیکی، یکی از راههای اصلی افزایش تولید این محصول است. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی ارقام مختلف ذرت از گروه زودرس جهت شناسایی برترین هیبرید بر اساس صفات فنولوژیکی و زراعی طی دو سال زراعی در منطقه مغان اجرا گردید. مواد و روشها: در این پژوهش، نه هیبرید ذرت شامل H1 (KE 79017/5111× K1264/5-1)، H2 (KE72012/12× B73)، H3 (KE76009/311× B73)، H4 (KE77003/3× B73)، H5 (KE79015/6222× B73)، H6 (OH43/1-42× B73)، H7 (K1263/17× S61)، H8 (KE72012/12× K1263/1) و H9 (KE76009/311× K1264/5-1) در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار طی دو سال زراعی 1401 و 1402 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی مغان مورد مطالعه قرار گرفت. در این پژوهش، صفات فنولوژیکی، مورفولوژیکی، عملکرد و اجزای عملکرد دانه با استفاده از روشهای آماری چند متغیره جهت شناسایی برترین هیبریدها از گروه زودرس مورد بررسی قرار گرفتند. یافتهها: نتایج نشان داد که اختلاف معنیدار بین هیبریدها از نظر صفات روز از سبز شدن تا ظهور کاکل، روز تا رسیدن فیزیولوژیکی، ارتفاع بلال، تعداد دانه در ردیف بلال، تعداد ردیف دانه در بلال، قطر بلال، قطر چوب بلال، وزن صد دانه، عملکرد بلال و عملکرد دانه وجود داشت. مقایسه میانگین برهمکنش سال در هیبرید ذرت نشان داد که هیبرید H6 (OH43/1-42× B73)، برترین هیبرید از لحاظ ارتفاع بوته، ارتفاع بلال، عمق دانه، قطر بلال و قطر چوب بلال در هر دو سال زراعی بود. بر اساس صفات فنولوژیکی، هیبریدهای H7 (K1263/17× S61) و H2 (KE72012/12× B73) با عملکرد بلال 78/9 تن در هکتار و عملکرد دانه 71/8 تن در هکتار برترین هیبریدها در بین هیبریدهای مورد ارزیابی از گروه زودرس بودند. همبستگی بین صفات فنولوژیکی و زراعی با عملکرد دانه نشان داد که عملکرد دانه ارتباط مثبت و معنیدار با عملکرد بلال و قطر بلال دارد. تجزیه خوشهای، 9 هیبرید ذرت را بر اساس صفات فنولوژیکی و زراعی در دو گروه متفاوت تقسیمبندی کرد، بهطوریکه هیبریدهای H1 (KE 79017/5111× K1264/5-1)، H2 (KE72012/12× B73)، H6 (OH43/1-42× B73) و H7 (K1263/17× S61) با عملکرد بالا در یک گروه قرار گرفتند. تجزیه به مؤلفههای اصلی صفات فنولوژیکی، موفولوژیکی، عملکرد و اجزای عملکرد دانه نشان داد که هیبرید H2 (KE72012/12× B73) با بالاترین عملکرد دانه ،جزء پایدارترین و برترین هیبریدها در مطالعه حاضر شناسایی شد. نتیجهگیری: هیبریدهای ذرت از گروه زودرس در پژوهش حاضر از تنوع ژنتیکی بالایی برخوردار بودند بهطوریکه افراد دارای والد پدری مشترک با خصوصیات زراعی یکسان در یک گروه قرار گرفتند. که نشان از هدفمند بودن تلاقیهای ذرت مورد ارزیابی با تکیه بر افزایش عملکرد دانه انجام گرفته است. بر اساس نتایج حاصل، هیبریدH2 (KE72012/12× B73) جزء بهترین هیبریدها با عملکرد و قابلیت ترکیبپذیری بالا برای منطقه مغان معرفی شد. | ||
کلیدواژهها | ||
تجزیه خوشهای؛ تجزیه به مؤلفههای اصلی؛ عملکرد دانه؛ همبستگی؛ هیبرید | ||
مراجع | ||
Ahmad, I., Ahmad, B., Boote, K. & Hoogenboom, G. 2020. Adaptation strategies for maize production under climate change for semi-arid environments. European Journal of Agronomy, 115, 126040. https://doi.org/10.1016/j.eja.2020.126040 Al-Naggar, A., Shafik, M., Musa, R. J. A. R. & Biology, R. 2020. Genetic diversity based on morphological traits of 19 maize genotypes using principal component analysis and GT biplot. Annual Research & Reviewe in Biology, 35 (2), 68-85. https://doi.org/10.9734/arrb/2020/v35i230191 Anonymous. 2023. https://amar.maj.ir/page-amar/FA/65/form/pId3352. (In Persian). Beiragi, M. A., Ebrahimi, M., Mostafavi, K., Golbashy, M. & Khorasani, S. K. 2011. A study of morphological basis of corn (Zea mays L.) yield under drought stress condition using correlation and path coefficient analysis. Journal of Cereals and Oilseeds, 2(2), 32-37. https://doi.org/10.5897/JCO.9000001 Beyene, Y., Gowda, M., Pérez-Rodríguez, P., Olsen, M., Robbins, K. R., Burgueño, J., Prasanna, B. M. & Crossa, J. 2021. Application of genomic selection at the early stage of breeding pipeline in tropical maize. Frontiers in Plant Science, 12, 685488. https://doi.org/10.3389/fpls.2021.685488 Choukan, R., Hosseinzadeh, A., Ghanadha, M., Taleei, M. & Mohammadi, S. 2005. Classification of