تعداد نشریات | 23 |
تعداد شمارهها | 356 |
تعداد مقالات | 2,689 |
تعداد مشاهده مقاله | 2,465,462 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 1,723,559 |
ارزیابی آسیب پذیری محیط زیستی استان لرستان با استفاده از تحلیل تصمیم گیری چندمعیاره | ||
جغرافیا و پایداری محیط | ||
مقاله 2، دوره 7، شماره 4 - شماره پیاپی 25، بهمن 1396، صفحه 19-34 اصل مقاله (1.68 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
فاطمه حق ندری1؛ روح اله میرزایی* 2؛ افسانه افضلی3 | ||
1کارشناس ارشد محیط زیست، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران | ||
2استادیار محیط زیست، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران | ||
3استادیار محیط زیست، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران | ||
چکیده | ||
محیطزیست و توسعه، دو موضوع اساسی از نگرانیهای جهان هستند. تأثیرپذیری محیطزیست از فعّالیّتهای انسان و افزایش تقاضا در استفاده از منابع، امری است که پژوهشگران را بر آن میدارد تا مناطق آسیبپذیر را شناسایی کرده و در صورت لزوم، اقدام لازم در راستای مدیریت و حفاظت محیطزیست و توسعة پایدار تبیین گردد. در این راستا، شاخص آسیبپذیری محیطزیستی استان لرستان با مشخّصههایی از شرایط طبیعی (توپوگرافی، اقلیم، زمینشناسی، شاخص نرمال پوشش گیاهی و تراکم آبراهه)، محیطی (کاربری سرزمین، شاخص آسیبپذیری دراستیک و فرسایشپذیری) و انسانی (تراکم جادّه، تراکم جمعیّت و محلّ انباشت زبالههای شهری) ارزیابی شد. به این منظور، از دو فرایند تحلیل سلسلهمراتبی و ترکیب خطّی وزنی استفاده شد. نقشههای شاخص آسیبپذیری محیطزیست حاصل از دو روش یادشده، در 5 طبقة آسیبپذیری خیلیکم، کم، متوسّط، زیاد و شدید طبقهبندی شدند. بر پایة نتایج حاصل از روش تحلیل سلسلهمراتبی، 76/1% استان با مساحت 1/482 کیلومتر مربع در طبقة آسیبپذیری شدید قرار گرفت؛ همچنین، بر پایة نتایج حاصل از روش ترکیب خطّی وزنی، 18/14% با مساحت 4/3998 کیلومتر مربع در طبقة آسیبپذیری شدید قرار گرفت.لکّههای داغ در سطح استان، شامل مرکز و جنوب شهرستان الشتر، مرکز و شرق شهرستان خرّمآباد، مرکز و شرق شهرستان بروجرد، مرکز دورود، شمال و شرق الیگودرز و شمال ازنا هستند. در شهرستانهای کوهدشت، رومشکان و دوره به صورت پراکنده و در غرب شهرستان پلدختر و شمال غرب و جنوب غرب نورآباد، به عنوان لکّة داغ شناخته شدند. در نهایت، اولویّت آسیبپذیری منابع آبهای سطحی و زیرزمینی، پوشش گیاهی و خاک در سطح استان مشخّص شد. | ||
کلیدواژهها | ||
شاخص آسیب پذیری محیط زیست؛ لکّه داغ؛ تحلیل سلسله مراتبی؛ ترکیب خطّی وزنی؛ سیستم اطّلاعات جغرافیایی؛ استان لرستان | ||
مراجع | ||
ادارة کلّ حفاظت محیطزیست استان لرستان (1395) موقعیّت جغرافیایی محلهای انباشت زبالههای شهری استان لرستان. استانداری استان لرستان (1393) نقشة زمینشناسی، فرسایشپذیری، جادّه و آبراهة استان لرستان. پژوهشکدة اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس (1384) طرح جامع توسعة استان لرستان. سازمان مدیریت برنامهریزی استان لرستان. شرکت سهامی آب منطقهای استان لرستان (1393) گزارش مطالعات منابع آب و زمینشناسی، دشتهای استان لرستان. شریفزادگان، محمدحسین؛ فتحی، حمید (1384) ارزیابی آسیبپذیری زیستمحیطی برای برنامهریزی منطقهای در حوزههای سهگانة زیستمحیطی البرز به روش سلسلهمراتبی، علوم محیطی، 10، صص. 20-1. کاویانی، عذرا (1393) کاربرد و مقایسه روشهای فرارتبهای پرومته IIو الکتر IIIدر شناسایی و اولویتبندی نواحی بحرانی حوزه آبخیز دینِور استان کرمانشاه، پایاننامة کارشناسی ارشد آبخیزداری، استاد راهنما: مهدی عرفانیان، دانشگاه ارومیه، ارومیه. کرم، عبدالامیر (1383) کاربرد مدل خطی وزین (WLC) در پهنهبندی وقوع پتانسیل زمینلغزش مطالعة موردی؛ منطقة سرخون در استان چهارمحال و بختیاری، جغرافیا و توسعه، 2 (4)، صص. 146-131. لشنیزند، مهران؛ پروانه، بهروز؛ بیرانوند، فتانه (1390) پهنهبندی اقلیمی استان لرستان با استفاده از روشهای آماری و تعیین مناسبترین روش تجربی، جغرافیای طبیعی، 4 (11)، صص. 105-89. مخدوم فرخنده، مجید (1387) شالودة آمایش سرزمین، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
Adger, W. N. (2006) Vulnerability, Global Environment Change, 16 (3), pp. 268-281. Birkmann, J. (2007) Risk and Vulnerability Indicators at Different Scales. Applicability, usefulness and policy implications, Environment Hazards, 7, pp. 20-31. Cardona, O., van Aalst, M., Birkmann, J., Fordham, M., McGregor, G., Perez, R., Pulwarty, R., Schipper, E., Sinh, B. (2012) Determinants of risk: exposure and vulnerability. In: Managing the Risks of Extreme Events and Disasters to AdvanceClimate Change Adaptation, Field, C., Barros, V., Stocker, T., Qin, D., Dokken, D., Ebi, K., Mastrandrea, M., Mach, K., Plattner, G. K., Allen, S., Tignor, M., Midgley, P. (Eds.), Managing the Risks of Extreme Events and Disasters to Advance Climate Change Adaptation, Cambridge University Press. Carrao, H., Naumann, G., Barbosa, P. (2016) Mapping Global Patterns of Drought Risk: An Empirical Framework Based on Sub-National Estimates of Hazard, Exposure and Vulnerability, Global Environmental Change, 39, pp. 108-124. Clark, W. C., Dickson, N. M. (2003) Sustainability Science: The Emerging Research Program, Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States America, 100 (14), pp. 8059-8061. Cutter, S. L. (2003) The Vulnerability of Science and the Science of Vulnerability, Annals of the Association of American Geographers, 93 (1), pp. 1-12. Kaly, U., Pratt, C., Mitchell, W. (2004) The Environmental Vulnerability Index (EVI), SOPAC, Technical Report 384. Li, A., Wang, A., Liang, S., Zhou, W. (2006) Eco-Environmental Vulnerability Evaluation in Mountainous Region Using Remote Sensing and GIS, Case Study in the Upper Reaches of Minjiang River, China, Ecological Modelling, 192, pp. 175-187. Li, L., Shi, Z. H., Yin, W., Zhu, D., Ng, S. L., Cai, C., Lei, A. (2009) A Fuzzy Analytic Hierarchy Process (FAHP) Approach to Eco-Environmental Vulnerability Assessment for the Danjiangkou Reservoir Area, China, Ecological Modelling, 220, pp. 3439-3447. Liao, X., Li, W., Hou, J. (2013) Application of GIS Based Ecological Vulnerability Evaluation in Environmental Impact Assessment of Master Plan of Coal Mining Area, Procedia Environmental Sciences, 18, pp. 271-276. Liu, D., Cao, Ch., Dubovyk, O., Tian, R., Chen, W., Zhuang, Q., Zhao, Y., Menz, G. (2017) Using Fuzzy Analytic Hierarchy Process for Spatio-Temporal Analysis of Eco-Environmental Vulnerability Change During 1990-2010 in Sanjiangyuan Region, Ecological Indicators, 73, pp. 612-625. Lu, D. (2011) Development of Geographical Sciences and Research on Global Change in China, Acta Geographica Sinica, 66 (2), pp. 147-156. Nandy, S., Singh, C., Das, K. K., Kingma, N. C., Kushwaha, S. P. S. (2015) Environmental Vulnerability Assessment of Eco-Development Zone of Great Himalayan National Park, Himachal Pradesh, India, Ecological Indicators, 57, pp. 182-195. Nguyen, A. K., Liou, Y. A., Li, M. H., Tran, T. A. (2016) Zoning Eco-Environmental Vulnerability for Environmental Management and Protection, Ecological Indicators, 69, pp. 100-117. Saaty, T. L. (1980) The Analytic Hierarchy Process, McGraw-Hill, New York. Sahoo, S., Dhar, A., Kar, A. (2016) Environmental Vulnerability Assessment Using Grey Analytic Hierarchy Process Based Model, Environmental Impact Assessment Review, 56, pp. 145-154. Skondras, N. A., Karavitis, Ch. A., Gkotsis, I. I., Scott, P. J. B., Kaly, U. L., Alexandris, S. G. (2011) Application and Assessment of the Environmental Vulnerability Index in Greece, Ecological Indicators, 11 (6), pp. 1699-1706. Turner, B. L, II., Kasperson, R, E., Matson, P. A., McCarthy, J. J., Corell, R. W., Christensen, L., Eckley, N., Kasperson, J. X., Luers, A., Martello, M. L., Polsky, C., Pulsipher, A., Schiller, A. (2003) A Framework for Vulnerability Analysis in Sustainability Science, Proc. Natl. Academic. Science. Pnas, 100 (14), pp. 8074-8079. Wang, S. Y., Liu, J. Sh., Yang, C. J. (2008 A) Eco-Environmental Vulnerability Evaluation in the Yellow River Basin, China, Pedosphere, 18 (2), pp. 171-182. Wang, X. D., Zhong, X. H., Liu, S. Z., Liu, J. G., Wang, Z. Y., Li, M. H. (2008 B) Regional Assessment of Environmental Vulnerability in the Tibetan Plateau: Development and Application of a New Method, Arid Environments, 72, pp. 1929-1939. Xiong, Y., Zeng, G. M., Chen, G. Q., Tang, L., Wang, K. L., Huang, D. Y. (2007) Combining AHP with GIS in Synthetic Evaluation of Eco-Environment Quality-A Case Study of Hunan Province, China, Ecological Modeling, 209 (2-4), pp. 97-109. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,291 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,075 |