maize inbred lines based on morphological traits. Seed and Plant Journal, 21(1), 139-139. (In Persian). https://doi.org/10.22092/SPIJ.2017.110799 Erenstein, O., Jaleta, M., Sonder, K., Mottaleb, K. & Prasanna, B. M. 2022. Global maize production, consumption and trade: trends and R&D implications. Food Security, 14(5), 1295-1319. https://doi.org/10.1007/s12571-022-01288-7 Erfani Moghadam, Z., Fotovat, R., Mohseni Fard, E. and Rodriguez, V. 2023. Genetic analysis of grain yield and related traits in maize (Zea mays L.) using graphical diallel analysis. Cereal Research, 13(2), pp. 129-143. (In Persian). https://doi.org/10.22124/CR.2023.24880.1774 Gezahegn, A. M. 2021. Role of integrated nutrient management for sustainable maize production. International Journal of Agronomy, 2021(1), 9982884. https://doi.org/10.1155/2021/9982884 Kaman, H., Kirda, C. & Sesveren, S. 2011. Genotypic differences of maize in grain yield response to deficit irrigation. Agricultural Water Management, 98(5), 801-807. https://doi.org/10.1016/j.agwat.2010.12.003 Khan, R., Gao, F., Khan, K., Shah, M. A., Ahmad, H., Fan, Z. P. & Zhou, X. 2024. Evaluation of maize varieties via multivariate analysis: Roles of ionome, antioxidants, and autophagy in salt tolerance. Plant Physiology, 38865493. https://doi.org/10.1093/plphys/kiae335 Lindsey, A. J., Minyo, R., Geyer, A. B. & Thomison, P. R. 2020. Comparing the agronomic performance of short-season and commonly grown corn hybrid maturities in Ohio. Crop, Forage &Turfgrass Management, 6, e20019. https://doi.org/10.1002/cft2.20019 Moharramnejad, S. & Shiri, M. 2020. Study of genetic diversity in maize genotypes by ear yield and physiological traits. Journal of Crop Breeding, 12(35), 30-40. (In Persian). https://doi.org/10.52547/jcb.12.35.30 Moharramnejad, S., Shiri, M. R. & Parchami-Araghi, F. 2022. Evaluation of stability of FAO 600 corn hybrids by grain yield and its components. Journal of Agricultural Science and Sustainable Production, 32(2), 299-312. (In Persian). https://doi.org/10.22034/SAPS.2022.49312.2786 Omar, M., Rabie, H. A., Mowafi, S. A., Othman, H. T., El-Moneim, D. A., Alharbi, K., Mansour, E. & Ali, M. M. 2022. Multivariate analysis of agronomic traits in newly developed maize hybrids grown under different agro-environments. Plants, 11(9), 1187. https://doi.org/10.3390/plants11091187 Piran, M., Asghari, A., Moharramnejad, S. & Mohammaddoust Chaman Abad, H. 2021. Evaluation of diversity to selecting best maize hybrids. Journal of Crop Breeding, 13(39), 98-107. (In Persian). https://doi.org/10.52547/jcb.13.39.98 Rizzo, G., Monzon, J. P., Tenorio, F. A., Howard, R., Cassman, K. G. & Grassini, P. 2022. Climate and agronomy, not genetics, underpin recent maize yield gains in favorable environments. Agricultural Sciences, 119(4), e2113629119. https://doi.org/10.1073/pnas.211362911 Ruzbehani, A., Bsaki, T., Karami, S. & Azizi, F. 2018. Evaluation of promising forage maize hybrids under Markazi province climatic condition. Applied Field Crops Research, 31(1), 87-92. (In Persian). https://doi.org/10.22092/AJ.2018.121177.1265 Shiri, M., Moharramnejad, S., Estakhr, A., Fareghi, S., Najafinezhad, H., Khavari Khorasani, S., Afarinesh, A., Anvari, K., Eshraghi-Nejad, M., & Mohseni, M. J. J. O. C. B. (2024). Determining the stability of new maize hybrids with WAASBY and MTSI indices. Journal of Crop Breeding, 16(2), 14-28. (In Persian). https://doi.org/10.61186/jcb.16.2.14 Zhang, Z., Wei, J., Li, J., Jia, Y., Wang, W., Li, J., Lei, Z. & Gao, M. 2022. The impact of climate change on maize production: Empirical findings and implications for sustainable agricultural development. Frontiers in Environmental Science, 10, 954940. https://doi.org/10.3389/fenvs.2022.954940. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 125 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 168 |